رویت هلال ماه
توجه به اینکه ماههای قمری براساس رویت ماه بوده و مراسم دینی مسلمانان هم بر پایه ماههای قمری انجام میگیرند رویت هلال ماه نو دارای اهمیت زیادی است.در وضعیت محاق٬ مطابق شکل زیر، ماه بین زمین و خورشید، قرار داشته و تمام سطح ماه که رو به زمین است تاریک و تقریبا غیر قابل مشاهده می باشد . در این حالت طبق تعریف علم ستاره‌شناسی(و نه تعریف شرعی)، اصطلاحاً ماه نو و یا متولد می‌شود و از این زمان به بعد، سن ماه را محاسبه می کنند(به این حالت مقارنه ماه وخورشید نیز گفته می شود، در زمان مقارنه اگر ماه بر روی یا در نزدیکی یکی از گره های مداری خود باشد، خورشید گرفتگی اتفاق می افتد.)
فاصله زمانی بین دو ماه نو بطور متوسط در حدود 29.530589 روزخورشیدی متوسط بوده و یک ماه هلالی نام دارد.در مورد ماه این فاصله زمانی به دلیل اثرات گرانشی در هر قرن به اندازه دو میلیونیم روز افزایش می یابد وفاصله زمانی بین هر دو ماه نو می‌تواند تا 7 ساعت با مقدار متوسط آن اختلاف داشته باشد.
ابعاد مختلف رویت هلال
۱-مسئله فقهی
۲-مسائل حقوقی وحساسیت در ماههای حرام
۳-مسائل نجومی وعلمی در تحقیقات مانند مدل سازی ریاضی(حرفه ای)
۴-مسائل رقابتی ورکورد گیری(آماتوری)
۵-جنبه هنری وزیبایی(عکاسی)
پارامترها وعوامل نجومی مهم در رویت هلال
۱-زمان مقارنه(لحظه برابر شدن طول سماوی ماه وخورشید)
۲-سن هلال
۳-جدایی زاویه ای ماه وخورشید(حد دانژون)
۴-اختلاف سمت ماه وخورشید در زمان غروب خورشید
۵-ارتفاع هلال
۶ -مکث ماه
۷-ضخامت هلال
۸-فاز هلال
۹-طول کمان هلال
۱۰-زاویه توجیه هلال با افق
۱۱-موقعیت جغرافیایی ناظر(بدلیل ارتباط مستقیم پارامترهای رویت با مختصات جغرافیایی)
۱۲- عرض دایره البروجی ماه
۱۴- عوامل محیطی(ابر،دما،فشار و رطوبت،وجود گرد وغبار)
۱۵-قدرت ابزار اپتیکی در صورت لزوم استفاده از ابزار
۱۶-قدرت تفکیک چشم ناظر
۱۷- اطمینان پذیری حواس وچشم(هلال باید چندبار ودر حد چند ثانیه رویت شود،برای حصول اطمینان توصیه می شود چندبار چشمان خود را بازوبسته نمایید و روی تصویر متمرکز شوید)
۱۸-زوال خورشید.زاویه ارتفاع منفی خورشید که نشان دهنده میزان تاریک شدن آسمان می باشد بعنوان پارامتر زوال در رویت پذیری اهمیت پیدا می کند.
سن هلال
زمانی که لحظه مقارنه ماه و خورشید ور در اصطلاح ماه نو رخ می دهد در آن هنگام سن هلال ماه صفر است . با گذشت زمان و جدا شدن ماه از خورشید سن هلال رفته رفته افزایش می یابد . برای بررسی رویت هلال در یه منطقه اولین ملاک ،رسیدنماه به سن رکوردی در دنیا است . این سن به میزان 111 ساعت و 40 دقیقه متعلق به آقای سید محسن قاضی میر سعید از رصدگران خبره ایرانی است .
جدایی زاویه ای
اختلاف سمت ماه و خورشید
به میزان فاصله پای عمود ماه با افق ناظر تا پای عمود خورشید با افق ناظر ، اختلاف سمت ماه و خورشید می گویند که این اختلاف هر چه بیشتر باشد ماه در مناطق دورتری از خورشید در افق قرار خواهد گرفت .
ارتفاع هلال
میزان فاصله هلال ماه از افق است که هر چه این فاصله بیشتر باشد آن گاه ماه به علت قرار گیری در مناطف مختلف در مناطق تاریک تر افق راخت تر دیده می شود .
مکث ماه
به میزان زمانی که از غروب خورشید تا غروب ماه ، هلال ماه در آسمان باشد مکث ماه می گویند .
فاز ماه
به میزان سطح روشن از قطر ماه فاز ماه می گویند که فاز ماه با جدا شدن ماه از خورشید ( جدایی زاویه ای ) ارتباط مستقیم دارد .
منبع
پایگاه اطلاع رسانی هلال ماه [۱]
