ماهواره مولنیا

از ویکی نجوم
پرش به: ناوبری، جستجو

ماهواره های مخابراتی مولنیا

ماهواره های زمین ثابت بر فراز استوا به دور زمین می چرخند و به همین دلیل برای ارائه خدمات به نقاط روی عرض های جغرافیایی بالاتر مناسب نیستند ، چرا که در عرض جغرافیایی بالاتر ممکن است زاویه دید ماهواره نزدیک به افق یا حتی پایین تر از آن قرار بگیرد و ارتباط تحت اثر تداخل زمین تضعیف شود . در این حالت مدار های مولنیا می‌توانند به عنوان جایگزین مدار زمین ثابت استفاده شوند . مدار های مولنیا بیضی بسیار کشیده ای با زاویه میل 63/4 درجه هستند . ارتفاع زیاد مدار مولنیا در نقطه اوج آن نسبت به نقطه حضیض این مدار باعث می شود تا ماهواره ای در چنین مداری قرار بگیرد ،درصد بیشتری از زمان یک پریود کامل خود را در منطقه اوج مدار طی کند . این موضوع به همراه زاویه میل نسبتا زیاد چنین مداری باعث می شود تا ماهواره های عملیاتی در مدار مولنیا برای تبادل اطلاعات رادیویی در عرض های شمالی و جنوبی زمین کار آمد باشد .دوره تناوب ماهواره در مدار مولنیا حدود 12 ساعت است و کمتر از چهار ساعت از این مدت را در ناحیه حضیض به سر می برد . بنابراین ماهواره واقع در مدار مولنیا قادر است به مدت 8 ساعت در هر چرخش ،مناطق شمالی کره زمین را پوشش دهد . بدین ترتیب ،می‌توان با سه ماهواره مولنیا (به علاوه ماهواره یدک در مدار )پوششی پیوسته را در یک محدوده جغرافیایی فراهم آورد این ماهواره عموما برای خدمات تلویزیونی و رادیویی بر فراز روسیه استفاده می شود . کاربرد دیگر این نوع ماهواره ها در سامانه رادیویی متحرک است تا هنگام حرکت ماشین در مناطق شهری حتی با وجود ساختمان های بلند نیز ،ارتباط مناسبی برقرار شود. اولین ماهواره مولنیا در 23 آوریل 1965 برای پخش آزمایشی سیگنال های تلویزیونی از مسکو به سیبری و نواحی شرقی روسیه به فضا پرتاب شد . در نوامبر 1967 متخصصان شوروی سابق سامانه بی نظیر شبکه ماهواره ای تلویزیونی ملی خود را با نام اوربیتا ایجاد کردند که بر پایه ماهواره های مولنیا طراحی شد .

منبع

کتاب نگاهی بر ماهواره های مخابراتی نویسنده امیر برکاتی