مختصات استوایی
يكي از معايب سيستم مختصات افقي اين است كه مختصات هرستاره در اين سيستم به طور روزانه و دائم در تغيير است و اگر از هر نقطه به نقطه ديگري نيز برويم باز هم امكان تغيير وجود دارد، ولي در سيستم مختصات استوايي چنين كمبودهايي نيست. براي توضيح بيشتر در مورد سيستم استوايي ابتدا صفحه استواي زمين را به حدي امتداد ميدهيم تا كره سماوي را در "استواي سماوي" قطع كند. محور فرضي كه كره زمين به دور آن ميچرخد بر اين صفحه عمود است و كره سماوي را در قطب شمال و جنوب عالم قطع ميكند. در اين سيستم، ميتوانيم مختصات دائميتري را مشابه مختصات جغرافيايي براي زمين داشته باشيم.
محتویات
کمیت ها
در مختصات استوایی رو کمیت موجود است :
1. میل
2.بعد
میل
اولين كميت از اين مختصات بر اساس فاصله ستاره تا استواي سماوي در جهت شمال يا جنوب با شروع صفر درجه در استواي سماوي و 90 درجه در قطب سماوي محاسبه ميشود كه اين كميت را ميل (d) مينامند. البته اگر ميل به سمت شمال باشد با علامت مثبت و به جهت جنوب با علامت منفي نشان داده ميشود. دايره عظيمهاي كه از ستاره مورد نظر عمود بر استوا عبور كند "دايره ميل" خوانده ميشود.
بعد
بعد یک ستاره نشان دهنده فاصله زاویه ای آن از نقطه اعتدال بهاری است که در واقع این نقطه قراردادی بین ستاره شناسان است درست مانند گرینویچ.
بايد توجه داشت كه صفر طولها در اينجا نقطهاعتدال بهاری به نام نقطه "حمل" يا گاما (g) است كه در واقع يكي از دو نقطه تلاقي استواي سماوي با مدار ظاهري حركت خورشید با دایرة البروج است. وقتي كه خورشيد به اين نقطه ميرسد بهار آغاز ميشود.
بعد را با a نشان میدهند . بعد ستارگان را مانند طول جغرافیایی به دوصورت بیان میکنند یکی به صورت زاویه و روش دیگر به صورت ساعت .
زاویه اگر بعد به صورت زاویه بیان شود بازه آن بین 0 تا 360 درجه خواهد بود
ساعت اگر بعد را بر حسب ساعت بیان کنیم بازه آن بین 0 تا 24 خواهد بود که هر 15 درجه معادل 1 ساعت خواهد بود.
نکات مهم
1.بعد برای میل مثبت و منفی 90 درجه (قطبین سماوی ) معنا نخواهد داشت .
2.هر چه فدر به سمت شرق برویم بعد منفی و همین طور طول جغرافیایی افزایش میابد .
3.برای یافتن بعد فاصله پای هر نقطه را از نقطه اعتدال بهاری رو استوای آسمان محاسبه میکنیم .
منابع
کتاب الفبای المپیاد نجوم و اختر فیزیک
en.wikipedia.org
کتاب نجوم کروی