مبانی ستاره‌شناسی: تفاوت بین نسخه‌ها

از ویکی نجوم
پرش به: ناوبری، جستجو
سطر ۱: سطر ۱:
[[پرونده:Hannu Karttunen.jpg|بندانگشتی|170px|چپ|هانو کارتونن, مدیر نویسندگان کتاب '''مبانی ستاره‌شناسی''']]
+
[[File:Hannu Karttunen.jpg|thumb|left|170px]] مبانی ستاره‌شناسی (به انگلیسی: Fundamental Astronomy)، کتابی است در حوزه نجوم که نویسندگان فنلاندی آن عبارتند از: هانو کارتونن از دانشگاه تورکو؛ پکا کروجر، کارل جان دونر و هیکی اوجا از دانشگاه هلسینکی و مارکو پوتانن از انستیتو ژئودزیک فنلاند. کتاب نخستین بار سال ۱۹۸۴ در هلسینکی به‌وسیله مؤسسه نجومی اورسا چاپ شد، و پس از آن انتشارات اسپرینگر آن را به انگلیسی منتشر کرد. آخرین ویرایش کتاب (ویرایش پنجم) در سال ۲۰۰۷ به چاپ رسید.
مبانی ستاره‌شناسی (به انگلیسی: Fundamental Astronomy)، کتابی است در حوزه نجوم که نویسندگان فنلاندی آن عبارتند از: هانو کارتونن از دانشگاه تورکو؛ پکا کروجر، کارل جان دونر و هیکی اوجا از دانشگاه هلسینکی و مارکو پوتانن از انستیتو ژئودزیک فنلاند. کتاب نخستین بار سال ۱۹۸۴ در هلسینکی به‌وسیله مؤسسه نجومی اورسا چاپ شد، و پس از آن انتشارات اسپرینگر آن را به انگلیسی منتشر کرد. آخرین ویرایش کتاب (ویرایش پنجم) در سال ۲۰۰۷ به چاپ رسید.
 
  
 
کتاب در سال ۱۳۹۱ به وسیله غلامرضا شاه‌علی به فارسی برگردانده شد و انتشارات شاهچراغ شیراز آن را منتشر کرد. کتاب شامل بیش از ۴۰۰ تصویر و نمودار است و به‌طور جامع مباحث ستاره‌شناسی، اخترفیزیک و کیهان‌شناسی را پوشش می‌دهد. مقدمه کتاب به قلم [دکتر] نعمت‌الله ریاضی، استاد [[فیزیک]] و [[کیهان‌شناسی]] دانشگاه شیراز و دانشگاه شهید بهشتی است. [دکتر] احمد پوست‌فروش استاد فیزیک دانشگاه شیراز ویرایش علمی آنرا انجام داده‌است.
 
کتاب در سال ۱۳۹۱ به وسیله غلامرضا شاه‌علی به فارسی برگردانده شد و انتشارات شاهچراغ شیراز آن را منتشر کرد. کتاب شامل بیش از ۴۰۰ تصویر و نمودار است و به‌طور جامع مباحث ستاره‌شناسی، اخترفیزیک و کیهان‌شناسی را پوشش می‌دهد. مقدمه کتاب به قلم [دکتر] نعمت‌الله ریاضی، استاد [[فیزیک]] و [[کیهان‌شناسی]] دانشگاه شیراز و دانشگاه شهید بهشتی است. [دکتر] احمد پوست‌فروش استاد فیزیک دانشگاه شیراز ویرایش علمی آنرا انجام داده‌است.
  
کتاب مبانی ستاره‌شناسی علاوه بر تدریس در سال آخر دوره کارشناسی و کارشناسی ارشد، به عنوان یکی از منابع اصلی المپیاد نجوم می‌باشد. [۱]
+
کتاب مبانی ستاره‌شناسی علاوه بر تدریس در سال آخر دوره کارشناسی و کارشناسی ارشد، به عنوان یکی از منابع اصلی المپیاد نجوم می‌باشد.
 +
 
 +
کتاب مبانی ستاره‌شناسی در بیست و دومین دوره جایزه کتاب فصل، از سوی وزارت ارشاد اسلامی به عنوان کتاب شایسته تقدیر در حوزه علوم خالص شناخته شد. [۱]
  
 
{{-}}
 
{{-}}
 +
 
== فصلها و پیوست‌های کتاب ==
 
== فصلها و پیوست‌های کتاب ==
[[پرونده:Mabani setareh shenas1i.jpg|چپ|قاب|کتاب مبانی ستاره‌شناسی]]
+
 
[[پرونده:Mabani setareh shenasi2.jpg|چپ|قاب|کتاب مبانی ستاره‌شناسی]]
+
[[File:Mabani setareh shenas1i.jpg|frame|left]] [[File:Mabani setareh shenasi2.jpg|frame|left]]
  
 
فصل ۱: درآمد
 
فصل ۱: درآمد
سطر ۷۱: سطر ۷۳:
 
== مقدمه دکتر نعمت‌اله ریاضی بر کتاب مبانی ستاره­‌شناسی ==
 
== مقدمه دکتر نعمت‌اله ریاضی بر کتاب مبانی ستاره­‌شناسی ==
  
بسم الله الرحمن الرحیم  
+
بسم الله الرحمن الرحیم
  
کتاب مبانی ستاره­شناسی نوشته کارتونن و همکاران ایشان یکی از بهترین و به­روزترین کتاب­های مقدماتی در علم نجوم است که چاپ مکرر آن در خارج از کشور تأییدی بر این نظر می­باشد. خوشبختانه این علم زیبا در دهه­های اخیر هم در سطح آماتوری و هم در سطح حرفه­ای در کشور ما توسعه قابل توجهی یافته و علاقه­مندان زیادی را به سوی خود جذب نموده است. با توجه به نیاز جدی جوانان علاقه­مند به کتاب­هایی در سطح مقدماتی که از دقت و عمق کافی برخوردار باشد، ترجمه­ی چنین کتاب­هایی یکی از ضروریات فرهنگ علمی جامعه ما می­باشد. دوست گرامی جناب آقای شاه­علی آستین همت را بالا زده و این کار دشوار را با موفقیت کامل انجام داده­اند و ترجمه ایشان اکنون پیش روی شما علاقه­مندان به نجوم است. خوشبختانه همکار گرامی جناب آقای دکتر احمد پوست­فروش نیز در این تلاش سهیم بوده، متن آن را ویراستاری نموده­اند. کتاب حاضر علاوه بر تشریح مفاهیم مقدماتی نجوم، به توصیف پدیده­های نجومی اکتفا نکرده، با بهره­گیری از ریاضیات و فیزیک مقدماتی، این مفاهیم را با استفاده از حداقل روابط ریاضی لازم ارائه داده است. این امر باعث می­شود که خواننده پس از مطالعه­ی دقیق این کتاب، توانایی لازم برای انجام محاسبات مقدماتی نجومی را نیز کسب کند و در صورت انجام تمرین­ها و مثال­ها، اطلاعات وی از حد دانش مقدماتی و توصیفی موضوع فراتر رود. با توجه به دقت و نکته­سنجی که آقای شاه­علی در امر ترجمه به خرج داده­اند، مطمئناً خواننده از متنی که در اختیار وی قرار گرفته بهره­مند خواهد گردید. کتاب حاضر می­تواند به عنوان یک درس دانشگاهی برای دوره کارشناسی نیز مورد استفاده قرار گیرد و تمرین­ها و مثال­ها جنبه آموزشی درس را به خوبی پوشش خواهند داد. اینجانب برای دوست گرامی جناب آقای شاه­­علی آرزوی توفیقات بیشتر در ترجمه و تألیف آثار خوب نجومی را دارم و امیدوارم کتاب حاضر مورد بهره­برداری کامل هموطنان عزیز قرار گیرد.
+
کتاب مبانی ستاره­شناسی نوشته کارتونن و همکاران ایشان یکی از بهترین و به­روزترین کتاب­های مقدماتی در علم نجوم است که چاپ مکرر آن در خارج از کشور تأییدی بر این نظر می­باشد. خوشبختانه این علم زیبا در دهه­های اخیر هم در سطح آماتوری و هم در سطح حرفه­ای در کشور ما توسعه قابل توجهی یافته و علاقه­مندان زیادی را به سوی خود جذب نموده است. با توجه به نیاز جدی جوانان علاقه­مند به کتاب­هایی در سطح مقدماتی که از دقت و عمق کافی برخوردار باشد، ترجمه­ی چنین کتاب­هایی یکی از ضروریات فرهنگ علمی جامعه ما می­باشد. دوست گرامی جناب آقای شاه­علی آستین همت را بالا زده و این کار دشوار را با موفقیت کامل انجام داده­اند و ترجمه ایشان اکنون پیش روی شما علاقه­مندان به نجوم است. خوشبختانه همکار گرامی جناب آقای دکتر احمد پوست­فروش نیز در این تلاش سهیم بوده، متن آن را ویراستاری نموده­اند. کتاب حاضر علاوه بر تشریح مفاهیم مقدماتی نجوم، به توصیف پدیده­های نجومی اکتفا نکرده، با بهره­گیری از ریاضیات و فیزیک مقدماتی، این مفاهیم را با استفاده از حداقل روابط ریاضی لازم ارائه داده است. این امر باعث می­شود که خواننده پس از مطالعه­ی دقیق این کتاب، توانایی لازم برای انجام محاسبات مقدماتی نجومی را نیز کسب کند و در صورت انجام تمرین­ها و مثال­ها، اطلاعات وی از حد دانش مقدماتی و توصیفی موضوع فراتر رود. با توجه به دقت و نکته­سنجی که آقای شاه­علی در امر ترجمه به خرج داده­اند، مطمئناً خواننده از متنی که در اختیار وی قرار گرفته بهره­مند خواهد گردید. کتاب حاضر می­تواند به عنوان یک درس دانشگاهی برای دوره کارشناسی نیز مورد استفاده قرار گیرد و تمرین­ها و مثال­ها جنبه آموزشی درس را به خوبی پوشش خواهند داد. اینجانب برای دوست گرامی جناب آقای شاه­­علی آرزوی توفیقات بیشتر در ترجمه و تألیف آثار خوب نجومی را دارم و امیدوارم کتاب حاضر مورد بهره­برداری کامل هموطنان عزیز قرار گیرد.
  
 
دکتر نعمت الله ریاضی
 
دکتر نعمت الله ریاضی
سطر ۸۷: سطر ۸۹:
 
بنام ایزد هستی بخش
 
بنام ایزد هستی بخش
  
آنچه پیش روی شما است، ترجمه­ی ویرایش پنجم کتاب Fundamental Astronomy نوشته­ی هانو کارتونن و همکاران فنلاندی ایشان می­باشد که به وسیله­ی انتشارات Springer در سال ۲۰۰۷ منتشر شده است. هر یک از نویسندگان کتاب، بسته به تخصص خود، نگارش قسمتی از آن­را بر عهده داشته­اند. به همین دلیل، کتاب به صورت فشرده و در هر سطر، سرشار از نکات بنیادی ستاره­شناسی، اخترفیزیک و کیهان­شناسی است.
+
آنچه پیش روی شما است، ترجمه­ی ویرایش پنجم کتاب Fundamental Astronomy نوشته­ی هانو کارتونن و همکاران فنلاندی ایشان می­باشد که به وسیله­ی انتشارات Springer در سال ۲۰۰۷ منتشر شده است. هر یک از نویسندگان کتاب، بسته به تخصص خود، نگارش قسمتی از آن­را بر عهده داشته­اند. به همین دلیل، کتاب به صورت فشرده و در هر سطر، سرشار از نکات بنیادی ستاره­شناسی، اخترفیزیک و کیهان­شناسی است.
  
 
در ترجمه­ی این کتاب، تمام تلاش بر این بوده است که علاوه بر انتقال صحیح مطالب، متنی روان ارائه گردد. جهت یافتن بهترین معادل برای اسامی و اصطلاحات نجومی، بیش­ترین مراجعه را به واژه­های معادل مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی داشته­ام؛ ضمن اینکه از بعضی واژه­نامه­های تخصصی، مانند کتاب «واژه­نامه­ی اخترشناسی» از آقای مهرداد سرمدی، نیز سود جسته­ام. در این بین، گاهی نیز واژه­های مصطلح را که برای ستاره­شناسان مأنوس­تر است در کنار کلمه­های مصوب آورده­ام.
 
در ترجمه­ی این کتاب، تمام تلاش بر این بوده است که علاوه بر انتقال صحیح مطالب، متنی روان ارائه گردد. جهت یافتن بهترین معادل برای اسامی و اصطلاحات نجومی، بیش­ترین مراجعه را به واژه­های معادل مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی داشته­ام؛ ضمن اینکه از بعضی واژه­نامه­های تخصصی، مانند کتاب «واژه­نامه­ی اخترشناسی» از آقای مهرداد سرمدی، نیز سود جسته­ام. در این بین، گاهی نیز واژه­های مصطلح را که برای ستاره­شناسان مأنوس­تر است در کنار کلمه­های مصوب آورده­ام.
سطر ۹۳: سطر ۹۵:
 
در حین ترجمه، مواردی لازم بود نگاهی به دیگر کتب مرجع یا سایت­های علمی داشته باشم. برخی نکات جالب از این منابع را جهت آگاهی خوانندگان علاقه­مند در پاورقی متذکر شده­ام. ضمناً می توانید نسخه­ی الکترونیکی کتاب Fundamental Astronomy را به همراه دیگر کتاب­هایی که در پاورقی به آن­ها اشاره شده است (و نسخه­ی الکترونیکی آن­ها در اختیار بود) در سی­دی همراه کتاب ملاحظه نمایید.
 
در حین ترجمه، مواردی لازم بود نگاهی به دیگر کتب مرجع یا سایت­های علمی داشته باشم. برخی نکات جالب از این منابع را جهت آگاهی خوانندگان علاقه­مند در پاورقی متذکر شده­ام. ضمناً می توانید نسخه­ی الکترونیکی کتاب Fundamental Astronomy را به همراه دیگر کتاب­هایی که در پاورقی به آن­ها اشاره شده است (و نسخه­ی الکترونیکی آن­ها در اختیار بود) در سی­دی همراه کتاب ملاحظه نمایید.
  
در پایان کتاب و پس از پیوست­ها، به­ترتیب، پاسخ تمرین­ها، منابع پیشنهادی برای مطالعه­ی بیش­تر، دو واژه­نامه­ی مفصل فارسی به انگلیسی و انگلیسی به فارسی، و نمایه آورده شده است.
+
در پایان کتاب و پس از پیوست­ها، به­ترتیب، پاسخ تمرین­ها، منابع پیشنهادی برای مطالعه­ی بیش­تر، دو واژه­نامه­ی مفصل فارسی به انگلیسی و انگلیسی به فارسی، و نمایه آورده شده است.
  
 
استاد عزیز و ارجمند جناب آقای دکتر پوست فروش از بخش فیزیک دانشگاه شیراز، ویرایش علمی کتاب را تقبل فرمودند. ایشان ترجمه­ی کتاب را با دقت و حوصله­ی فراوان قرائت کرده، مواردی را جهت اصلاح متذکر شدند. از بزرگواری مثال­زدنی و لطف ایشان صمیمانه متشکرم.
 
استاد عزیز و ارجمند جناب آقای دکتر پوست فروش از بخش فیزیک دانشگاه شیراز، ویرایش علمی کتاب را تقبل فرمودند. ایشان ترجمه­ی کتاب را با دقت و حوصله­ی فراوان قرائت کرده، مواردی را جهت اصلاح متذکر شدند. از بزرگواری مثال­زدنی و لطف ایشان صمیمانه متشکرم.
سطر ۱۰۵: سطر ۱۰۷:
 
در نهایت، بیش­ترین سپاس خود را نثار خانواده­ی عزیزم می­نمایم، که بدون تشویق و همراهی آنان، این کار به سامان نمی­رسید؛ به­ویژه از فرزندم محمدهادی که در طول این مدت طولانی مانند یک همکار در کنارم بود و در بسیاری از موارد از راهنمایی­های وی جهت ارائه­ی ترجمه­ای روان سود جستم.
 
در نهایت، بیش­ترین سپاس خود را نثار خانواده­ی عزیزم می­نمایم، که بدون تشویق و همراهی آنان، این کار به سامان نمی­رسید؛ به­ویژه از فرزندم محمدهادی که در طول این مدت طولانی مانند یک همکار در کنارم بود و در بسیاری از موارد از راهنمایی­های وی جهت ارائه­ی ترجمه­ای روان سود جستم.
  
 
+
<br/>الحمد لله رب العالمین
الحمد لله رب العالمین
 
  
 
غلامرضا شاه­علی
 
غلامرضا شاه­علی
سطر ۱۱۲: سطر ۱۱۳:
 
خرداد ۱۳۹۱[۲]
 
خرداد ۱۳۹۱[۲]
  
 
+
<br/>اطلاعات بیشتر در مورد کتاب:
اطلاعات بیشتر در مورد کتاب:
 
  
 
[http://astronomy2012.blogfa.com/post-50.aspx]
 
[http://astronomy2012.blogfa.com/post-50.aspx]
[[رده:معرفی کتاب های نجومی]]
 
  
 
== منابع ==
 
== منابع ==
 +
 
۱. ویکی پدیای فارسی[http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8)]
 
۱. ویکی پدیای فارسی[http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8)]
  
 
۲. وبلاگ نجوم و ستاره شناسی [http://astronomy2012.blogfa.com/]
 
۲. وبلاگ نجوم و ستاره شناسی [http://astronomy2012.blogfa.com/]
 +
 +
[[Category:معرفی کتاب های نجومی|معرفی_کتاب_های_نجومی]]

نسخهٔ ‏۹ ژانویهٔ ۲۰۱۳، ساعت ۱۹:۱۲

مبانی ستاره‌شناسی (به انگلیسی: Fundamental Astronomy)، کتابی است در حوزه نجوم که نویسندگان فنلاندی آن عبارتند از: هانو کارتونن از دانشگاه تورکو؛ پکا کروجر، کارل جان دونر و هیکی اوجا از دانشگاه هلسینکی و مارکو پوتانن از انستیتو ژئودزیک فنلاند. کتاب نخستین بار سال ۱۹۸۴ در هلسینکی به‌وسیله مؤسسه نجومی اورسا چاپ شد، و پس از آن انتشارات اسپرینگر آن را به انگلیسی منتشر کرد. آخرین ویرایش کتاب (ویرایش پنجم) در سال ۲۰۰۷ به چاپ رسید.

کتاب در سال ۱۳۹۱ به وسیله غلامرضا شاه‌علی به فارسی برگردانده شد و انتشارات شاهچراغ شیراز آن را منتشر کرد. کتاب شامل بیش از ۴۰۰ تصویر و نمودار است و به‌طور جامع مباحث ستاره‌شناسی، اخترفیزیک و کیهان‌شناسی را پوشش می‌دهد. مقدمه کتاب به قلم [دکتر] نعمت‌الله ریاضی، استاد فیزیک و کیهان‌شناسی دانشگاه شیراز و دانشگاه شهید بهشتی است. [دکتر] احمد پوست‌فروش استاد فیزیک دانشگاه شیراز ویرایش علمی آنرا انجام داده‌است.

کتاب مبانی ستاره‌شناسی علاوه بر تدریس در سال آخر دوره کارشناسی و کارشناسی ارشد، به عنوان یکی از منابع اصلی المپیاد نجوم می‌باشد.

کتاب مبانی ستاره‌شناسی در بیست و دومین دوره جایزه کتاب فصل، از سوی وزارت ارشاد اسلامی به عنوان کتاب شایسته تقدیر در حوزه علوم خالص شناخته شد. [۱]


فصلها و پیوست‌های کتاب

Mabani setareh shenas1i.jpg
Mabani setareh shenasi2.jpg

فصل ۱: درآمد

فصل ۲: نجوم کروی

فصل ۳: رصد و ابزار آن

فصل ۴: مفاهیم نورسنجی و قدرها

فصل ۵: سازوکارهای تابش

فصل ۶: مکانیک سماوی

فصل ۷: منظومه شمسی

فصل ۸: طیف ستاره‌ای

فصل ۹: ستاره‌های دوتایی و جرم ستارگان

فصل ۱۰: ساختار ستارگان

فصل ۱۱: تحول ستاره‌ای

فصل ۱۲: خورشید

فصل ۱۳: ستارگان متغیر

فصل ۱۴: ستارگان فشرده

فصل ۱۵: محیط بین‌ستاره‌ای

فصل ۱۶: خوشه‌ها و جمع‌های ستاره‌ای

فصل ۱۷: راه شیری

فصل ۱۸: کهکشان‌ها

فصل ۱۹: کیهان‌شناسی

فصل ۲۰: اخترزیست‌شناسی

پیوست الف: ریاضیات

پیوست ب: نظریهٔ نسبیت

پیوست ج: جدول‌ها

پاسخ تمرینها

منابع پیشنهادی برای مطالعه بیشتر

واژه‌نامه فارسی به انگلیسی

واژه‌نامه انگلیسی به فارسی

نمایه[۱]


مقدمه دکتر نعمت‌اله ریاضی بر کتاب مبانی ستاره­‌شناسی

بسم الله الرحمن الرحیم

کتاب مبانی ستاره­شناسی نوشته کارتونن و همکاران ایشان یکی از بهترین و به­روزترین کتاب­های مقدماتی در علم نجوم است که چاپ مکرر آن در خارج از کشور تأییدی بر این نظر می­باشد. خوشبختانه این علم زیبا در دهه­های اخیر هم در سطح آماتوری و هم در سطح حرفه­ای در کشور ما توسعه قابل توجهی یافته و علاقه­مندان زیادی را به سوی خود جذب نموده است. با توجه به نیاز جدی جوانان علاقه­مند به کتاب­هایی در سطح مقدماتی که از دقت و عمق کافی برخوردار باشد، ترجمه­ی چنین کتاب­هایی یکی از ضروریات فرهنگ علمی جامعه ما می­باشد. دوست گرامی جناب آقای شاه­علی آستین همت را بالا زده و این کار دشوار را با موفقیت کامل انجام داده­اند و ترجمه ایشان اکنون پیش روی شما علاقه­مندان به نجوم است. خوشبختانه همکار گرامی جناب آقای دکتر احمد پوست­فروش نیز در این تلاش سهیم بوده، متن آن را ویراستاری نموده­اند. کتاب حاضر علاوه بر تشریح مفاهیم مقدماتی نجوم، به توصیف پدیده­های نجومی اکتفا نکرده، با بهره­گیری از ریاضیات و فیزیک مقدماتی، این مفاهیم را با استفاده از حداقل روابط ریاضی لازم ارائه داده است. این امر باعث می­شود که خواننده پس از مطالعه­ی دقیق این کتاب، توانایی لازم برای انجام محاسبات مقدماتی نجومی را نیز کسب کند و در صورت انجام تمرین­ها و مثال­ها، اطلاعات وی از حد دانش مقدماتی و توصیفی موضوع فراتر رود. با توجه به دقت و نکته­سنجی که آقای شاه­علی در امر ترجمه به خرج داده­اند، مطمئناً خواننده از متنی که در اختیار وی قرار گرفته بهره­مند خواهد گردید. کتاب حاضر می­تواند به عنوان یک درس دانشگاهی برای دوره کارشناسی نیز مورد استفاده قرار گیرد و تمرین­ها و مثال­ها جنبه آموزشی درس را به خوبی پوشش خواهند داد. اینجانب برای دوست گرامی جناب آقای شاه­­علی آرزوی توفیقات بیشتر در ترجمه و تألیف آثار خوب نجومی را دارم و امیدوارم کتاب حاضر مورد بهره­برداری کامل هموطنان عزیز قرار گیرد.

دکتر نعمت الله ریاضی

اردیبهشت ۱۳۹۱

رصدخانه ابوریحان بیرونی

دانشگاه شیراز[۲]

پیشگفتار مترجم کتاب مبانی ستاره‌شناسی

بنام ایزد هستی بخش

آنچه پیش روی شما است، ترجمه­ی ویرایش پنجم کتاب Fundamental Astronomy نوشته­ی هانو کارتونن و همکاران فنلاندی ایشان می­باشد که به وسیله­ی انتشارات Springer در سال ۲۰۰۷ منتشر شده است. هر یک از نویسندگان کتاب، بسته به تخصص خود، نگارش قسمتی از آن­را بر عهده داشته­اند. به همین دلیل، کتاب به صورت فشرده و در هر سطر، سرشار از نکات بنیادی ستاره­شناسی، اخترفیزیک و کیهان­شناسی است.

در ترجمه­ی این کتاب، تمام تلاش بر این بوده است که علاوه بر انتقال صحیح مطالب، متنی روان ارائه گردد. جهت یافتن بهترین معادل برای اسامی و اصطلاحات نجومی، بیش­ترین مراجعه را به واژه­های معادل مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی داشته­ام؛ ضمن اینکه از بعضی واژه­نامه­های تخصصی، مانند کتاب «واژه­نامه­ی اخترشناسی» از آقای مهرداد سرمدی، نیز سود جسته­ام. در این بین، گاهی نیز واژه­های مصطلح را که برای ستاره­شناسان مأنوس­تر است در کنار کلمه­های مصوب آورده­ام.

در حین ترجمه، مواردی لازم بود نگاهی به دیگر کتب مرجع یا سایت­های علمی داشته باشم. برخی نکات جالب از این منابع را جهت آگاهی خوانندگان علاقه­مند در پاورقی متذکر شده­ام. ضمناً می توانید نسخه­ی الکترونیکی کتاب Fundamental Astronomy را به همراه دیگر کتاب­هایی که در پاورقی به آن­ها اشاره شده است (و نسخه­ی الکترونیکی آن­ها در اختیار بود) در سی­دی همراه کتاب ملاحظه نمایید.

در پایان کتاب و پس از پیوست­ها، به­ترتیب، پاسخ تمرین­ها، منابع پیشنهادی برای مطالعه­ی بیش­تر، دو واژه­نامه­ی مفصل فارسی به انگلیسی و انگلیسی به فارسی، و نمایه آورده شده است.

استاد عزیز و ارجمند جناب آقای دکتر پوست فروش از بخش فیزیک دانشگاه شیراز، ویرایش علمی کتاب را تقبل فرمودند. ایشان ترجمه­ی کتاب را با دقت و حوصله­ی فراوان قرائت کرده، مواردی را جهت اصلاح متذکر شدند. از بزرگواری مثال­زدنی و لطف ایشان صمیمانه متشکرم.

از استاد عزیز و دانشمند فرزانه، جناب آقای دکتر نعمت­اله ریاضی بسیار سپاسگزارم که بر من منت نهادند و ضمن مشاهده­ی اجمالی ترجمه، مقدمه­ای زیبا و جامع بر آن نگاشتند.

اندیشه­ی ترجمه­ی این کتاب به پاییز سال ۸۹ و پس از اتمام کتاب «درآمدی بر نجوم و کیهان­شناسی» باز می­گردد. عملاً در چهارم آذرماه سال ۸۹ (مصادف با روز مبارک عید سعید غدیر) نخستین جملات کتاب به رشته­ی تحریر درآمد، و اکنون پس از یک سال و نیم، بسیار خرسندم که کار ترجمه و آماده­سازی نهایی کتاب در ایام میلاد فرخنده­ی امام علی (ع) به پایان می­رسد.

با همه­ی دقت در ترجمه و ویرایش کتاب، احتمال خطا و اشتباه وجود دارد. بدیهی است هرگونه تذکر خوانندگان محترم در این­باره و جهت ارتقاء کیفیت کتاب مورد مزید امتنان خواهد بود.

در نهایت، بیش­ترین سپاس خود را نثار خانواده­ی عزیزم می­نمایم، که بدون تشویق و همراهی آنان، این کار به سامان نمی­رسید؛ به­ویژه از فرزندم محمدهادی که در طول این مدت طولانی مانند یک همکار در کنارم بود و در بسیاری از موارد از راهنمایی­های وی جهت ارائه­ی ترجمه­ای روان سود جستم.


الحمد لله رب العالمین

غلامرضا شاه­علی

خرداد ۱۳۹۱[۲]


اطلاعات بیشتر در مورد کتاب:

[۱]

منابع

۱. ویکی پدیای فارسی[۲]

۲. وبلاگ نجوم و ستاره شناسی [۳]