M49

از ویکی نجوم
پرش به: ناوبری، جستجو

تاریخچه

M49 ، اولین کهکشان‌ خوشه سنبله بود که با چشم یک انسان رصد شد. چارلز مسیه در 19 فوریه 1771، این کهکشان را کشف و به طور واضح آن را به عنوان یک سحابی دسته‌بندی نمود. در سال 1779 دنباله‌داری با روشنایی‌ای قابل مقایسه با M49، از میان خوشه سنبله عبور کرد. در آن زمان یک رصدگر ایتالیایی به نام اورانی، مستقلا M49 را کشف کرد. (مسیه هنوز کشف این کهکشان توسط خودش را منتشر نکرده بود.) بعدها، دریاسالار اسمیت در کاتالوگ خودش به نام بدفورد (Bedford) ، در مورد تاریخ این دو کشف دچار سردرگمی شد؛ که باعث نقل قول‌های مکرر و اشتباهی شد که اورانی را به عنوان نخستین کاشف M49 معرفی می‌کردند. اسمیت در مورد رصدش از M49 این گونه می‌گوید: «یک سحابی روشن، کروی و کاملا واضح است. با یک چشمی با بزرگنمایی 93 ، تنها 2ستاره در زمینه وجود دارند و سحابی، ظاهری بسیار شبیه به مروارید خواهد داشت.» جان هرشل، منجم هم عصر و هموطن وی، M49 را «کاملا درخشان» توصیف کرد.

چند سال بعد d'Arrest معتقد بود که «گروه بیشماری از ستارگان را مشاهده کرده است. در بزرگنمایی 147x، حاشیه‌ی‌سحابی به ستاره‌هایی از قدر 13 و 14 تفکیک می‌شود.» آشکارا، عدم آگاهی از ماهیت M49 باعث شد تا d'Arrest آن را به صورت یک خوشه‌ی ستاره‌ای کروی مشاهده کند. چنین تفاسیر نادرستی در اوایل دوران رصد، دور از انتظار نبود؛ چون هنوز منجمان به عکس‌های فتوگرافی مجهز نبودند. Curtis با دقت و بررسی در ظاهر عکسی از M49 این طور نوشت: «مرکز بسیار درخشان به صورت ستاره‌ای نیست؛ این موضوع در یک نوردهی 3 دقیقه‌ای خود را نشان می‌دهد. تقریبا گرد است؛ قطر ظاهری‌ای در حدود '2 دارد که در لبه ها به سرعت محو می‌شود. در یک نوردهی کم، هیچ ساختاری قابل تشخیص نیست، هرچند که تردیدی درباره‌ی وجود ساختاری مارپیچی نزدیک به مرکز وجود دارد.»<ref name="multiple2"> کتاب اطلس اجرام مسیه [۱] </ref>


اخترفیزیک

M49 دومین کهکشان درخشان خوشه سنبله می‌باشد. فاصله‌اش کمی کمتر از M87 و دارای سرعت شعاعی km/s 1000در جهت مرکز اصلی خوشه است. بیرونی‌ترین قطر آن در حدود 160000 سال نوری است که قسمت درخشان‌تر مرکزی با قطری حدود85000 سال نوری را احاطه کرده است.

M49 از بیشتر کهکشان‌های موجود در خوشه‌ی سنبله زردتر است؛ که نشان دهنده وجود ستاره‌هایی با عمر متوسط بالاتر و عدم وجود غبار و گاز برای زایش ستاره‌های جدید می‌باشد. با اینکه شواهدی بر وجود ساختار مارپیچی در قسمت درونی و مخصوصا ناحیه مرکز آن وجود دارد، اما M49 به عنوان یک کهکشان بیضوی از نوع E4 طبقه بندی شده است. Arp، در لیست خودش برای کهکشان‌های ویژه‌، M49 را به عنوان جرم شماره 134 قرار داده است. وی کهکشان کم نور UGC 7636 در جنوب شرقی را به عنوان همدم تاثیرگذار بر M49 مورد توجه قرار داده است. در سال 1998 چندین جرم آبی(ستاره‌های جوان و پرجرم با عمر تنها 100 میلیون سال) در UGC7636 یافت شدند و در 1994 دنباله‌ای'5 برای آن کشف شد. هر دو کشف دلیل محکمی برای برهمکنش این دو کهکشان هستند. در آینده، احتمالا UGC7636 توسط نیروهای جزر و مدی وارد بر آن از طرف M49، تکه‌تکه خواهد شد.

مطابق با تخمین‌های گذشته، M49 پرجرم‌ترین کهکشان موجود در خوشه سنبله بود؛ اما نتایج کنونی، M87 را به عنوان کهکشان اصلی معرفی می‌کنند. با این حال جرم (درخشان) قابل مشاهده‌ی M49 به تنهایی در حدود 200 هزار میلیون جرم خورشیدی است و این جرم ممکن است تنها «قله‌ی یک کوه یخ» باشد. با توجه به جرم غیرقابل مشاهده‌ی «ماده تاریک»، M49 ممکن است تا ده‌ها برابر پرجرم تر باشد. در مرکز آن، یک سیاهچاله‌ی پرجرم با جرمی در حدود 500 میلیون جرم خورشیدی وجود دارد. همچنین عکس‌های پرتو ایکس چاندرا و ریوست (RIOSAT) ، دنباله‌ای از گاز داغ را که انتهایش در راستای دید ما قرار دارد، آشکار کرده‌اند؛ این دنباله نشان‌دهنده‌ی حرکت عرضی این کهکشان نسبت به گاز میان‌کهکشانی خوشه‌ی گیسو است.

تعداد خوشه‌های کروی‌ای که M49 را احاطه کرده‌اند، عدد قابل توجه5700 جرم، تخمین زده شده‌است که در فاصله زاویه‌ای '23 از مرکز کهکشان قرار گرفته‌اند. یک حالت ویژه قابل توجه در این سامانه وجود دارد: به نظر می‌رسد که M49 از دو گروه سنی متفاوت تشکیل شده است. از این رو، برخی مولفان درباره یک ادغام کهکشانی در زمان‌های دور، سخن گفته‌اند. در نتیجه M49 می‌توانسته خوشه‌هایی‌کروی از دو گروه سنی متفاوت را به ارث ببرد. اما بیشتر مولفان، به سادگی این موضوع را به دو فراوانی فلزی متفاوت نسبت داده‌اند و نه سن متفاوت.

تا به امروز، یک نواختر در این کهکشان یافت شده است؛ 1969Q، در ژوئن 1969، تا قدر13.0 روشن شد و به روشنایی‌ای تنها کمی کمتر از ستاره‌ی جلویی شرق مرکز کهکشان، رسید. در بخش جلوی شمال غرب کهکشان M49، یک متغیرRR -شلیاقی در بخش هاله کهکشان ما قرار دارد: ILVir. این ستاره در پرنورترین حالت به قدر 19.0 می‌رسد و دارای مختصات 12h 29min 41s و "55 '0°8+است.<ref name="multiple2"> کتاب اطلس اجرام مسیه [۲] </ref>


رصد

M49 به دلیل درخشندگی‌اش به راحتی با یک دوربین دو چشمی 50×10 دیده می‌شود. با این حال، با تلسکوپ‌های بزرگ‌تر نیز‌، به صورت ساختاری مبهم باقی می‌ماند. شکستی‌های کوچک، یک هسته درخشان و مدور با یک هاله بزرگ با قطری در حدود '3 را نشان می‌دهند. یک ستاره با قدر 12.5 در "45 شرق از مرکز کهکشان با گشودگی بزرگتر به خوبی مشاهده می‌شود. کهکشان کاملا فشرده و کوچک NGC4467 (با قدر 14.5)، در '4.2 غرب مرکزM49 ، درخشان‌ترین کهکشان از مجموعه کهکشان‌های همدم M49 است (جدول را ببینید) و تنها کهکشانی است که با یک تلسکوپ 14 اینچی قابل مشاهده است. <ref name="multiple2"> کتاب اطلس اجرام مسیه [۳] </ref>


M.49.png

منابع

<references />