ابط‌الجوزا
|
اِبط‌الجوزا (در پارسی میانه: بَشْن ) (آلفا جبار : alpha Orionis) نام دومین ستاره درخشان در صورت فلکی جبار (پس از رجل‌الجبار) است .
ابط‌الجوزا دهمین ستاره ی درخشان آسمان شب است. این ستاره، یک ابرغول سرخ متغیر با دوره‌ای چندصدروزه است. ابط‌الجوزاستاره بسیار عظیمی است که قطر آن در حدود چهارصد میلیون کیلومتر است، یعنی این ستاره می‌تواند ۳۰ میلیون خورشید را در خود جای دهد.
ابط‌الجوزا به قدری بزرگ است که اگر به جای خورشید در مرکز منظومه شمسی قرار گیرد، تا نزدیک مدار سیارک ها را اشغال می‌کند. ابط‌الجوزا پس از خورشید بیشترین قطر ظاهری را در بین ستارگان آسمان دارد.
واژهٔ ابط‌الجوزا عربی است و معنی واژگانی آن «زیر بغل میانی» است.
مجموعه‌ای از پنج ستاره که بالاتر از ابط‌الجوزا قرار دارند، «ستارگان گرز» هستند که نمایان‌گر گرزی در دست راست جبارند. قدر ظاهری این پنج ستاره کم‌تر از ابط‌الجوزا است.
این ستاره به مرگ خود نزدیک است و در آینده با یک انفجار ابر نواختری به یک ستاره نوترونی، یا شاید یک سیاهچاله تبدیل خواهد شد. طول عمر آن ممکن است تا حدود ۵۰ هزار سال دیگر ادامه یابد. در صورت انفجار، این ستاره از دیدگاه زمینیان به قدر (روشنایی) ۱۰- خواهد رسید یعنی ۲۵۰ بار روشن‌تر از سیاره زهره و ۲۵۰۰ بار درخشان‌تر از ستاره شباهنگ . به عبارتی روشنی آن پس از انفجار قابل مقایسه با ماه شب چهارده خواهد بود.
