صورت فلکی جبار: تفاوت بین نسخه‌ها

از ویکی نجوم
پرش به: ناوبری، جستجو
سطر ۲: سطر ۲:
  
 
*زمان رسیدن به نصف النهار:۵ بهمن
 
*زمان رسیدن به نصف النهار:۵ بهمن
* مساحت: ۵۹۴ درجهٔ مربع
+
*مساحت: ۵۹۴ درجهٔ مربع
  
 
{{جعبه اطلاعات صورت فلکی جبار}}
 
{{جعبه اطلاعات صورت فلکی جبار}}
 +
 
== ستاره ها ==
 
== ستاره ها ==
<p style="text-align: justify; ">[[رجل الجبار]] و [[ابط‌الجوزا]] دو [[ستاره]] پر فروغ این صورت‌اند. رجل الجبار هفتمین [[ستاره]] پر نور آسمان از لحاظ روشنی ظاهری است. در واقع این ستاره درخشنده‌ترین ستارهٔ کهکشان ماست. هر گاه رجل الجبار به فاصله خورشید از زمین بود و نه پانصد سال نوری، ۲۱۰۰۰ مرتبه روشن تر از خورشید به نظر می‌آمد. رجل واژه‌ای عربی به معنای پا، پای شکارگر را مشخص می‌کند. ابط الجوزا به رنگ نارنجی روشن، زیر بغل شکارگر را مشخص می‌کند و به دلایل چند متمایز است. این ستاره نخستین ستاره‌ای بود که قطر آن از طریق اندازه‌گیری مستقیم با استفاده وسیله‌ای به نام تداخل‌سنج تابه‌ای بدست آمد. یکی از بزرگ‌ترین ستاره‌های شناخته شده‌است و قطر آن تقریبا ۸۰۰ برابر قطر خورشید است. مدار زمین در دل ستاره جای می‌گیرد. این ستاره به خاطر تغییر پیوسته‌ای که در قطرش صورت می‌گیرد شایان توجه‌است. قطر آن همچون بادکنکی که پر و خالی شود متناوبا افزایش و کاهش می‌یابد.</p><p style="text-align: justify; ">میان ابط‌الجوزا و رجل‌الجبار سه ستاره‌است، سه ستاره از قدر دوم به فاصله مساوی از هم که کمربند جبار را مشخص می‌سازد. شئی بسیار قابل توجهی در شمشیر شکارگر وجود دارد. در آن جا چشم برهنه ستاره محو ابر مانندی را مشاهده می‌کند. مطالعه دقیق تر نشان می‌دهد که این جسم سحابی جبار است: توده عظیمی از گاز و غبار که در حالت انگیزش دائمی است و جرم آن به ۱۰۰۰۰ برابر خورشید برآورد می‌شود. این سحابی بر اثر نور ستاره تتا-شکارگر که در نزدیکی مرکز این ابر وسیع قرار دارد دیده می‌شود. تتا-شکارگر در واقع ستاره‌ای چهار گانه‌است. چهار [[ستاره]] که ذوزنقه ای می‌سازند.</p>
+
<p style="text-align: justify">[[رجل الجبار]] و [[ابط‌الجوزا]] دو [[ستاره]] پر فروغ این صورت‌اند. رجل الجبار هفتمین [[ستاره]] پر نور آسمان از لحاظ روشنی ظاهری است. در واقع این ستاره درخشنده‌ترین ستارهٔ کهکشان ماست. هر گاه رجل الجبار به فاصله خورشید از زمین بود و نه پانصد سال نوری، ۲۱۰۰۰ مرتبه روشن تر از خورشید به نظر می‌آمد. رجل واژه‌ای عربی به معنای پا، پای شکارگر را مشخص می‌کند. ابط الجوزا به رنگ نارنجی روشن، زیر بغل شکارگر را مشخص می‌کند و به دلایل چند متمایز است. این ستاره نخستین ستاره‌ای بود که قطر آن از طریق اندازه‌گیری مستقیم با استفاده وسیله‌ای به نام تداخل‌سنج تابه‌ای بدست آمد. یکی از بزرگ‌ترین ستاره‌های شناخته شده‌است و قطر آن تقریبا ۸۰۰ برابر قطر خورشید است. مدار زمین در دل ستاره جای می‌گیرد. این ستاره به خاطر تغییر پیوسته‌ای که در قطرش صورت می‌گیرد شایان توجه‌است. قطر آن همچون بادکنکی که پر و خالی شود متناوبا افزایش و کاهش می‌یابد.</p><p style="text-align: justify">میان ابط‌الجوزا و رجل‌الجبار سه ستاره‌است، سه ستاره از قدر دوم به فاصله مساوی از هم که کمربند جبار را مشخص می‌سازد. شئی بسیار قابل توجهی در شمشیر شکارگر وجود دارد. در آن جا چشم برهنه ستاره محو ابر مانندی را مشاهده می‌کند. مطالعه دقیق تر نشان می‌دهد که این جسم سحابی جبار است: توده عظیمی از گاز و غبار که در حالت انگیزش دائمی است و جرم آن به ۱۰۰۰۰ برابر خورشید برآورد می‌شود. این سحابی بر اثر نور ستاره تتا-شکارگر که در نزدیکی مرکز این ابر وسیع قرار دارد دیده می‌شود. تتا-شکارگر در واقع ستاره‌ای چهار گانه‌است. چهار [[ستاره]] که ذوزنقه ای می‌سازند.</p>
[[File:Orion 3008 huge.jpg|thumb|چپ|صورت فلکی جبار]]
+
[[File:Orion 3008 huge.jpg|thumb|left|Orion 3008 huge.jpg]] [[File:Sufi Jabbar Orion.gif|thumb|right|Sufi Jabbar Orion.gif]] {{-}}
[[File:Sufi Jabbar Orion.gif|thumb|راست|صورت فلکی جبار در کتاب صورالکواکب از دانشمند ایرانی قرن سوم هجری، عبدالرحمان صوفی.]]
+
 
{{-}}
 
 
== جبار در افسانه ها ==
 
== جبار در افسانه ها ==
<p style="text-align: justify; ">در بارهٔ شکارچی که نام لاتین آن اوریون (orion) است افسانه‌های زیادی وجود دارد بنابر یکی از افسانه‌ها اریون لاف آن زد که هیچ جانوری نمی‌تواند بر او چیره شود. او جان خود را بر سر این لاف گذاشت عقربی که ژوپیتر فرستاده بود او را کشت الهه دیانا را دل بر اریون بسوخت و او را به آسمان برد ودر مکانی دور از عقرب به- دوری نیمی از آسمان- جای داد. جبار را اغلب به صورت مردی که گرزی در یک دست و پوست شیری در دست دیگر دارد تصویر می‌کنند.</p><p style="text-align: justify; ">[[Category:صور فلکی|صور_فلکی]]</p>
+
<p style="text-align: justify">در بارهٔ شکارچی که نام لاتین آن اوریون (orion) است افسانه‌های زیادی وجود دارد بنابر یکی از افسانه‌ها اریون لاف آن زد که هیچ جانوری نمی‌تواند بر او چیره شود. او جان خود را بر سر این لاف گذاشت عقربی که ژوپیتر فرستاده بود او را کشت الهه دیانا را دل بر اریون بسوخت و او را به آسمان برد ودر مکانی دور از عقرب به- دوری نیمی از آسمان- جای داد. جبار را اغلب به صورت مردی که گرزی در یک دست و پوست شیری در دست دیگر دارد تصویر می‌کنند.</p><p style="text-align: justify"></p>
[[File:Orion1.jpg|frame|left]]
+
<br/><span style="font-size:x-large">اجرام عمقی</span>
{{صور فلکی}}
+
 
 +
m42 به عنوان سحابی جبار و همدم آن m43 هر دو به فاصله 1500 سال نوری از ما در زیر کمربند جبار و در منطقه شمشیر جبار قرار گرفته اند ابرهای سبز رنگ سحابی جبار و ستاره تتای آن با دوربین دوچشمی هم مشاهده میشوند اما از درون تلسکوپ کوچک بسیار تماشائی تر هستند.
 +
 
 +
m42 و m43 توسط ابر غباری بزرگی از هم جدا شده اند و m42 در مرکز درخشان تر سحابی شامل چهار ستاره است که شکلی ذوزنقه مانند دارند و به همراه ستارگان دیگر باعث روشنائی این سحابی گردیده اند.
 +
 
 +
[[File:Orion1.jpg|frame|left]] {{صور فلکی}}
  
 
== منبع ==
 
== منبع ==
* کتاب شناخت صورت های فلکی/ نوشته احمد دالکی
+
 
 +
*کتاب شناخت صورت های فلکی/ نوشته احمد دالکی
 +
 
 +
[[Category:صور فلکی|صور_فلکی]]

نسخهٔ ‏۲۳ نوامبر ۲۰۱۲، ساعت ۱۵:۲۲

صورت فلکی جبار یا شکارچی (در قدیم بزرگ‌منش) (در عربی: جبار یا راعی، در انگلیسی: orion) صورت فلکی است که نیمی از آن در نیم‌کره جنوبی و نیم دیگر آن در نیم‌کره شمالی قرار دارد. این صورت فلکی شاید شناخته‌شده‌ترین و زیباترین صورت فلکی در آسمان باشد. هیچ یک از صورت‌های فلکی دیگر تا این حد شباهت به نامش ندارد. جبار شامل ستارگان درخشان بسیار است. ستاره‌های صورت جبار شباهت به یک شکارگر لاف زن دارد که از هزارها سال پیش در جهان شناخته شده‌است.

  • زمان رسیدن به نصف النهار:۵ بهمن
  • مساحت: ۵۹۴ درجهٔ مربع
جبار (شکارچی)                       
جعبه اطلاعات صورت فلکی

  250px-Orion IAU.svg.png     

نام لاتین                                                                                     Orion

بعد                                                                    5 ساعت

میل                                                                    5 درجه

پهنه                                                       594 درجه مربع

فاصله نزدیک ترین ستاره                                    سال نوری

نام درخشان ترین ستاره                                   پای شکارچی

مشهود بین عرض‌های °۸۵+ و °۷۵-
بهترین زمان مشاهده در ماه ژانویه

ستاره ها

رجل الجبار و ابط‌الجوزا دو ستاره پر فروغ این صورت‌اند. رجل الجبار هفتمین ستاره پر نور آسمان از لحاظ روشنی ظاهری است. در واقع این ستاره درخشنده‌ترین ستارهٔ کهکشان ماست. هر گاه رجل الجبار به فاصله خورشید از زمین بود و نه پانصد سال نوری، ۲۱۰۰۰ مرتبه روشن تر از خورشید به نظر می‌آمد. رجل واژه‌ای عربی به معنای پا، پای شکارگر را مشخص می‌کند. ابط الجوزا به رنگ نارنجی روشن، زیر بغل شکارگر را مشخص می‌کند و به دلایل چند متمایز است. این ستاره نخستین ستاره‌ای بود که قطر آن از طریق اندازه‌گیری مستقیم با استفاده وسیله‌ای به نام تداخل‌سنج تابه‌ای بدست آمد. یکی از بزرگ‌ترین ستاره‌های شناخته شده‌است و قطر آن تقریبا ۸۰۰ برابر قطر خورشید است. مدار زمین در دل ستاره جای می‌گیرد. این ستاره به خاطر تغییر پیوسته‌ای که در قطرش صورت می‌گیرد شایان توجه‌است. قطر آن همچون بادکنکی که پر و خالی شود متناوبا افزایش و کاهش می‌یابد.

میان ابط‌الجوزا و رجل‌الجبار سه ستاره‌است، سه ستاره از قدر دوم به فاصله مساوی از هم که کمربند جبار را مشخص می‌سازد. شئی بسیار قابل توجهی در شمشیر شکارگر وجود دارد. در آن جا چشم برهنه ستاره محو ابر مانندی را مشاهده می‌کند. مطالعه دقیق تر نشان می‌دهد که این جسم سحابی جبار است: توده عظیمی از گاز و غبار که در حالت انگیزش دائمی است و جرم آن به ۱۰۰۰۰ برابر خورشید برآورد می‌شود. این سحابی بر اثر نور ستاره تتا-شکارگر که در نزدیکی مرکز این ابر وسیع قرار دارد دیده می‌شود. تتا-شکارگر در واقع ستاره‌ای چهار گانه‌است. چهار ستاره که ذوزنقه ای می‌سازند.


جبار در افسانه ها

در بارهٔ شکارچی که نام لاتین آن اوریون (orion) است افسانه‌های زیادی وجود دارد بنابر یکی از افسانه‌ها اریون لاف آن زد که هیچ جانوری نمی‌تواند بر او چیره شود. او جان خود را بر سر این لاف گذاشت عقربی که ژوپیتر فرستاده بود او را کشت الهه دیانا را دل بر اریون بسوخت و او را به آسمان برد ودر مکانی دور از عقرب به- دوری نیمی از آسمان- جای داد. جبار را اغلب به صورت مردی که گرزی در یک دست و پوست شیری در دست دیگر دارد تصویر می‌کنند.


اجرام عمقی

m42 به عنوان سحابی جبار و همدم آن m43 هر دو به فاصله 1500 سال نوری از ما در زیر کمربند جبار و در منطقه شمشیر جبار قرار گرفته اند ابرهای سبز رنگ سحابی جبار و ستاره تتای آن با دوربین دوچشمی هم مشاهده میشوند اما از درون تلسکوپ کوچک بسیار تماشائی تر هستند.

m42 و m43 توسط ابر غباری بزرگی از هم جدا شده اند و m42 در مرکز درخشان تر سحابی شامل چهار ستاره است که شکلی ذوزنقه مانند دارند و به همراه ستارگان دیگر باعث روشنائی این سحابی گردیده اند.

Orion1.jpg

صور فلکی امروزی

آبمار • آتشدان • ارابه‌ران • اژدها • اسب بالدار • اسب کوچک • اسکنه • آفتاب‌پرست • بادبان • بزغاله • برساووش • بره • پیاله • پیکان • تاج جنوبی • اکلیل شمالی • تازی‌ها • ترازو • تک‌شاخ • تلسکوپ • تلمبه • تور • توکان • جوی • چلپاسه • چلیپا • خرچنگ • خرس بزرگ • خرس کوچک • خرگوش • درنا • دلفین • دلو • دوپرگار • دوپیکر • دوشیزه • ذات الکرسی • روباه • زانو زده • زرافه • آندرومدا • ساعت • سپر • سکستان • سگ بزرگ • سگ کوچک • سنگتراش • سه‌پایه • سه‌سو • سیاهگوش • سیمرغ • شاه‌تخته • جبار • شلیاق • اسد • شیر کوچک • طاووس • عقاب • قطب‌نما • قنطورس • قیفاووس • کبوتر • کژدم • کشتیدم • کلاغ • کمان • کوره • کوهمیز • گاو • گاوران • گرگ • گونیا • گیسو • مار • مار باریک • مارافسای • ماکیان • حوت • ماهی پرنده • ماهی جنوبی • ماهی زرین • مثلث جنوبی • مرغ بهشتی • مگس جنوبی • میکروسکوپ • نهنگ • هشتک • هندی



منبع

  • کتاب شناخت صورت های فلکی/ نوشته احمد دالکی