صورت فلکی جبار

از ویکی نجوم
نسخهٔ تاریخ ‏۲۹ مارس ۲۰۱۲، ساعت ۱۳:۴۴ توسط Mostafa (بحث | مشارکت‌ها) (صفحه‌ای جدید حاوی 'صورت فلکی شکارگر (در قدیم بزرگ‌منش) (در عربی: جبار یا راعی، در انگلیسی: orion) صورت ...' ایجاد کرد)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به: ناوبری، جستجو

صورت فلکی شکارگر (در قدیم بزرگ‌منش) (در عربی: جبار یا راعی، در انگلیسی: orion) صورت فلکی است که نیمی از آن در نیم‌کره جنوبی و نیم دیگر آن در نیم‌کره شمالی قرار دارد. این صورت فلکی شاید شناخته‌شده‌ترین و زیباترین صورت فلکی در آسمان باشد. هیچ یک از صورت‌های فلکی دیگر تا این حد شباهت به نامش ندارد. جبار شامل ستارگان درخشان بسیار است. ستاره‌های صورت جبار شباهت به یک شکارگر لاف زن دارد که از هزارها سال پیش در جهان شناخته شده‌است.

زمان رسیدن به نصف النهار :۵ بهمن، مساحت :۵۹۴ درجهٔ مربع،


ستاره ها

رجل الجبار و ابط‌الجوزا دو ستاره پر فروغ این صورت‌اند. رجل الجبار هفتمین ستاره پر نور آسمان از لحاظ روشنی ظاهری است. در واقع این ستاره درخشنده‌ترین ستارهٔ کهکشان ماست. هر گاه رجل الجبار به فاصله خورشید از زمین بود و نه پانصد سال نوری، ۲۱۰۰۰ مرتبه روشن تر از خورشید به نظر می‌آمد. رجل واژه‌ای عربی به معنای پا، پای شکارگر را مشخص می‌کند. ابط الجوزا به رنگ نارنجی روشن، زیر بغل شکارگر را مشخص می‌کند و به دلایل چند متمایز است. این ستاره نخستین ستاره‌ای بود که قطر آن از طریق اندازه‌گیری مستقیم با استفاده وسیله‌ای به نام تداخل‌سنج تابه‌ای بدست آمد. یکی از بزرگ‌ترین ستاره‌های شناخته شده‌است و قطر آن تقریبا ۸۰۰ برابر قطر خورشید است. مدار زمین در دل ستاره جای می‌گیرد. این ستاره به خاطر تغییر پیوسته‌ای که در قطرش صورت می‌گیرد شایان توجه‌است. قطر آن همچون بادکنکی که پر و خالی شود متناوبا افزایش و کاهش می‌یابد.

میان ابط‌الجوزا و رجل‌الجبار سه ستاره‌است، سه ستاره از قدر دوم به فاصله مساوی از هم که کمربند جبار را مشخص می‌سازد. شئی بسیار قابل توجهی در شمشیر شکارگر وجود دارد. در آن جا چشم برهنه ستاره محو ابر مانندی را مشاهده می‌کند. مطالعه دقیق تر نشان می‌دهد که این جسم سحابی جبار است: توده عظیمی از گاز و غبار که در حالت انگیزش دائمی است و جرم آن به ۱۰۰۰۰ برابر خورشید برآورد می‌شود. این سحابی بر اثر نور ستاره تتا-شکارگر که در نزدیکی مرکز این ابر وسیع قرار دارد دیده می‌شود. تتا-شکارگر در واقع ستاره‌ای چهار گانه‌است. چهار ستاره که ذوزنقه ای می‌سازند.

جبار در افسانه ها

در بارهٔ شکارچی که نام لاتینی آن اوریون (orion) است افسانه‌های زیادی وجود دارد بنابر یکی از افسانه‌ها اریون لاف آن زد که هیچ جانوری نمی‌تواند بر او چیره شود. او جان خود را بر سر این لاف گذاشت عقربی که ژوپیتر فرستاده بود او را کشت الهه دیانا را دل بر اریون بسوخت و او را به آسمان برد ودر مکانی دور از عقرب به- دوری نیمی از آسمان- جای داد. جبار را اغلب به صورت مردی که گرزی در یک دست و پوست شیری در دست دیگر دارد تصویر می‌کنند.