عمر جهان

محاسبه سن جهان از طریق مطالعه انبساط عالم امکان پذیر است . زیرا با در دست داشتن میزان انبساط می‌توان به زمانی در تاریخ جهان بازگشت که تمام کهکشان ها در نقطه ای متمرکز بوده اند . ما این زمان را اصطلاحا آغاز جهان می نامیم ، بنابراین زمان بین آغاز تا حال عبارت است از سن جهان ولی برای حل کامل مسئله نخست باید از هندسه ی جهان آگاه شد و بعد معادله های لازم را در روابط بین کیهانشناسی و ویژگی های جهان به کاربرد .

از آنجا که هر مدل کیهانشناختی جواب مخصوص خود را دارد ، لذا یافتن دقیق سن از این طریق عملی نیست . زیرا نخست باید صحت یکی از این نظریات اصلاح شود . مدل اقلیدسی جهان که به فضای مسطح اعتقاد دارد ، ساده ترین مدل هاست با محاسبه سن بر مبنای آن به عددی در حدود 11 میلیارد سال می رسیم . با توجه به اینکه سن زمین 4 تا 5 میلیارد سال و سن منظومه خورشیدی که از اندازه گیری سن شهاب سنگ ها عملی شده حدود 4.6 میلیارد سال است ؛ می‌توان اعتقاد داشت که سن جهان نیز نمی‌تواند بیش از 11 میلیارد سال باشد .

با وجود اینکه مقدار فوق برای سن جهان معقولانه به نظر می رسد ولی در محاسبه سن پیر ترین ستارگان کهکشان راه شیری به مقادیر بین 12 تا 15 میلیارد سال می رسیم . برای رفع این تناقض ، چند احتمال می‌توان پیش کشید نخست اینکه هندسه جهان را غیر اقلیدسی بنامیم . محاسبه سن جهان بر مبنای هندسه غیر اقلیدسی ، رسیدن به مقادیر بیش از 15 میلیارد سال را ممکن می سازد . دوم اینکه فرض کنیم که محاسبه سن ستارگان پیر کهکشان خودمان همراه با اشتباه بوده و سن واقعی آنها کمتر از مقادیر به دست آمده است .

سومین فرض این است که منشا جهان یک نقطه نیست و شکل عمومی آن از یک نوسان پیروی می کند . یعنی جهان متناوبا در حال انبساط و انقباض است و زندگی امروزی ما به صورت تصادفی در مرحله انبساط آن قرار گرفته است . در این صورت طی انقباض و انبساط ( که فرض می شود حجم جهان در حال انقباض ، زیاد کوچکتر از حجم جهان فعلی نیست ) ستارگانی می‌توان یافت که سنشان خیلی بیشتر از عمر یک انقباض یا انبساط باشد را حل چهارم این است که جهان تاریخ نا محدودی دارد و به موازات دور شدن کهکشان ها از هم ، کهکشان های دیگری برای پر کردن فضای خالی آنها پدید می آیند . این فرضیه به جهان حالت پایدار مشهور است.

منبع

کتاب ساختار ستارگان و کهکشان ها/نوشته پاول هاج/مترجم : توفیق حیدرزاده