M8

از ویکی نجوم
پرش به: ناوبری، جستجو
M8

نام در فهرست مسیه M8
نام در فهرست NGC NGC 6523
نام های دیگر سحابی مرداب
بعد 18h 4.9m
میل 20.9′ 24°−
صورت فلکی صورت فلکی قوس
قدر ظاهری 5
فاصله 5000 سال نوری
شعاع 39 سال نوری
اندازه ظاهری 54 دقیقه قوسی

مشهود بین عرض‌های °90- و °65+

بهترین زمان مشاهده در ماه جولای


تاریخچه

در سال 1680 جان فلام استید به "یک سحابی در امتداد کمان کماندار" اشاره کرد. تلسکوپ کوچک او نمی‌توانست به آسانی خوشه ستاره‌ای NGC6530 را تفکیک کند. در سال 1746 دی چسائوکس نیز این خوشه را رصد کرد.

خود سحابی (NGC6523) برای نخستین بار در سال 1749 توسط جولیوم لی جنتلی مورد توجه قرار گرفت. او نوشت: "غرب خوشه ستاره‌ای؛ این سحابی شکل دقیقی از یک مثلث متساوی الاضلاع کمی کشیده شده دارد و رأس آن به سمت جنوب غربی اشاره می‌کند. من آن را با یک تلسکوپ شکستی 18 تا 20 فوت رصد کرده ام، و همواره با حالتی محو و سحابی‌گون بر من نمایان شد. آن‌طور که در تلسکوپ شکستی دیده می‌شود قاعده آن با ستاره‌ای زیبا مماس است و این ستاره در میان همه ستاره های تشکیل دهنده خوشه ستاره ای که قبلاً اشاره کرده ام، درخشانترین ستاره است." سه سال بعد،لشایل با یک تلسکوپ به مراتب کوچکتر، مسیه8 را چنین توصیف کرد: سه ستاره، کاملاً فرو رفته در نواری غباری به موازات خط استوا."

در 23 می 1764 شارل مسیه تلسکوپش را به سوی مسیه8 نشانه رفت و نوشت: "خوشه ای از ستارگان که با یک تلسکوپ شکستی ساده سه فوتی به شکل یک سحابی نمایان می شود؛ اما با تجهیزات عالی، نه یکی بلکه تعداد زیادی از ستاره های کوچک آن دیده می شود؛ نزدیک این خوشه، ستاره بسیار درخشانی وجود دارد که با هاله کم نوری احاطه شده است؛ این خوشه به شکلی کشیده نمایان می گردد که از شمال شرقی به جنوب غربی به قطر 30' کشیده شده." به همین علت، ، خوشه ستاره ای بطور ویژه جرم شماره 8 فهرست مسیه به خود اختصاص داد؛ به سحابی تنها بطور گذرا اشاره شده است.

ویلیام هرشل سحابی را بصورت جرمی منفرد معرفی کرد، اما با توجه به اولویت فهرست منتشر شده مسیه از خوشه صرف نظر کرد. در سال 1785 او اینگونه نوشت: "یک سحابی گسترده ی شیری رنگ که به دو بخش تقسیم شده، شمالی ترین بخش، پرنورتر است. پهنای آن بیش از 15' امتداد می یابد. بخش جنوبی تر، دسته‌ای ستاره را به دنبال دارد که به گمان من هشتمین جرم شناخته شده می باشد."

در سال 1830، جان هرشل مسیه8 را با چندی از جزئیات چنین تشریح کرد: "تجمعی از لایه های گاز و مواد احاطه کننده و مشتمل بر چندین جای خالی تاریک بیضی شکل که در یک جا به درجه بالایی از درخشندگی می رسد آنچنانکه به صورت هسته ای کشیده نمایان می گردد. برتر از این سحابی و گسترش آن در یک جهت به ماورای محدوده اش، خوشه ای غنی و زیبا از ستاره های پراکنده است که به ظاهر هیچ ارتباطی به سحابی ندارد، و نه سحابی به خوشه، همانند ناحیه مربوط به سحابی جبار که ستاره های آن هیچ تمایلی به اجتماع ندارند." با اینحال، در نقطه نظر آخر، این رصدگر باتجربه اشتباه کرده است – آنچنانکه نزدیک به یکصد سال پس از او، اندازه گیری فواصل این امر را شرح داد. مسیه8 نام عمومی خود را از توصیف اگنس کلرک در سال 1890 گرفته است، کسی که چهره آن را به مردابی تیره؛ احاطه شده در میان مه روشن تشبیه کرد. کورتیس پس از بررسی عکس های ژرف نوشت: "ناحیه‌ای بسیار درخشان، ساختاری حیرت انگیز و پیچیده، منطقه ای به وسعت دست کم '50×'36 را می پوشاند.""<ref name="multiple2"> کتاب اطلس اجرام مسیه [۱] </ref>


اخترفیزیک

مسیه 8 نمونه فوق العاده زیبایی از یک خوشه ی ستاره ای جوان است که بخشی از منطقه فعال تولید ستاره می باشد. در مقابل ابر مولکولی غول پیکر (همچنین مسیه42 را ببینید)، تعدادی ستاره های تازه متولد شده در حال خارج شدن از سحابی برانگیخته ای هستند که آن ها را احاطه کرده. در پس زمینه فرآیند فعال تشکیل ستاره ادامه می یابد و ستاره های بیشتری از ابر مولکولی بوجود می آیند.

یونیزاسیون سحابی به سبب وجود چندین ستاره ی بسیار پر نور، به وسیله ی ستاره ی 9 کماندار از قدر 6 گروه O4 طیفی کنترل می شود. ستاره 9 کماندار با قدر مطلق -10.7 یکی از قدرتمندترین ستارگان است. هر چند، اخیراً با استفاده از طیف سنجی کشف شده کهاین ستاره در واقع یک ستاره دوتایی است. این ستاره در '2.5 شمال شرقی درخشان ترین بخش سحابی واقع است. همچنین ستاره HD164816 (با قدر 7.1، ردهO9) با درخشندگی معادل 8000 برابر خورشید در 3' شمالی، HD164740 (قدر 7.7، O8)، 12' شمال شرقی، نیز به برانگیختگی گاز کمک می‌کنند. درخشان ترین ستاره در ظاهر، در قسمت جنوب شرقی خوشه، HD165052 (قدر 6.9، O6 و همچنین HD165246 (قدر 7.2، O8) در شرق سحابی) نیز در این برانگیختگی مؤثر هستند. در حالیکه ستاره 7 کماندار واقع در '15 غربی، تنها یک ستاره ی پیش زمینه است.

خوشه ی ستاره ای NGC6530 با فاصله ی 4310 سال نوری از ما قطری به اندازه 9 سال نوری دارد. این خوشه شامل تعداد زیادی ستاره های جوان از قدر حداقل 17 می باشد، در میان آنها دست کم 80 ستاره از نوع متداول ستاره های متغیر مربوط به سحابی هستند که از طریق سحابی شکارچی شناخته شدند(M42 را ببینید). پر نور ترین ستاره ها از قدر 6.9 و برخی حدود 7.5، کنار هم موجب درخشش خوشه ستاره ای از قدر 5.8 می‌شوند، در حقیقت آنها درخشان ترین خوشه را در صورت فلکی کماندار تشکیل می دهند.

تاکنون، پر نورترین بخش سحابی، سحابی ساعت شنی است که در جنوب غربی ستاره ی 9 کماندار، درست در کنار ستاره ی قدر 9.5 (هرشل 36، O7) واقع شده است. این سحابی در اثر بر هم کنش های هسته ی داغ این ستاره با گاز نسبتاً چگال اطرافش بوجود آمده است. عکس های گرفته شده توسط تلسکوپ فضایی هابل در سال 1997 نشان می دهند که شکل سحابی ساعت شنی توسط ابرهای ضخیم غباری در اثر فعالیت پر انرژی هسته هرشل 36 و دیگر ستاره های داغ مجاور ایجاد شده است.

اختلاف دما میان لایه های راکد سرد درونی سحابی و سطوح داغ و سطوح بر انگیخته شده توسط فرابنفش، اشکال گرد باد مانندی را به وجود می آورد. سحابی ساعت شنی می بایست خیلی جوان باشد. به نظر می آید عمری در حدود تنها ده هزار سال داشته باشد. این سحابی در دورترین سطح قابل رؤیت تجمع غبار، نزدیک به مقابل ابر مولکولی پس زمینه قرار دارد. در فاصله ای نه چندان دور از سحابی ساعت شنی، استکلوم ات ال (1998) بر این باور است که یک توده پیش ستاره کشف کرده اند، مشابه proplyds در ام 42 که ستاره ای در حال تشکیل را در بر دارد. حباب های تیره ای در چندین ناحیه از سحابی به صورت برجسته ای دیده می شوند. سه عدد از آن ها در فهرست برنارد به عنوان سحابی تاریک فهرست شده اند (B 88, 89, 296). همچنین عکس های با نوردهی عمیق و رزولوشن بالا نقاط تاریک بسیار کوچکی را نمایان می کند. این اجسام ابرهای پیش ستاره ای به قطر تنها چند ده تا هزاران واحد نجومی هستند که در مقابل هسته های یونیزه کننده ی ستاره های داغ پیرامون، فقط به کمک چگالی بالایشان مقاومند. در داخل آن ها ستاره های جدیدی هستند که در مراحل پایانی شکل گیری شان به سر می برند.

در عکس های ژرف، سحابی NGC6523 حداکثر به پهنای '90×'40 دیده می شود. در فاصله ی 4310 سال نوری، این به معنای وسعت فیزیکی به اندازه 115×50 سال نوری است، چندین برابر اندازه ی سحابی شکارچی که اگر از فاصله یکسان دیده شوند، در کنار مسیه 8 کوتوله جلوه میکند. مسیه8 بخشی از اجتماع بزرگ تر ستاره های جوان OB1 کماندار در بازوی مارپیچ کهکشان است، که شامل جرم مسیه21 مسیه نیز می باشد، در حالیکه مسیه21 به ما نزدیک‌تر است. پر نور ترین ستاره این مجموعه از نظر ظاهری، µ کماندار است (B8، قدر 3.9)که حدوداً در 5° شمال شرقی مسیه8 قرار گرفته است."<ref name="multiple2"> کتاب اطلس اجرام مسیه [۲] </ref>


رصد

مسیه8 با چشم برهنه منظره ای جذاب دارد، لکه ای غبارآلود، کمی کشیده واقع در جنوب µ کماندار. دو چشمی های 10×50 مناظر بسیار سحرآمیزی از این سحابی ارائه می دهند: خوشه ی باز NGC6530 با حدوداً 12 ستاره از قدر 7 تا 10 در مقابل پس زمینه ای غبارآلود که در بعضی قسمت ها غیر قابل تفکیک و در بعضی بصورت سحابی کامل می باشد، دیده می شود. ستاره دو تایی درخشان 9 کماندار (جنوب) و HD164816 (شمال) با جدایی 3'، در موقعیت 10' جنوب خوشه قرار گرفته است - بوضوح توسط سحابی احاطه شده است. ستاره پر نور 7 کماندار و ستاره ی همدمش، در '15 غربی، فریبندگی بیش تری به این صحنه می بخشد. یک فیلتر سحابی تمام ناحیه را در یک تلألو فرا گیر به نمایش می گذارد – مسلماً تماشایی ترین ناحیه سحابی گونی خواهد بود که در سراسر آسمان تابستان قابل دیدن است.

یک تلسکوپ شکستی 2 اینچی با بزرگنمایی 80 برابر، درخشان ترین حالت این سحابی را ترتیب می دهد. شکل ساعت شنی مانندی در موقعیت 2.5' جنوب غربی ستاره9 کماندار، به صورت جرمی کوچک درست در مشرق ستاره ای از قدر9 ، توسط یک تلسکوپ 4.7 اینچی قابل تفکیک است. پیچیدگی کلی مسیه8 در بزرگنمایی پایین با قطر دهانه یکسان کاملاً آشکار است: به مبدأ مرداب تاریک مرکزی، به قطر تقریبی '6، کانال تاریکی به پهنای '1 به سوی جنوب غربی، سحابی درخشان را تقسیم می کند. مرداب با یک درخشش محو بدون ساختار از همه طرف احاطه شده است. خوشه ستاره ای در شرق سحابی حدود 30 عضو را نشان می دهد. با استفاده از دهانه 14 اینچ، جزئیات فراوان آن بطور چشمگیری افزایش می یابد. مجرای تاریک با ستاره ها تزئین و از دو سو با ساختار های روشن سحابی حاشیه بندی شده است. در جنوب غربی درست پیش از خروج از منطقه ی تاریک، در موقعیت '5 جنوب 9 کماندار، یک پل غباری کم نور آن را قطع می‌کند. ناحیه روشنی با ساختار هایی در راستای شمال شرقی – جنوب غربی در سمت شرق به آن می پیوندد و در شمال شرقی جدا می شود: یک شاخه زمینه روشن NGC6530 را تشکیل می دهد، شاخه دیگر در جهت شرق به سوی ستاره پر نوری واقع در '10 شرق خوشه می‌گراید. سحابی تاریکی با اندازه ی '3×'6 (B 89) بطور مشخص در سمت شمال غربی آن ستاره آشکار است. منطقه غبارآلود در غرب، جزئیاتی با کوچک ترین مقیاس ارائه می دهد - بخصوص اطراف سحابی ساعت شنی، که تاکنون، درخشان ترین نما در تمامی سحابی است. گستردگی شمالی و جنوبی ساعت شنی، کمانی گازی به ابعاد '8×'5 با خمیدگی به سوی جنوب بوجود می آورد. این سحابی 5 ستاره را در پس زمینه تیره کامل فرا می‌گیرد. بخش شمالی این منطقه درازایی به اندازه '15 دارد که به صورت نوار گازی تقریباً مستقیمی در راستای شرقی – غربی است. چند سحابی تاریک کوچک در انتهای شرقی و '8 شمالی خوشه ستاره ای قابل دیدن است. تعداد اندکی سحابی ضعیف تر درست در لبه شمالی خوشه و در سحابی های کم نور تر شرق آن دیده می شوند. در رصد با یک تلسکوپ 20 اینچی، ساعت شنی در میان یک سحابی تاریک ناهمگن و در "20 غربی آن دیده می شود. شرایط عالی رصدی یک نقطه کوچک تیره را در نیمه ی جنوبی ساعت شنی آشکار می کند.

اندازه ظاهری مسیه8 زمانیکه با دهانه ی 14 اینچی و بیشترین مقدار خروجی چشمی اندازه گیری شود به '32×'46 می‌رسد (به عنوان مثال، بزرگنمایی کم). با استفاده از یک فیلتر Oш، سحابی از ناحیه گازی 7 کماندار تا باریکه ها و نوارهای بسیار کم نور در جهت 20' شرق خوشه ستاره‌ای گسترده می‌شود. سومین سحابی تاریک این پهنه، B 296 ، بصورت ناحیه ای تیره در سحابی '10 جنوب خوشه ستاره ای قابل رؤیت است.

دو ستاره دوتایی در مسیه8 یافت می شوند. Burnham 1126 اعضایی از قدر 8.8 و 9.6 دارد. جدایی فقط "0.6 آن (PA 55°) چالشی برای تلسکوپ های بزرگ است. در مقابل، h 5010 با جدایی "3.6 (PA 94°) و دو ستاره از قدر 9.6 و 10 با تلسکوپ های کوچکتر تفکیک می شود. بعلاوه تعداد بسیار زیادی متغیر در مسیه8 وجود دارد، ویژگی های بسیاری از آنها هنوز ناشناخته است. IC4678 سحابی کوچکی است که تقریباً در '35 شمال شرقی NGC6530، اطراف ستاره ای از قدر تقریبی 8 واقع شده است. در عکس های رنگی، به رنگ آبی ظاهر می شود و با تلسکوپ 14 اینچی، کمی در راستای شمال شرقی- جنوب غربی کشیده می شود – و یک نمونه خوب از سحابی بازتابی است."<ref name="multiple2"> کتاب اطلس اجرام مسیه [۳] </ref>




پانویس

متغیر غباری

تغییر آنها در اثر عوامل خارجی است و بر خلاف سایر رده های متغیرها به علت تغییرات فیزیکی یا شرایط ستاره نیست. ستاره به خودی خود پایدار و غیر متغیر است. آنها در اعماق سحابی های نشری یا تاریک، که نورشان گاهی کم یا زیاد می شود، قرار گرفته اند.


تصاویر

منابع

منابع

<references />