شاتل کلمبیا
شاتل کلمبیا نام یکی از فضاپیماهای سازمان هوانوردی و فضایی ملی آمریکا (ناسا) بود که در سال ۲۰۰۳ در بازگشت از ایستگاه فضایی بین‌المللی و در بیست و هشتمین ماموریت فضایی خود (ماموریت اس‌تی‌اس-۱۰۷) به همراه هفت فضانورد از کشورهای آمریکا، اسرائیل و هندوستان در حال بازگشت به جو زمین منفجر شد و تمام سرنشینان آن کشته شدند.
فضاپیمای کلمبیا نخستین شاتل فضایی مورد استفاده در ناوگان فضایی ناسا بود؛ و نخستین ماموریت فضایی خود را از ۱۲ تا ۱۴ آوریل ۱۹۸۱ (برابر با ۲۳ تا ۲۵ فروردین ۱۳۶۰ شمسی) با موفقیت به پایان رساند.
تاریخچه[ویرایش]
عملیات ساخت فضاپیمای کلمبیا در ابتدا به سال ۱۹۷۵ در پالمادله، در ایالت کالیفرنیا آغاز شد. نام‌گذاری فضاپیما به کشتی "کلمبیا" که در بستون نگهداری می‌شود برمی‌گردد. رابرت گری، کاپیتان کشتی، با "کلمبیا" به کاوش در قسمت‌های شمال غربی اقیانوس آرام پرداخت و بعدها با این کشتی زمین را دور زد و نام خود را به عنوان نخستین آمریکایی که با کشتی‌رانی به دور زمین چرخیده است ثبت کرد. نام این شاتل همچنین به "کلمبیا"، نام ماژول فرماندهی آپولو ۱۱ نیز برمی‌گردد.
پس از عملیات ساخت، در ۲۵ مارس ۱۹۷۹ به پایگاه فضایی کندی منتقل شد تا برای نخستین پرتاب آماده شود. در ۱۹ مارس ۱۹۸۱ در خلال آماده‌سازی برای تست زمینی، پنج کارگر که با گاز نیتروژن مشغول پاکسازی بودند دچار اختناق شده و دو نفر از آنان جان خود را از دست دادند. این فضاپیما همیشه به عنوان مهم‌ترین شاتل در ناوگان فضایی ایالات متحده به حساب می‌آمده است.
فاجعه کلمبیا[ویرایش]
سانحه‌ای که پس از اتمام ماموریت اس‌تی‌اس-۱۰۷ در فضا و هنگام عبور از جو زمین برای شاتل کلمبیا رخ داد منجر به کشته شدن همهٔ هفت سرنشینش شد. این سانحه که در یکم فوریه، ۲۰۰۳ رخ داد باعث به تعویق افتادن سفرهای فضایی شاتل‌های ناسا تا ژوئن ۲۰۰۵ میلادی شد.
اس تی اس - 107[ویرایش]
اس‌تی‌اس-۱۰۷، یکی از ماموریت‌های شاتل فضایی کلمبیا متعلق به ناسا بود که در ۱۶ ژانویه ۲۰۰۳ پرتاب شد. ماموریتی برای آزمایش‌های زمین‌شناسی و گرانش صفر که با همکاری چندین سازمان تحقیقاتی بین‌المللی در ۱۶ روز در مدار انجام شد.[۱]
هر هفت خدمه در اول فوریه ۲۰۰۳ با متلاشی شدن مدارگرد هنگام ورود به اتمسفر زمین کشته شدند. دلیل این رخداد، کنده شدن تکه‌ای از فوم در لبه بال چپ فضاپیما بود که باعث آسیب رسیدن به اجزای حفاظت گرمایی شاتل (کاشی عایق گرمای کربن تقویت‌شده) شده‌بود. این مسئله باعث افزایش دمای شدید آن ناحیه و سپس تکه‌تکه شدن بال چپ و از دست رفتن کنترل شاتل و متلاشی شدن آن شد.
هدف ماموریت[ویرایش]
اس‌تی‌اس-۱۰۷، ماژول دوگانه تحقیقاتی اسپیس‌هاب، تجهیزات آزمایش فری‌استار و EDO را با خود حمل می‌کرد. اسپیس‌هاب اولین بار در ماموریت اس‌تی‌اس-۵۷ حمل شده‌بود. یکی از آزمایشات که تهیه ویدیویی از مطالعه گرد و غبار اتمسفری بود ممکن است باعث شناخت پدیده جدیدی با نام TIGER (Transient Ionospheric Glow Emission in Red) شده باشد. در عرشه فضاپیمای کلمبیا یک کپی از طرحی بود که پیتر گینز، سردبیر ۱۴ ساله مجله ودم، آنرا در کمپ یهودیان زندانی آلمان نازی کشیده‌بود. در آن طرح تصویر زمین از کره ماه کشیده شده‌است. این طرح که در جریان حادثه از بین رفت، متعلق به ایلان رامون، یکی از خدمه اس‌تی‌اس-۱۰۷ بود.
در این ماموریت، یک آزمایش که توسط دانشجویان مقطع دوم کالج گلن ویورلی برای آزمایش واکنش تار عنکبوت در جاذبه صفر طراحی شده بود نیز انجام شد.
خدمه پرواز[ویرایش]
فرمانده: ریک دی هازبند
خلبان: ویلیام سی مک‌کول
متخصص پرواز: ادیوید ام براون
متخصص پرواز: کالپانا چاولا
فرمانده بارگزاری: مایکل پی اندرسن
متخصص پرواز: لارل کلارک
متخصص بارگزاری: ایلان رامون
منبع[ویرایش]
ویکیپدیا
