میدان مغناطیسی: تفاوت بین نسخه‌ها

از ویکی نجوم
پرش به: ناوبری، جستجو
جز (جایگزینی متن - 'ك' به 'ک')
سطر ۱: سطر ۱:
{{نیازمند منبع}}
+
[[تصویر:Mag 1.png|nnpx|left|frame|میدان مغناطیسی نشان داده شده به وسیله براده های آهن]]میدان مغناطیسی میدانی برداری است که می تواند یک نیروی مغناطیسی را به بار های الکتریکی در حال حرکت و دوقطبی های مغناطیسی ( مانند آهنربای دائمی ) اعمال کند. وقتی دو قطبی های مغناطیسی در یک میدان مغناطیسی قرار می گیرند، تمایل پیدا می کنند تا به صورت موازی با میدان مغناطیسی قرار گیرند. میدان های مغناطیسی به وسیله جریان های الکتریکی، دو قطبی های مغناطیسی و یا تغییرات میدان های الکتریکی ایجاد می شوند و عامل بوجود آورنده خود را احاطه می کنند. میدان های مغناطیسی همچنین دارای انرژی بوده و چگالی انرژی آنها متناسب است با مربع شدت میدان.
  
در [[الکترومغناطیس]] کلاسیک تعریف میدان مغناطیسی به صورت «میدان حاصل از [[بار الکتریکی]] در حال حرکت در اطراف آن» می‌باشد. میدان مغناطیسی از تک بارها، سیمهای حامل جریان، جهت گیری دوقطبی‌های مغناطیسی (آهنرباهای دایمی)، جریان سیال رسانا (میدان مغناطیسی زمین) ایجاد می‌شوند.
+
===آهنربا های دائم و دو قطبی های مغناطیسی===
  
به بیانی دیگر میدان مغناطیسی میدانی است که توسط یک جسم مغناطیسی یا ذرات، و یا با تغییر میدان الکتریکی، تولید شده‌است و توسط نیرویی که روی دیگر مواد مغناطیسی و یا حرکت بار الکتریکی اعمال می‌شود شناسایی می‌شود. میدان مغناطیسی در هر نقطه داده شده توسط هر دو پارامتر جهت و شدت (یا مقاومت) مشخص می‌شود، که به عنوان یک میدان برداری شناخته می‌شود.
+
[[تصویر:Mag 2.png|nnpx|left|frame|جهت میدان مغناطیسی در نزدیکی قطب های یک آهنربا، با قرار دادن یک قطب نما در کنار آن مشخص می شود. قسمت قرمز رنگ نشانگر قطب نما، قطب N می باشد.]]آهنربای دائم به اشیائی گفته می شود که دارای میدان مغناطیسی دائمی هستند. همه آهنربا های دائمی دارای دو قطب شمال و جنوب ( N و S ) هستند. ( قطب های مغناطیسی همواره به صورت زوج N و S ظاهر می شوند ). قطب های همنام یکدیگر را دفع و قطب های غیر همنام همدیگر را جذب می کنند. خاصیت مغناطیسی در یک آهنربای دائم، از خواص اتم هایی ( به طور مشخص، الکترون ها )  که آن را ساخته اند، ناشی می شود. هر اتم به صورت یک آهنربای کوچک مجزا عمل می کند. اگر این آهنربا های کوچک به ترتیب قرار گیرند، برای ایجاد یک اثر مغناطیسی میکروسکوپی با یکدیگر متحد می شوند. اگر به یک آهنربا  اجازه دهیم که بتواند آزادانه بچرخد، آهنربا در جهت میدان مغناطیسی آن مکان قرار خواهد گرفت. قطب نما از این اثر برای نشان دادن جهت میدان مغناطیسی زمین در یک محل خاص استفاده می کند. در قطب نما، یک آهنربای کوچک طوری تعبیه شده است که می تواند آزادانه بچرخد و قطب N آن نیز نشانه گذاری شده است. طبق تعریف، جهت میدان مغناطیسی زمین در آن مکان، همان جهتی است که قطب N قطب نما به آن اشاره می کند. ( جهت میدان مغناطیسی زمین از قطب N یا شمال، به سمت قطب S یا جنوب می باشد ). اگر یک قطب نما را در نزدیکی قطب N یک آهنربا قرار دهیم، قطب N قطب نما از آن دور می شود_ دفع قطب های همنام _ و اگر آن را در نزدیکی قطب S مغناطیس بگذاریم، عکس آن اتفاق می افتد. میدان مغناطیسی از قطب N یک ماده مغناطیسی خارج شده و به قطب S آن منتهی می شود. با این وجود، همه میدان های مغناطیسی را نمی توان به وسیله قطب ها تعریف کرد. به عنوان مثال، یک سیم راست حامل جریان میدان مغناطیسی تولید می کند که نه از سیم خارج شده و نه به آن وارد می شود، بلکه آن را احاطه می کند.
  
اشیایی که خود میدان مغناطیسی تولید می‌کنند آهنربا نامیده می‌شوند. آهن رباها توسط [[نیرو]]ها و گشتاورهایی که توسط میدان‌های مغناطیسی تولید می‌کنند بر یکدیگر تاثیر می‌گذارند. آهن ربا معمولاً خود را در جهت میدان مغناطیسی موضعی تراز می‌کند. قطب نماها از این اثر برای اندازه گیری جهت میدان مغناطیسی موضعی، تولید شده توسط زمین استفاده می‌کنند. ریاضیات پیچیده که میدان مغناطیسی یک شی را نشان می‌دهد با استفاده از خطوط میدان مغناطیسی نشان داده می‌شوند. این خطوط صرفا یک مفهوم ریاضی است وبه صورت فیزیکی وجود ندارد. با این حال، برخی پدیده‌های فیزیکی از قبیل تراز شدن براده‌های آهن در یک میدان مغناطیسی، به مانند خطوط در یک الگوی مشابه با خطوط فرضی میدان مغناطیسی از جسم را تولید می‌کند. جهت خطوط میدان مغناطیسی که تراز دلخواه برای براده آهنی که بر روی کاغذی که بر روی یک نوار آهنربا قرار دارد، پاشیده شده‌است.نشان می‌دهد. جاذبه متقابل قطب مخالف براده آهن منجر به تشکیل خوشه‌های دراز از براده در امتداد خطوط میدان شده‌است.
+
===میدان مغناطیسی یک جریان ثابت===
  
== جستارهای دیگر ==
+
میدان مغناطیسی تولید شده توسط یک جریان ثابت ، بوسیله قانون بیوساوار توصیف می شود. این قانون را می توان یک نتیجه گیری از قانون آمپر ( که خود نیز یکی از قوانین چهارگانه ماکسول که الکتریسیته و مغناطیس را تشریح می کند می باشد ) دانست.[[تصویر:Mag 3.png|nnpx|left|frame|]] خطوط میدان الکتریکی به وسیله یک سیم حامل جریان، حول سیم و به شکل دوایر هم مرکز تولید می شود. جهت این میدان مغناطیسی حلقوی از طریق قانون دست راست مشخص می شود. قدرت میدان مغناطیسی با افزایش فاصله نسبت به سیم کاهش می یابد.
* [[امواج الکترومغناطیس]]
+
یک سیم حامل جریان را می توان با خم کردن به صورت یک حلقه در آورد، به طوری که باعث افزایش چگالی میدان در داخل حلقه شود. همچنین در خارج حلقه، میدان ضعیف تر خواهد شد. قرار گرفتن تعداد زیادی حلقه در کنار یکدیگر باعث ایجاد یک سولنوئید می شود که میدان مغناطیسی را در مرکز به شدت افزایش داده و در خارج سولنوئید باعث کاهش آن می شود. این گونه المان ها، الکترومغناطیس نامیده شده و در تولید میدان های مغناطیسی کنترل شده و قوی، بسیار مورد اهمیت قرار می گیرند. یک سولنوئید با طول بی نهایت زیاد، دارای یک میدان مغناطیسی یکنواخت در درون و فاقد میدان در بیرون خود می باشد و یک سولنوئید با طول محدود، میدانی شبیه به میدان یک آهنربای دائم و با همان شکل و اندازه تولید می کند.
* [[الکترومغناطیس]]
 
* [[تابش الکترومغناطیسی]]
 
 
 
[[رده:فیزیک]]
 

نسخهٔ ‏۹ نوامبر ۲۰۱۲، ساعت ۱۳:۵۹

میدان مغناطیسی نشان داده شده به وسیله براده های آهن
میدان مغناطیسی میدانی برداری است که می تواند یک نیروی مغناطیسی را به بار های الکتریکی در حال حرکت و دوقطبی های مغناطیسی ( مانند آهنربای دائمی ) اعمال کند. وقتی دو قطبی های مغناطیسی در یک میدان مغناطیسی قرار می گیرند، تمایل پیدا می کنند تا به صورت موازی با میدان مغناطیسی قرار گیرند. میدان های مغناطیسی به وسیله جریان های الکتریکی، دو قطبی های مغناطیسی و یا تغییرات میدان های الکتریکی ایجاد می شوند و عامل بوجود آورنده خود را احاطه می کنند. میدان های مغناطیسی همچنین دارای انرژی بوده و چگالی انرژی آنها متناسب است با مربع شدت میدان.

آهنربا های دائم و دو قطبی های مغناطیسی

جهت میدان مغناطیسی در نزدیکی قطب های یک آهنربا، با قرار دادن یک قطب نما در کنار آن مشخص می شود. قسمت قرمز رنگ نشانگر قطب نما، قطب N می باشد.
آهنربای دائم به اشیائی گفته می شود که دارای میدان مغناطیسی دائمی هستند. همه آهنربا های دائمی دارای دو قطب شمال و جنوب ( N و S ) هستند. ( قطب های مغناطیسی همواره به صورت زوج N و S ظاهر می شوند ). قطب های همنام یکدیگر را دفع و قطب های غیر همنام همدیگر را جذب می کنند. خاصیت مغناطیسی در یک آهنربای دائم، از خواص اتم هایی ( به طور مشخص، الکترون ها ) که آن را ساخته اند، ناشی می شود. هر اتم به صورت یک آهنربای کوچک مجزا عمل می کند. اگر این آهنربا های کوچک به ترتیب قرار گیرند، برای ایجاد یک اثر مغناطیسی میکروسکوپی با یکدیگر متحد می شوند. اگر به یک آهنربا اجازه دهیم که بتواند آزادانه بچرخد، آهنربا در جهت میدان مغناطیسی آن مکان قرار خواهد گرفت. قطب نما از این اثر برای نشان دادن جهت میدان مغناطیسی زمین در یک محل خاص استفاده می کند. در قطب نما، یک آهنربای کوچک طوری تعبیه شده است که می تواند آزادانه بچرخد و قطب N آن نیز نشانه گذاری شده است. طبق تعریف، جهت میدان مغناطیسی زمین در آن مکان، همان جهتی است که قطب N قطب نما به آن اشاره می کند. ( جهت میدان مغناطیسی زمین از قطب N یا شمال، به سمت قطب S یا جنوب می باشد ). اگر یک قطب نما را در نزدیکی قطب N یک آهنربا قرار دهیم، قطب N قطب نما از آن دور می شود_ دفع قطب های همنام _ و اگر آن را در نزدیکی قطب S مغناطیس بگذاریم، عکس آن اتفاق می افتد. میدان مغناطیسی از قطب N یک ماده مغناطیسی خارج شده و به قطب S آن منتهی می شود. با این وجود، همه میدان های مغناطیسی را نمی توان به وسیله قطب ها تعریف کرد. به عنوان مثال، یک سیم راست حامل جریان میدان مغناطیسی تولید می کند که نه از سیم خارج شده و نه به آن وارد می شود، بلکه آن را احاطه می کند.

میدان مغناطیسی یک جریان ثابت

میدان مغناطیسی تولید شده توسط یک جریان ثابت ، بوسیله قانون بیوساوار توصیف می شود. این قانون را می توان یک نتیجه گیری از قانون آمپر ( که خود نیز یکی از قوانین چهارگانه ماکسول که الکتریسیته و مغناطیس را تشریح می کند می باشد ) دانست.
Mag 3.png
خطوط میدان الکتریکی به وسیله یک سیم حامل جریان، حول سیم و به شکل دوایر هم مرکز تولید می شود. جهت این میدان مغناطیسی حلقوی از طریق قانون دست راست مشخص می شود. قدرت میدان مغناطیسی با افزایش فاصله نسبت به سیم کاهش می یابد.

یک سیم حامل جریان را می توان با خم کردن به صورت یک حلقه در آورد، به طوری که باعث افزایش چگالی میدان در داخل حلقه شود. همچنین در خارج حلقه، میدان ضعیف تر خواهد شد. قرار گرفتن تعداد زیادی حلقه در کنار یکدیگر باعث ایجاد یک سولنوئید می شود که میدان مغناطیسی را در مرکز به شدت افزایش داده و در خارج سولنوئید باعث کاهش آن می شود. این گونه المان ها، الکترومغناطیس نامیده شده و در تولید میدان های مغناطیسی کنترل شده و قوی، بسیار مورد اهمیت قرار می گیرند. یک سولنوئید با طول بی نهایت زیاد، دارای یک میدان مغناطیسی یکنواخت در درون و فاقد میدان در بیرون خود می باشد و یک سولنوئید با طول محدود، میدانی شبیه به میدان یک آهنربای دائم و با همان شکل و اندازه تولید می کند.