در حال ویرایش انبساط عالم

<div align="justify">
== توضیحات کلی ==

ما در جهانی زندگی میکنیم که که همواره در حال گسترس است. گسترس کائنات نه تنها از طریق مشاهدات بشر به اثبات رسیده، بلکه در فرضیه [[%D9%86%D8%B3%D8%A8%DB%8C%D8%AA|نسبیت]] [[%D8%A2%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%AA%20%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B4%D8%AA%D9%86|آلبرت انیشتن]]، که تقریبا از تمامی آزمایش های علمی، موفق بیرون آمده نیز، به اثبات رسیده است.[[File:Universe expansion.png|thumb|Universe expansion]]

نحوه اثبات گسترش کائنات از این طریق انجام می شود که نور رسیده از یک کهکشان دور را، از دستگاهی به نام "طیف سنج عبور میدهند. این دستگاه، همانطور که از نام پیداست نور را به رنگهای مختلف آن، همانند رنگین کمانی که پس از یک باران بهاری در اسمان دیده می‌شود، تقسیم میکنند و به این ترتیب، ما زا قادر می سازد که رنگهای مختلف این طیف را از قرمز تا ابی مشاهده کنیم.

<br/>از آنجایی که جهان هستی یا کائنات حد و مرزی ندارد، برای ما تجسم خود هستی مشکل است چه برسد به انکه بخواهیم بسط و گسترش ان را مجسم کنیم. برای اینکه بتوانیم کائنات را در ذهن خود بیاوریم ، باید بادکنک سفیدی را در نظر بگیریم که کهکشانها بصورت خالهای قرمز رنگی به روی ان ترسیم شده اند. در حالی که بادکنک را باد میکنید و سطح روی ان گسترده تر می‌شود، خالها از هم دورتر میشوند. در اینجا توجه به یک نکته لازم است و ان هم این است که در انبساط عالم فاصله کهکشانها از هم بیشتر می‌شود و خود کهکشانها منبسط نمیشوند.

این حقیقت که جهان در حال گسترش است همواره برای ما آشکار نبوده است. در واقع این یکی از پیش بینهای آلبرت انیشتن در فرضیه نسبیت خود، این است که کائنات ، تغییر ناپذیر نیست و به سوی مرزهای نامحدودی در حال گسترش است. ده سال بعد از اینکه انیشتن نظریه خود را اعلام نمود ، [[%D8%A7%D8%AF%D9%88%DB%8C%D9%86%20%D9%87%D8%A7%D8%A8%D9%84|ادوین هابل]]، اخترشناس سرشناس آمریکایی ، با مشاهده ستارگان و از طریق اثر داپلر در کهکشانها، ثابت نمود که عالم در حال گسترش است.<ref>شگفتیهای جهان , ابراهیم ویکتوریfckLRfckLRجهان در پوست گردو , استیون هاوکینگfckLR</ref>

<br/>

== تاریخچه: ==

در سال 1919 [[%D9%87%D8%A7%D8%A8%D9%84|هابل]] مسئولیت نظارت بر تلسکوپ تازه ساخته شده‌ی هوکر، واقع در رصدخانه‌ی مونت ویلسون را برعهده گرفت. او این ابزار اُپتیکی را به ‌سمت متغیرهای [[قیفاووسی‌]] در [[%D8%B5%D9%88%D8%B1%D8%AA%20%D9%81%D9%84%DA%A9%DB%8C%20%D8%A2%D9%86%D8%AF%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%AF%D8%A7|صورت فلکی آندرومدا]] نشانه رفت تا از این ستارگان متغیر همچون [[%D8%B4%D9%85%D8%B9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%20%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF|شمع‌های استانداردی]] برای اندازه‌گیری فاصله‌هایشان تا زمین استفاده کند.

بااستفاده از همین معیارهای کیهانی او اثبات کرد که آندرومدا ورای مرز خارجی [[%D8%B1%D8%A7%D9%87%20%D8%B4%DB%8C%D8%B1%DB%8C|راه شیری]] واقع شده است. بر اساس قطر ظاهری آندرومدا، وی اندازه‌ی واقعی آن را تخمین زد و نتیجه گرفت که این جرم آسمانی به‌خودی‌خود یک کهکشان است. آندرومدا هم مانند راه شیری پر از ستاره بود. چندی نگذشت که به‌جای نام قدیمی سحابی آندرومدا نامش به «کهکشان آندرومدا» تغییر یافت. هابل با استفاده از روش قیفاووسی فاصله‌های سحابی‌های دیگر را هم جدول‌بندی کرد و ثابت کرد که بسیاری از آن‌ها نیز کهکشان هستند.

در سال 1924،وقتی هابل یافته‌های خود را منتشر کرد، تصور کلی ما از اندازه و حجم عالم، برای همیشه، تغییر کرد و معلوم شد که جهان بسیار بسیار فراتر از مرزهای راه شیری‌است. هابل نتایج قیفاووسی‌اش را در برابر داده‌های [[%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%82%D8%A7%D9%84%20%D8%AF%D9%88%D9%BE%D9%84%D8%B1|انتقال دوپلری]] اسلیفر رسم کرد و متوجه‌ی الگویی تکان‌دهنده شد: به‌جز همسایه‌های کیهانی نسبتاً نزدیک، مثل آندرومدا، [[طیف]] تمامی کهکشان‌ها در فضا دارای [[انتقال به سرخ]] بودند؛ به‌طوری‌که مقدار این جابه‌جایی با افزایش فاصله بیشتر می‌شد. او سرعت این کهکشان‌ها را برحسب فاصله رسم کرد و شیب خط مربوط به این نقاط را بدست آورد.

در سال 1929، هابل کشفش را منتشر کرد و نتیجه گرفت که هرچه فاصله‌ی کهکشان از ما دورتر باشد سرعت فرارش نیز بیشتر است. این استنتاج او بدون اشتباه بود. حدس او این‌ بود که، به‌غیراز نزدیک‌ترین همسایه‌ها، همه‌ی کهکشان‌ها در فضا در حال دورشدن از هم هستند. اکنون این موضوع را انبساط هابل و رابطه‌ی سرعت- فاصله را «[[%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86%20%D9%87%D8%A7%D8%A8%D9%84|قانون هابل]]» می‌نامند. آهنگ پس‌روی کیهانی هم در هر زمانِ داده‌شده‌ای «[[%D8%AB%D8%A7%D8%A8%D8%AA%20%D9%87%D8%A7%D8%A8%D9%84|ثابت هابل]]» نامیده می‌شود.<ref> کتاب [[کرانه‌های کیهان]]/ نوشته پائول هالپرن/ ترجمه حوریه آقانور/ [http://www.hoormazd.com/detail.aspx?content=news&gidview=101&catid=19 انتشارات هورمزد].</ref>

==  ==

== میزان گسترش عالم ==

هنگامی که از لفظ گسترش عالم حرف به میان می آوریم ،از این لفظ چنان بر می آید که کهکشانها در گذشته به یکدیگر نزدیکتر بوده اند و به این ترتیب جهان هستی در آغاز حیات خود، به مراتب فشرده تر و داغ تر از موقعیت کنونی اش بوده است. ناگفته پیداست که پذیرش انبساط جهان تا حد زیادی ما را به نظریه انفجار بزرگ برای آغاز عالم رهنمون می کند.

میزان گسترش جهان نمایانگر شدت قوه جاذبه آن و به این ترتیب میزان کرده ای است که در آن وجود دارد. هرچه میزان ماده بیشتر باشد، شدت قوه جاذبه آن بیشتر و در نتیجه میزان گسترش آن کمتر خواهد بود و این خود سرنوشت نهایی جهان هستی را به سه صورت جداگانه، تعیین خواهد نمود:

۱- جهان هستی همچانان به گسترش خود ادامه خواهد داد.

۲-جهان از سرعت و شتاب انبساط خود می کاهد و جهت خود را تغییر می دهد تاجایی که با انقباض تدریجی، به یک نقطه انرژی مبدل می شود و در نتیجه یک انفجار بزرگ دیگر روی خواهد داد.

۳- موقعیت بین دو حالت قبلی رخ می دهد، به این ترتیب که کائنات به نحو نامحدودی همچنان به گسترش خود ادامه داده و همواره از سرعت خود می کاهد بدون انکه توقف کند.

در صورتی که چگالی عالم به میزان مورد نیاز برای توقف جهان نرسد جهان تا ابد به انبساط خود ادامه خواهد داد. به این میزان چگالی، چگالی بحرانی گفته می‌شود. یکی از مشکلات دانشمندان در رصدهای صورت گرفته در اینباره این است، مشاهدات کنونی تا کنون تنها یک درصد از جرم لازم برای رسیدن به چگالی بحرانی را اثبات نموده است؛ البته گفته می شود که جرم ماده تاریک عالم برای رسیدن به چگالی بحرانی کافی است. لازم به ذکر است در صورتی که چگالی جهان برابر با چگالی بحرانی باشد، حالت سوم و در صورتی که بیش از چگالی بحرانی باشد، حالت دوم رخ خواهد داد.<ref>پس از نخستین سه دقیقه , ت-پادمانابان</ref>

== جستاره ای وابسته ==
*[[%D8%A2%D8%BA%D8%A7%D8%B2%20%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85|آغاز عالم]]
*[[%D8%A7%D9%86%D9%81%D8%AC%D8%A7%D8%B1%20%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF|انفجار بزرگ]]
*[[%D9%85%D9%87%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%AF|مهبانگ]]
*[[%D8%A8%DB%8C%DA%AF%20%D8%A8%D9%86%DA%AF|بیگ بنگ]]

== منابع ==

<references />

<br/>
</div>
[[Category:کیهان‌شناسی]]