تیتان

از ویکی نجوم
پرش به: ناوبری، جستجو

تیتان(تایتان)

تیتان، یا تایتان(Titan)، بزرگ‌ترین قمر زحل(دومین سیاره بزرگ منظومه خورشیدی) است که در فاصله 1.2 میلیارد کیلومتری از خورشید واقع شده‌است. تیتان بسیار کندتر از زمین به دور خود می‌چرخد، به طوری که یک روز تیتانی در حدود ۱۶ روز زمینی است.[۱] Titan22.jpg

این قمر در ۲۵ مارس ۱۶۵۵ توسط کریستین هویگنس هلندی کشف شد. تیتان توسط چشم غیر مسلح قابل رویت نیست ولی می‌توان آن را توسط تلسکوپ‌های آماتوری و یا حتی برخی دوربین دو چشمی های قوی مشاهده نمود. تیتان تنها قمری است که دارای اتمسفر غلیظ بوده و تنها جرمی غیر از زمین است که دارای منابع اثبات شده سطحی مایعات می‌باشد. تیتان غالبا قمری با مشخصات سیاره خوانده می‌شود. تیتان دومین قمر بزرگ در سامانه خورشیدی است. اتمسفر تیتان غالبا از نیتروژن است با این حال دارای متان و اتان نیز می‌باشد. وجود باد و باران سطح تیتان را به شکلی مشابه سطح زمین تبدیل کرده‌است. ماهواره‌های زیادی وجود زیست و یا مراحل ابتدایی پیدایش شرایط پیشا-زیستی در تیتان را مورد کاوش قرار داده‌اند.

تیتان دارای جوی نسبتاً فشرده و شبیه به زمین در دوران شکل‌گیری آن است. اما با توجه به سرمای شدید (منهای ۱۸۰ درجه) در ماه تیتان، وجود زیست از نوع زمینی در آن بعید به نظر می‌رسد.[۲]

نگاره‌های تازهٔ کاوشگر کاسینی ناسا از وجود دریاچه‌ای حاوی هیدروکربن مایع مانند متان در ماه تیتان حکایت دارد. این نگاره‌ها نشان می‌دهد که سرمای سطح این دریاچه به ۱۸۰ درجه سانتی‌گراد زیر صفر می‌رسید.[۳]

در زیر سطح تیتان، ترکیباتی از آب و آمونیاک وجود دارد. این اقیانوس زیرسطحی در حقیقت یک لایه مایع است که محتوی ترکیباتی از آب و یا آب و آمونیاک است و در عمق بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ کیلومتری از سطح تیتان قرار گرفته‌است. ساختار درونی تیتان از یک لایه یخی تشکیل شده‌است که از هسته سنگی آن از طریق یک لایه مایع جدا شده‌است. این ویژگی موجب می‌شود که سطح جامد تیتان از بادهای فصلی حاضر در اتمسفر آسیب نبیند.[۴]

کاوشگر کاسینی

به منظور بررسی بیشتر تیتان فضاپیمای پژوهشی کاسینی به فضا فرستاده شد و در سال ۲۰۰۴ این فضاپیما به نزدیکی تیتان رسید و علاوه بر تهیه عکس‌هایی از نزدیکی تیتان با فرستادن کاوشگری به سطح تیتان با نام هویگنس امکان آزمایش‌هایی را نیز از سطح تیتان فراهم آورد که نتایج این آزمایشات توسط کاسینی به زمین مخابره شد. سفر کاسینی و همراهش، هویگنس، به زحل ۷ سال به طول انجامید. پس از رسیدن به زحل، هویگنس از کاسینی جدا شد و روی سطح تیتان، بزرگ‌ترین قمر زحل فرود آمد. به لطف داده‌های کاسینی و هویگنس، آن‌چه امروز از منظومهٔ زحل می‌دانیم بسیار بیش‌تر از گذشته‌است.

جو تیتان

اگر چه تیتان یکی از قمرهای سیاره کیوان(زحل) است، اما دارای یک جو کدری است که ده برابر ضخیم‌تر از زمین و یک چرخه هیدرولوژیکی شبیه به سیاره خودمان می‌باشد. تیتان حتی یک مدل زنده‌ای از زمین ابتدائی نامیده شده است تا جائیکه شامل میزان زیادی از نیترو‍ژن است که خیلی شبیه به سیاره ما است. جو تیتان ممکن است که از ستاره‌های دنباله‌دار به وجود آمده باشد. مدل‌های سنتی، فرض کرده‌اند که جو تیتان بوسیله فعالیت آتشفشانی یا تاثیر پرتو افکنی خورشیدی به وجود است، اما اینها بستگی به این دارد که تیتان در گذشته نسبت به حال بیشتر گرم‌ بوده باشد. تحقیق جدید نشان می‌دهد که بر خوردهای ستاره های دنباله دار در طول یک دوره که `اواخر بمباران سنگین` نامیده می‌شود، یعنی زمانی نزدیک به 4 بیلیون سال قبل وقتیکه تصادفات توسط اجسام بزرگ همچون ستارگان دنباله‌دار و شهاب‌های آسمانی به طور منظم در میان اجرام بزرگ مانند سیارات، در منظومه شمسی‌مان اتفاق می‌افتاده است ،ممکن است جو نیتروژنی تیتان را بوجود آورده باشد. محققان دیدند با شلیک لیزر به داخل محلول آمونیاک و مواد آب یخ، چیزی که در تیتان اولیه احتمالا وجود داشته است، نیتروژن به وجود می آید. بالغ بر هزار سال این بر خوردها می‌توانستند نیتروژن کافی را بوجود آورند تا قمر را در یک مه( بخار) متراکم بپوشاند تا جو ضخیمی را که ما امروز می‌بینیم حاصل شود. جو تیتان از تبدیل آمونیاکی که در طول دوره اواخر بمباران سنگین در 4 بیلیون سال پیش به وجود آمده است. اگر این مدل درست باشد، بدین معناست که منبع نیتروژنی تیتان از دنیا‌های خارجی دیگر و حتی سیارات داخلی مثل خودمان بسیار متفاوت است.

منابع

   ↑ پایگاه خبر علمی صدای آسمان. اقیانوسی مایع در سطح زیرین بزرگترین قمر زحل کشف شد، منبع: جام جم. بازدید اکتبر ۲۰۰۹.عنوان پیوند
   ↑ دویچه‌وله، فارسی، احتمال حیات در سیارات دیگر، بازدید: اکتبر ۲۰۰۹عنوان پیوند
   ↑ تابناک، کدخبر: ۵۸۶۷۳، تاریخ انتشار: ۱۷ مرداد ۱۳۸۸. بازدید: اکتبر ۲۰۰۹.عنوان پیوند
   ↑ پایگاه خبر علمی صدای آسمان. اقیانوسی مایع در سطح زیرین بزرگترین قمر زحل کشف شد، منبع: جام جم. بازدید اکتبر ۲۰۰۹.عنوان پیوند