صورت فلکی جوزا

از ویکی نجوم
نسخهٔ تاریخ ‏۱۷ مهٔ ۲۰۱۲، ساعت ۰۶:۰۹ توسط ارسلان (بحث | مشارکت‌ها) (افسانه ها)
پرش به: ناوبری، جستجو
صورت فلکی جوزا و محدوده آن در آسمان

یکی از صورتهای فلکی دایرة البروجی در نیمکره شمالی آسمان که در اوائل اسفند ماه به بهترین وضعیت رصدی می رسد. در ماههای سرد زمستانی صورت فلکی جوزا ( دوپیکر ) را – که ستارگان اصلی پرنورش کاستور ( آلفا-جوزا ) ( castor ( راس التوام المقدم یا راس پیکر پیشین)) و پولوکس ( بتا جوزا ( pollux ( راس التوام الموخر یا راس پیکر پسین )) حتی در آسمان شهرهای بزرگ نیز جلب توجه می کنند به راحتی می توان یافت . این دو ستاره به یاد برادرانی دو قلو چنین نام گرفته اند . زمان رسیدن به نصف النهار: 1 اسفند مساحت:514 درجه مربع


افسانه ها

برابر افسانه ها " پولوکس " فنا ناپذیر بود ، زیرا او پسر خدای خدایان ، یعنی زئوس بود ، ولی کاستور بر عکس پدرش از نوع بشر بود و به همین دلیل جزو فناپذیران به شمار می آمد . هر دو برادر قهرمانان بزرگی بودند و هیچ گاه از یکدیگر جدا نمی شدند . هنگامی که کاستور در نبردی به قتل رسید ، جدایی از برادر برای پولوکس تحمل ناپذیر بود . به خصوص این مساله که کاستور می باید به قلمرو تاریک زیرزمینی مردگان می رفت ، پولوکس را خیلی آزار می داد . به این جهت " پولوکس " از پدرش خواهش کرد که اجازه دهد او هم بمیرد ، تا بتواند به برادر فناپذیرش بپیوندد . زئوس که تحت تاثیر این عشق برادرانه قرار گرفته بود ، به پولوکس پیشنهاد کرد ، به جای اینکه همیشه نزد خدایان در " المپ " ( Olympus ) زندگی کند ، با کاستور به طور نوبتی یک روز را در قلمرو مردگان و روز دیگر را در المپ به سر آورد . پولوکس بدون مکث و تفکر تصمیم گرفت این پیشنهاد را بپذیرد ، تا دیگر هرگز مجبور به جدایی از کاستور نباشد . می گویند چندی پس از آن ، زئوس به پاس وحدت و وفاداری دو برادر به یکدیگر آنها را به ستارگانی نورانی در آسمان تبدیل کرد . از آن زمان آنها به شکل صورت فلکی دو پیکر در آسمان زمستان می درخشند و آدمیان را به یاد عشق برادری و رفاقت و دوستی می اندازند . در افسانه ها آمده است که این دو برادر در سفر دریایی " آرگو " نیز ، که هدفش بازپس گیری پوست طلایی قوچ ( حمل ) بود ، شرکت داشتند . می گویند هنگامی که خطر واژگونی کشتی آنها در طوفان می رفت ، دو برادر دریای کف آلود را آرام کردند . شاید به این خاطر است که می گویند صورت فلکی جوزا برای دریانوردان خوش اقبالی می آورد . در روم باستان نیز این دو برادر مورد احترام بودند . می گویند دو برادر در سال 490 پیش از میلاد به رومیان کمک کردند تا در جنگ پیروز شوند . در همان روز آنها با لباسی ارغوانی رنگ در رم ظاهر شدند و بر سر یک چشمه به اسبان خود آب دادند . پس از آن ناپدید شدند . مردم رم به منظور سپاسگزاری و قدردانی برای پیروزی در جنگ ، معبد بزرگی به یادبود دو برادر برپا کردند ، که امروزه هنوز هم خرابه های آن بر جاست .

ستاره ها

ستاره آلفا جوزا یا همان کاستور ، دومین ستاره درخشان این صورت فلکی است ( البته این یک استثنا است )

با چشم غیر مسلح به صورت تک ستاره ای از قدر 1.6 به نظر می رسد . اما در واقع این ستاره یک مجموعه شش تایی است .

در تلسکوپ به صورت 2 ستاره مجزا با قدرهای 2 و 3 و با جدایی زاویه ای 2 ثانیه قوسی و یک همدم قدر نهم با فاصله 73 ثانیه قوسی دیده می شوند.

هریک از این سه ستاره خود به تنهایی یک جفت هستند . این مجموعه در فاصله 46 سال نوری از زمین قرار دارد.

ستاره بتا جوزا یا پولوکس ، درخشان ترین ستاره این صورت فلکی است که از قدر 1.1 می درخشد و در فاصله 36 سال نوری از زمین قرار دارد.


منابع

کتاب صورت های فلکی/ترجمه احمد دالکی / گیتاشناسی