آلفا قنطورس

از ویکی نجوم
پرش به: ناوبری، جستجو

آلفا قِنطورِس (Alpha Centauri) یا رجل قنطورس (پای اسب‌مرد) یا ظُلمان (شترمرغ‌ها) نام ستاره¬ای است در صورت فلکی قنطورس.

آلفا قنطورس یک ستارهٔ دوتایی است که به همراه پروکسیما قنطورس که بسیار کم‌نورتر است یک سامانهٔ سه‌گانه تشکیل می‌دهد. این سامانه، از همهٔ ستاره ها به منظومه خورشیدی ما نزدیک‌تر است و با چشم غیر مسلح به صورت چهارمین ستاره درخشان آسمان شب دیده می‌شود. فاصلهٔ آلفا قنطورس از خورشید ۴٫۳۶ سال نوری است. شعاع A-آلفا قنطورس ۲۳ درصد از خورشید بیشتر است و چگالی آن نیز ۱۰ درصد بیشتر از خورشید ما است.

ستاره دوتایی رجل قنطورس، از دو ستاره اِی و بی تشکیل شده که حدوداً هر ۸۰ سال یک‌بار گرد مدار خود می‌گردند. فاصله ستاره اِی از ستاره بی در حدود ۲۳٫۷ واحد نجومی است که قابل مقایسه‌است با فاصله سیاره اورانوس از خورشید. البته این فاصله، میانگینی از فاصله دو ستاره اِی و بی است و به خاطر مدارهای بسیار ناهم‌مرکز این دو پیکر آسمانی، فاصله آن‌ها نسبت به هم میان ۱۱ تا ۳۵ واحد نجومی نوسان می‌کند.


زیست‌ پذیری

به خاطر نزدیکی زیاد این دو ستاره به هم، ناحیه‌ای کوچک، در حدود ۲ واحد نجومی، میانشان وجود دارد که در آن گردش مداری حالتی پایدار دارد و بنابر این احتمال وجود سیارات در آن هست. این فاصله کم هم‌چنین باعث می‌شود که غول‌های گازی نتوانند در آن شکل بگیرند. ناحیه «زیست‌پذیر» رجل قنطورس نیز در همین محدوده قرار گرفته و شرایط در آن به‌گونه‌ای است که وجود موجودات زنده در آن را نمی‌شود منتفی فرض کرد.

پژوهش‌ها و رصدهایی که تاکنون انجام شده هنوز موفق به یافتن سیاره‌ای پیرامون این سامانه ستاره ای نشده‌است اما شبیه‌سازی‌های رایانه‌ای نشان می‌دهد که احتمال وجود یک سیاره در فاصله ۱٫۱ واحد نجومی (۱۶۰ میلیون کیلومتری) ستاره آلفا قنطورس بی، زیاد است و مدار چنین سیاره‌ای می‌تواند دست کم در مدت ۲۵۰ میلیون سال پایدار بماند.

این احتمالات باعث شده تا دانشمندان آلفا قنطورس را نخستین هدف برنامه‌های آینده سفرهای میان‌ستاره ای بدانند و در برخی فیلم‌های تخیلی نیز سامانه آلفا قنطورس صحنه وجود کره‌های دارای زیست باشد. از آن جمله در فیلم آواتار (ساخته سال ۲۰۰۹)، قمر سرسبز پاندورا، به عنوان یکی از ماه‌های یک غول گازی تخیلی در سامانه آلفا قنطورس در نظر گرفته شده‌است.



منابع

ویکی پدیا