صور فلکی: تفاوت بین نسخه‌ها

از ویکی نجوم
پرش به: ناوبری، جستجو
سطر ۷: سطر ۷:
 
==تعریف==
 
==تعریف==
  
در لاتین پسین، عبارت (constellātiō) را می توان به صورت "مجموعه ای از ستارگان" ترجمه کرد. این واژه اغلب در [[طالع بینی|اختربینی]] به یک صورت واره ی فلکی که مورد توجه زیاد بوده، اطلاق می شده است. مانند استفاده ای که "آمیانوس" (Ammianus Marcellinus) مورخ قرن چهار رومی از آن کرده است.
+
در لاتین پسین، عبارت (constellātiō) را می توان به صورت "مجموعه ای از ستارگان" ترجمه کرد. این واژه اغلب در [[طالع بینی|اختربینی]] به یک صورت واره ی فلکی که مورد توجه زیاد بوده، اطلاق می شده است. مانند استفاده ای که "آمیانوس" (Ammianus Marcellinus) مورخ قرن چهار رومی از آن کرده است. این کلمه از حدود اواسط قرن شانزدهم به بعد به "مساحتی از کره ی سماوی حول یک صورت واره ی فلکی" اطلاق می شده است.
 +
 
 +
عبارت [[صورت فلکی دورقطبی]]، به صورت فلکی ای اطلاق می شود که برای هر عرض جغرافیایی روی زمین جداگانه تعریف می شود و عبارت است از صورت فلکی ای که هیچگاه غروب نکند. در قطب شمال، تمام صورت فلکی های نیمکره ی شمالی آسمان، دورقطبی اند. در عرض های جغرافیایی جنوبی، عبارت غیررسمی صورت فلکی استوایی به صورت فلکی هایی اطلاق می شود که در زیر صور فلکی دورقطبی قرار دارند. البته می توان صورت فلکی های استوایی را به صورت فلکی های بین میل های منفی 45 تا مثبت 45 تعریف کرد؛ البته شاید بتوان آن را به صورت تمام صورت فلکی هایی که با [[استوای سماوی]] برخورد می کنند نیز تعریف کرد.
 +
 
 +
==صورت فلکی های IAU==
  
 
در کاربرد عام، یک صورت فلکی، گروهی از [[جرم آسمانی|اجرام آسمانی]] است -عموما [[ستاره|ستارگان]]- که در آسمان طرح و نقشی را پدید می آورند. ستاره شناسان امروزه هنوز از این سیستم استفاده می کنند، هر چند سیستم های نوین اندازه گیری مختصات از نظر دقت بر صور فلکی ترجیح دارند. طرحی از ستارگان که به صورت رسمی به عنوان یک صورت فلکی طبقه بندی نشده، به عنوان یک "[[صورت واره ی فلکی]]" (Asterism) شناخته می شود. یک مثال مشهور آن ،آبگردان(ملاقه) است که به عنوان بخش بزرگتر [[خرس بزرگ|دب اکبر]] شناخته می شود، اما توسط [[انجمن بین المللی ستاره شناسی]] (IAU) به رسمیت شناخته نمی شود.
 
در کاربرد عام، یک صورت فلکی، گروهی از [[جرم آسمانی|اجرام آسمانی]] است -عموما [[ستاره|ستارگان]]- که در آسمان طرح و نقشی را پدید می آورند. ستاره شناسان امروزه هنوز از این سیستم استفاده می کنند، هر چند سیستم های نوین اندازه گیری مختصات از نظر دقت بر صور فلکی ترجیح دارند. طرحی از ستارگان که به صورت رسمی به عنوان یک صورت فلکی طبقه بندی نشده، به عنوان یک "[[صورت واره ی فلکی]]" (Asterism) شناخته می شود. یک مثال مشهور آن ،آبگردان(ملاقه) است که به عنوان بخش بزرگتر [[خرس بزرگ|دب اکبر]] شناخته می شود، اما توسط [[انجمن بین المللی ستاره شناسی]] (IAU) به رسمیت شناخته نمی شود.

نسخهٔ ‏۸ اکتبر ۲۰۱۲، ساعت ۱۳:۵۱

مردمان باستان تصور می كردند كه می توانند خطوط اصلی چهره ها را در ستارگان آسمان شب پیدا كنند. این چهره ها معمولا شكل هایی از قهرمانان، اساطیر و خدایان افسانه ای، مخلوقات گوناگون و اجرامی بودند كه به نظر آنها اثرگذار بر روی زمین اند. این، مفهوم عامیانه صورت فلكی است.

پرونده:Orion IAU.svg
شکارچی یکی از برجسته ترین صور فلکی آسمان شب است که به راحتی قابل تشخیص است.

در ستاره شناسی نوین، یک صورت فلکی(constellation)، یک بخش تعیین شده از سطح کره ی سماوی است. این تقسیم بندی به صورت استاندارد بین المللی است. صورت فلکی از دیدگاه تاریخی عبارت است از طرح هایی که با ستارگان پرنور و مهم آسمان شب زمین ساخته می شوند.

تعریف

در لاتین پسین، عبارت (constellātiō) را می توان به صورت "مجموعه ای از ستارگان" ترجمه کرد. این واژه اغلب در اختربینی به یک صورت واره ی فلکی که مورد توجه زیاد بوده، اطلاق می شده است. مانند استفاده ای که "آمیانوس" (Ammianus Marcellinus) مورخ قرن چهار رومی از آن کرده است. این کلمه از حدود اواسط قرن شانزدهم به بعد به "مساحتی از کره ی سماوی حول یک صورت واره ی فلکی" اطلاق می شده است.

عبارت صورت فلکی دورقطبی، به صورت فلکی ای اطلاق می شود که برای هر عرض جغرافیایی روی زمین جداگانه تعریف می شود و عبارت است از صورت فلکی ای که هیچگاه غروب نکند. در قطب شمال، تمام صورت فلکی های نیمکره ی شمالی آسمان، دورقطبی اند. در عرض های جغرافیایی جنوبی، عبارت غیررسمی صورت فلکی استوایی به صورت فلکی هایی اطلاق می شود که در زیر صور فلکی دورقطبی قرار دارند. البته می توان صورت فلکی های استوایی را به صورت فلکی های بین میل های منفی 45 تا مثبت 45 تعریف کرد؛ البته شاید بتوان آن را به صورت تمام صورت فلکی هایی که با استوای سماوی برخورد می کنند نیز تعریف کرد.

صورت فلکی های IAU

در کاربرد عام، یک صورت فلکی، گروهی از اجرام آسمانی است -عموما ستارگان- که در آسمان طرح و نقشی را پدید می آورند. ستاره شناسان امروزه هنوز از این سیستم استفاده می کنند، هر چند سیستم های نوین اندازه گیری مختصات از نظر دقت بر صور فلکی ترجیح دارند. طرحی از ستارگان که به صورت رسمی به عنوان یک صورت فلکی طبقه بندی نشده، به عنوان یک "صورت واره ی فلکی" (Asterism) شناخته می شود. یک مثال مشهور آن ،آبگردان(ملاقه) است که به عنوان بخش بزرگتر دب اکبر شناخته می شود، اما توسط انجمن بین المللی ستاره شناسی (IAU) به رسمیت شناخته نمی شود.

در سال 1922 ، "هنری نوریس راسل" (Henry Norris Russell)، انجمن بین المللی ستاره شناسی را یاری کرد تا همه ی کره ی سماوی را به 88 بخش مختلف(88 صورت فلکی رسمی) تقسیم کنند. عموما، این صور فلکی جدید، نامهایشان را از اجداد یونانی-رومی خود گرفته اند، از قبیل شکارچی (Orion)، شیر (Leo)، و عقرب(کژدم)(Scorpius). در حالی که برخی از صور فلکی مستقیما به یک رویداد اساطیری ،موجود یا شخصیت ارجاع داده می شدند و از آنها سرچشمه گرفته بودند، اما دسته بندی آسمان به طرح های قابل شناخت مخصوصا در عصر اکتشاف و پیش از اختراع قطب نما، برای موسسه ی حمل و نقل و ناوبری بسیار اهمیت داشت. با پیشرفت فناوری در ستاره شناسی، حرکت از سوی سیستم طرح محور به سیستم سطح محور است که اهمیت ارجاع به اساطیر باستانی را کمرنگ می کند.


صور فلکی امروزی

آبمار • آتشدان • ارابه‌ران • اژدها • اسب بالدار • اسب کوچک • اسکنه • آفتاب‌پرست • بادبان • بزغاله • برساووش • بره • پیاله • پیکان • تاج جنوبی • اکلیل شمالی • تازی‌ها • ترازو • تک‌شاخ • تلسکوپ • تلمبه • تور • توکان • جوی • چلپاسه • چلیپا • خرچنگ • خرس بزرگ • خرس کوچک • خرگوش • درنا • دلفین • دلو • دوپرگار • دوپیکر • دوشیزه • ذات الکرسی • روباه • زانو زده • زرافه • آندرومدا • ساعت • سپر • سکستان • سگ بزرگ • سگ کوچک • سنگتراش • سه‌پایه • سه‌سو • سیاهگوش • سیمرغ • شاه‌تخته • جبار • شلیاق • اسد • شیر کوچک • طاووس • عقاب • قطب‌نما • قنطورس • قیفاووس • کبوتر • کژدم • کشتیدم • کلاغ • کمان • کوره • کوهمیز • گاو • گاوران • گرگ • گونیا • گیسو • مار • مار باریک • مارافسای • ماکیان • حوت • ماهی پرنده • ماهی جنوبی • ماهی زرین • مثلث جنوبی • مرغ بهشتی • مگس جنوبی • میکروسکوپ • نهنگ • هشتک • هندی


منبع

كتاب صورت های فلكی ترجمه مهندس احمد دالكی

ویکیپدیای انگلیسی