زاویه کشیدگی

از ویکی نجوم
نسخهٔ تاریخ ‏۸ مارس ۲۰۱۳، ساعت ۲۰:۵۳ توسط آسمون (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به: ناوبری، جستجو

در این میحث فرض کنید که مدارسیاره هایی که به دور خورشید در حال گردش هستند دایره است نه بیضی . زاویه دید بین راستای زمین تا مرکز خورشید و راستایزمین تا مرکز سیاره از دید یک ناظر زمینی یه عنوان زاویه کشیدگی معرفی و تعریف می‌شود .

Positional astronomy.JPG



کشیدگی نشان دهنده فاصله زاویه ای سیاره و خورشید در آسمان است.در حالت مقارنه زاویه کشیدگی تقریبا صفر و در حالت مقابله دوری نزدیک به 180 درجه است.دوری عطارد و زهره هیچ گاه به 180 درجه نمی رسد بلکه مقدار بیشینه ای دارد که به ان بیشترین کشیدگی می گویند.در این حالت خطی زمین را به سیاره وصل می کند که بر مدار سیاره مماس است.به همین علت است که عطارد و زهره در آسمان همیشه در کنار خورشید دیده می شوند.بیشترین دوری عطارد 28 درجه و بیشترین دوری زهره 47 درجه است.بسته به اینکه عطارد و زهره در غرب یا شرق خورشید دیده شوند بیشینه کشیدگی را بیشینه ی شرقی یا غربی می نامند.برای عطارد و زهره که مقابله ندارند بهترین وضیعت رصد حالت بیشترین کشیدگی است به ویژه عطارد که فقط نزدیک به این حالت قابل مشاهده است.

هنگامی که عطارد و زهره در بیشینه کشیدگی شرقی هستند بعد از غروب خورشید در افق غربی و هنگامی که در بیشینه کشیدگی غربی هستند قبل از طلوع خورشید در افق شرقی دیده می شوند.آیا می دانید چرا؟علت آن روشن است زیرا در بیشینه کشیدگی شرقی سیاره در طرف شرق خورشید است بنابراین خورشید زودتر از سیاره غروب می کند و هنگام غروب خورشید سیاره هنوز در آسمان است.

اگر سیاره از دید ناظر در غرب یا شرق خورشید قرار داشته باشد کشیدگی به صورت کشیدگی شرقی یا غربی تعریف می شود .برای سیارات خارجی و داخلی تفاوت هایی دارد که در ابتدا به سیارات داخلی میپردازیم :

سیارات داخلی[ویرایش]

همانطور که در شکل می بینید فرض می کنیم S خورشید ، E زمین و P هم سیاره داخلی دلخواه هی باشد با این اوصاف زاویه E1 و E2 بیشترین زوایای کشیدگی هستند .



Usntitled.JPG


بیشترین زاویه کشیدگی زمانی حاصل می‌شود که خط واصل سیاره تا زمین مماس بر مدار باشد.از یک نقطه فقط برای دو نقطه مماس حاصل می‌شود و یکی شرقی و یکی غربی خواهد بود .

برای هر کشیدگی یک مثلث قائم الزاویه حاصل می‌شود . می دانیم که SE برابر بایک واحد نجومی است و زاویه E1 راداریم ، پس می‌توان با استفاده از قوانین مثلثات بسیاری از اجزای مثلث را حساب کرد .


با توجه به شکل سیارات داخلی زمانی به بیشترین کشیدگی می رسند که در نقطه ای از مدار باشند که خط واصل زمین و سیاره بر مدار عمود باشد بنابراین می‌توان گفت هر سیاره داخلی از لحاط بیشترین کشیدگی دارای محدودیتی است و وابسته به شعاع مدار سیاره و زمین مقدار بیشترین کشیدگی تعیین می‌شود.بنابراین نمی‌توانیم از روی زمین سیاره عطارد و زهره را بیش از مقداری معین دور تر از خورشید مشاهده کنیم.


در این قسمت مقدار حد اکثر کشیدگی را پیدا میکنیم:

فاصله سیاره P را از خود داریم که برابر است با S و فاصله ما از خورشید هم برابر با یک واحد نجومی است .

اگر کسینوس را برای زاویه E1 حساب کنیم خواهیم داشت :


Gdif.latex.gif



Gif.dlatex (1).gif





یا به عبارت دیگر آرک کسینوسِ فاصله سیاره از ما در حالت بیشترین کشیدگی (برحسب واحد نجومی )

بیشترین کشیدگی برای عطارد 28 درجه و برایزهره نیز 48 درجه است

سیارات خارجی[ویرایش]

این سیارات که مدار آنها خارج از مدار کره زمین است می‌توانند تا 180 درجه از خورشید فاصله بگیرند .

برای سیارات خارجی حالات مختلفی پیش می آید :

1.مقابله

2.تربیع

3.حالات دیگر

حالات دیگر[ویرایش]

گاهی اوقات سیاره در هیچ حالت خاصی قرار نم یگیرد و در مثلثی که سه راس آن را خورشید ، زمین و سیاره می سازند هیچ زاویه و یا ضلع خاصی به وجود نمی آید در این صورت از روابط مثلثاتی استفاده میکنیم .



منابع[ویرایش]

  • کتاب الفبای المپیاد نجوم و اختر فیزیک
  • ویکی پدیا انگلیسی
  • مجله نجوم شماره 180