حد قدر

از ویکی نجوم
پرش به: ناوبری، جستجو

حد قدر به قدر کم نور ترین جرمی که در آسمان یک رصدگاه دیده می شود، می گویند. حد قدر در مکان های گوناگون متفاوت است و مهم ترین دلیل آن نیز آلودگی نوری است. در شهر های بزرگ همچون تهران حد قدر به حدود 3 می رسد که شرایط بسیار بدی برای رصد خواهد بود.در مناطق خارج از شهر های بزرگ مثلاً در روستا ها یا کویر ها حد قدر آسمان به 7 یا 8 و گاهی بیشتر می رسد. از فهرست مسیه در تهران از 110 جرم تنها یک جرم آن یعنی خوشه پروین دیده می شود! یکی دیگر از دلایل کاهش حد قدر آلودگی هوا است. در شهر های بزرگ صنعتی که روزانه تعداد بسیاری اتومبیل در شهر ها جابه جا می شوند یا کارخانه هایی که روزانه هزاران تن آلودگی وارد هواکره می کنند باعث می شوند تا حد قدر آسمان شهر ها تا میزان بسیاری کاهش یابد. یکی دیگر از این عوامل ارتفاع است؛ اصولاً مکان هایی که در ارتفاع بیشتری قرار دارند به دلیل جریان هوای دائمی، آسمانی با سیینگ مناسب دارند اما در مکان هایی که ارتفاع کمی دارند یا موانعی مثل کنار کوه بودن، وجود ساختمان یا درخت موانعی برای جریان هوا هستند. سطح رصدگاه هم بسیار موثر است مثلاً آسفالت یا چمن. در مواردی نیز عوامل دیگری باعث سختی رصد می شوند؛ مثلاً در مناطق قطبی به دلیل وجود تقریباً دائمی شفق قطبی نوعی آلودگی به وجود می آید که رصد اجرام را سخت تر می کند. روش های اندازه گیری حد قدر به 3 روش است:

  • 1. از طریق شمارش ستارگان در یک صورت فلکی ؛ برای این کار سایت های وجود دارند که با توجه به تعداد ستارگان در یک صورت فلکی می‌توان حد قدر را تخمین زد. هر چه تعداد بیشتر باشد، حد قدر بیشتر است و بالعکس.
  • 2. دستگاه هایی مخصوص که وقتی در زیر آسمان مورد نظر قرار می گیرند می‌توانند حد قدر را محاسبه کنند.
  • 3. تخمین از طریق تجربیات