تداخل سنج رادیویی
مشخصه تفکیک ضعیف تلسکوپ های رادیویی را می‌توان از طریق به هم پیوستن دو یا چند تلسکوپ رادیویی، با محل استقرار جداگانه ،به طور چشمگیری بهبود بخشید. چون سیگنال رادیویی یک منبع معین در زمان های اندک متفاوتی در دو آنتن وارد می شود، موج های دریافت شده اندکی با یکدیگر ناهمفاز خواهند بود. رابطه فازی در نقطه ای مشاهده می شوند که دوسیگنال به یک کامپیوتر داخل می شوند. درجه ناهمفازی دو سیگنال مستقیما به موضعی در آسمان مربوط می شود که سیگنال از آن جا گسیل می شود، و بنابراین محل دقیق تر منبع را می‌توان تعیین کرد.اگر دو آنتن فاصله ی بیشتری از هم داشته باشند، قدرت تفکیک منبع بهتر می‌شود. در واقع ، اگر دو آنتن با فاصله معینی (مثلا 10 کیلومتر)از هم فاصله داشته باشند، قدر ت تفکیکی که از به کار گرفتن آن دو حاصل می‌شود به همان میزانی خواهد بود که بشقاب آنتن تنها به قطر 10 کیلومتر ساخته شود.پیشگان این روش که ترکیب دهانه نامیده می شود، شخصی به نام مارتین رایل در کمبریج انگلستان بود. در این طرح نقاط نوک تیز تصویری بصری از قدرت تفکیک اصلاح شده را می نمایانند . اما این فقط آغاز کار بود .سیستم تلسکوپ رادیویی (تداخل سنج) آرایه ی بسیار بزرگ (VLA) در نیومکزیوی مرکزی (شکل زیر) مرکب از 27آنتن متحرک است، که هریک 25 متر قطر و 200 تن وزن دارد. سیگنال رادیویی از هر آنتن به یک کامپیوتر وارد می شود، و اثر ترکیبی این آنتن ها به قدرت تفکیکی می انجامد که با بزرگترین تلسکوپ های نوری رقابت می کند. آرایه بسیار بزرگ به و ی‍ه قادر است اجسامی را با قطر ظاهری حدود یک دهم یک ثانیه قوس از یکدیگر تفکیک کند. <ref name="multiple1">کتاب نجوم دینامیکی / نوشته رابرت تی دیکسون / ترجمه احمد خواجه نصیر طوسی </ref>
آسمان مرئی با آسمان رادیویی را می‌توان طبق دو شکل زیر مقایسه کرد.
اگر چند تلسکوپ رادیویی به فاصله چند صد یا چند هزار مایل از هم قرار گیرند، چه اتفاقی می افتد ؟ اگر ارتباطی مشابه با آنچه در باره آرایه بسیار بزرگ گفته شد میان آن ها بر قرار شود، قدرت تفکیک موثر می‌تواند باز هم بیشتر شود. دراین مورد، وقتی آنتن ها عملا به یکدیگر متصل نباشند ، اشکال عمده آشکار سازی اختلاف زمان های ورود یک سیگنال معین به هر محل، یا اختلاف فاز است. اما ساعت های اتمی جدید که تا نزدیک ترین میلیاردیم ثانیه زمان را تعیین می کنند، می‌توانند به عنوان استاندارد مورد استفاده قرار بگیرند . به این وسیله می‌توان سیگنال های ورودی به چند تلسکوپ را بعدا همزمان کرد، بدون آنکه لازم باشد کابل ها را به هم متصل کنند . به این ترتیب، اگر تلسکوپ ها روی کل سطح کره زمین پراکنده باشند می‌توانند به صورت یک تک ابزار عظیم به کار آیند؛ با استفاده از این تکنیک ، قدرت تفکیک هایی تا 0.001 ثانیه قوس، از لحاظ نظری، میسر خواهد شد. امروزه این تکنیک ، با بهره گیری از ماهواره هایی که زمین را دور می زنند تکمیل شده اند وبه کمک آنها می‌توان به قدرت تفکیک بیشتری دست یافت. اخترشناسان اکنون درصدند که با روشی به نام تداخل سنجی خط مبنای بسیارطویل (VLBI) از ساختار دقیق اختروش، یکی از دورترین اجسامی که تاکنون بشر شناخته است، نقشه تهیه کنند و بخش هسته آن را از بخشهای خارجی اش متمایز کنند.<ref name="multiple1">کتاب نجوم دینامیکی / نوشته رابرت تی دیکسون / ترجمه احمد خواجه نصیر طوسی </ref>
منبع[ویرایش]
<references />
