سن عالم: تفاوت بین نسخه‌ها

از ویکی نجوم
پرش به: ناوبری، جستجو
سطر ۵: سطر ۵:
 
----
 
----
  
یکی از بحث‌های همیشگی و طولانی [[%DA%A9%DB%8C%D9%87%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C|کیهان‌شناسی]] تعیین سن دقیق عالم بوده است. تا قبل از [[%D8%AF%D8%A8%D9%84%DB%8C%D9%88%D9%85%D9%BE%20%28WMAP%29|دبلیومپ (WMAP)]]، بهترین تقریب‌ها تنها با [[%D9%86%D8%B1%D8%AF%D8%A8%D8%A7%D9%86%20%D9%81%D8%A7%D8%B5%D9%84%D9%87%20%DA%A9%DB%8C%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C|نردبان فاصله کیهانی]] جهت تخمین فواصل‌ انجام شده بود. تقریبی که بازه‌ای از مقادیر را برای [[%D8%AB%D8%A7%D8%A8%D8%AA%20%D9%87%D8%A7%D8%A8%D9%84|ثابت هابل]]، یعنی سرعت [[%D8%A7%D9%86%D8%A8%D8%B3%D8%A7%D8%B7%20%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85|انبساط عالم]]، به‌دست می‌داد. منجمان این انبساط را تا زمان [[%D9%85%D9%87%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%AF|مهبانگ]] به عقب بازگرداندند و محاسبه کردند که چه مدت پیش می‌بایست این واقعه رخ داده باشد.
+
یکی از بحث‌های همیشگی و طولانی [[%DA%A9%DB%8C%D9%87%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C|کیهان‌شناسی]] تعیین سن دقیق عالم بوده است. تا قبل از[[ دبلیومپ]] (WMAP)، بهترین تقریب‌ها تنها با [[%D9%86%D8%B1%D8%AF%D8%A8%D8%A7%D9%86%20%D9%81%D8%A7%D8%B5%D9%84%D9%87%20%DA%A9%DB%8C%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C|نردبان فاصله کیهانی]] جهت تخمین فواصل‌ انجام شده بود. تقریبی که بازه‌ای از مقادیر را برای [[%D8%AB%D8%A7%D8%A8%D8%AA%20%D9%87%D8%A7%D8%A8%D9%84|ثابت هابل]]، یعنی سرعت [[%D8%A7%D9%86%D8%A8%D8%B3%D8%A7%D8%B7%20%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85|انبساط عالم]]، به‌دست می‌داد. منجمان این انبساط را تا زمان [[%D9%85%D9%87%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%AF|مهبانگ]] به عقب بازگرداندند و محاسبه کردند که چه مدت پیش می‌بایست این واقعه رخ داده باشد.
  
 
اگر فضا به‌جای هندسه‌‌ای شبیه به یک اَبرکره یا یک هذلولی‌وار دارای هندسه‌ای تخت باشد، پس بیشتر از ماده پر شده است و دیگر ثابت کیهانی ندارد؛ بنابراین سن کیهان برابر می‌شود با دو‌سوم تقسیم بر ثابت هابل. این بدان دلیل است که تا قبل از WMAP تخمین‌های ثابت هابل بسیار نوسان داشتند و شکل فضا نیز نامشخص بود؛ بنابراین، سن عالم بین 10 تا 18 میلیارد سال، تخمین زده می‌شد. گاه نیز مقادیری کمتر از 10میلیارد سال محاسبه می‌شد که درواقع از سن محاسبه‌شده‌ی پیرترین ستارگان شناخته‌شده تا آن زمان هم کوچک‌تر بود و این پارادوکسی آشکار محسوب می‌شد: چگونه امکان داشت که عالم جوان‌تر از ستارگان تشکیل‌دهنده‌اش باشد؟
 
اگر فضا به‌جای هندسه‌‌ای شبیه به یک اَبرکره یا یک هذلولی‌وار دارای هندسه‌ای تخت باشد، پس بیشتر از ماده پر شده است و دیگر ثابت کیهانی ندارد؛ بنابراین سن کیهان برابر می‌شود با دو‌سوم تقسیم بر ثابت هابل. این بدان دلیل است که تا قبل از WMAP تخمین‌های ثابت هابل بسیار نوسان داشتند و شکل فضا نیز نامشخص بود؛ بنابراین، سن عالم بین 10 تا 18 میلیارد سال، تخمین زده می‌شد. گاه نیز مقادیری کمتر از 10میلیارد سال محاسبه می‌شد که درواقع از سن محاسبه‌شده‌ی پیرترین ستارگان شناخته‌شده تا آن زمان هم کوچک‌تر بود و این پارادوکسی آشکار محسوب می‌شد: چگونه امکان داشت که عالم جوان‌تر از ستارگان تشکیل‌دهنده‌اش باشد؟

نسخهٔ ‏۲۹ نوامبر ۲۰۱۴، ساعت ۰۳:۳۹

طبق محاسبات دانشمندان، سن عالم چیزی در حدود 13/75 میلیارد سال (به‌علاوه یا منهای 100 میلیون سال) است.


تاریخچه:


یکی از بحث‌های همیشگی و طولانی کیهان‌شناسی تعیین سن دقیق عالم بوده است. تا قبل ازدبلیومپ (WMAP)، بهترین تقریب‌ها تنها با نردبان فاصله کیهانی جهت تخمین فواصل‌ انجام شده بود. تقریبی که بازه‌ای از مقادیر را برای ثابت هابل، یعنی سرعت انبساط عالم، به‌دست می‌داد. منجمان این انبساط را تا زمان مهبانگ به عقب بازگرداندند و محاسبه کردند که چه مدت پیش می‌بایست این واقعه رخ داده باشد.

اگر فضا به‌جای هندسه‌‌ای شبیه به یک اَبرکره یا یک هذلولی‌وار دارای هندسه‌ای تخت باشد، پس بیشتر از ماده پر شده است و دیگر ثابت کیهانی ندارد؛ بنابراین سن کیهان برابر می‌شود با دو‌سوم تقسیم بر ثابت هابل. این بدان دلیل است که تا قبل از WMAP تخمین‌های ثابت هابل بسیار نوسان داشتند و شکل فضا نیز نامشخص بود؛ بنابراین، سن عالم بین 10 تا 18 میلیارد سال، تخمین زده می‌شد. گاه نیز مقادیری کمتر از 10میلیارد سال محاسبه می‌شد که درواقع از سن محاسبه‌شده‌ی پیرترین ستارگان شناخته‌شده تا آن زمان هم کوچک‌تر بود و این پارادوکسی آشکار محسوب می‌شد: چگونه امکان داشت که عالم جوان‌تر از ستارگان تشکیل‌دهنده‌اش باشد؟

خوشبختانه، در این میان، اطلاعات ارزشمند WMAP مسئله را حل کرد. «تصویر کودکی»‌ای که این ماهواره از عالم ارائه‌ کرد تصویری مفصل از اُفت‌وخیزهای جزئی دما از نقطه‌ای به نقطه‌ی دیگر در آسمان بود؛ تصویری که ترکیبات عالم را در طول دوران بازترکیب و به‌ویژه در تجزیه‌ی آن به ماده‌ی مرئی، ماده تاریک و انرژی تاریک نشان می‌دهد. شکل این ناهمسان‌گردی‌ها مبین آن است که عالم هندسه‌ای تخت دارد؛ نتیجه‌ای که مطابق با پیش‌بینی مدل تورمی بود. با ترکیب این دسته از اطلاعات، منجمان سن عالم را چیزی در حدود13/75 میلیارد سال، به‌علاوه یا منهای 100 میلیون سال، تخمین زده‌اند. این اولین‌بار در طول تاریخ است که می‌توان از آغاز زمان با آگاهی و یقین سخن گفت؛ مگر آنکه قبل از مهبانگ هم، ‌زمان وجود داشته باشد!


جستاره ای وابسته


منبع:


کتاب کرانه‌های کیهان/ نوشته پائول هالپرن/ ترجمه حوریه آقانور/ انتشارات هورمزد.