تاج خورشید: تفاوت بین نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۲۱ اوت ۲۰۱۲، ساعت ۱۰:۰۵

تاج خورشید در هنگاه پدیده خورشید گرفتگی دیده میشود

نتایج نظریه اتمی کاربرد مستقیمی در مطالعه جو خورشید دارند. برای سادگی می‌توان تصور نمود که جو خورشید از چند لایه تشکیل شده است. سطح موثر (The Effective Surface)خورشید یعنی لایه زیرینی که به علت کثرت کدری غیر قابل مشاهده است، شید سپهر (Photoshere) را تشکیل می‌دهد. تشعشع پیوسته قابل رؤیت از خود شید سپهر سرچشمه می‌گیرد. دو لایه خارجی رقیقتر فام سپهر (Chromosphere) و تاج (Corona) را تشکیل می‌دهند.

رقیق ترین بخش جو خورشید .دمای آن بسیار زیاد است و مقدار بین یک تا ۵ میلیون درجه کلوین برای آن اندازه گیری شده است.تنها در حدود یک میلیونیوم نور خورشید از طریق تاج منتشر می شود وبقیه از طریق رخشانکره منتشر می گردد. تاج در زمانخورشید گرفتگی یعنی زمانی که قرص ماه جلوی نور شدید خورشید را می گیرد قابل مشاهده می شود.تراکم مواد در تاج در حدود یک میلیاردیم کیلوگرم در متر مکعب می باشد.هراز چندگاهی انفجاراتی در تاج رخ می دهند که فورانهای خورشیدی نامیده می شوند.

گفتنی است جت های اشعه ایکس از منابع تغدیه انرژی تاج خورشیدی به حساب می آیند.

تاج نگار (Coronagaph)

استفاده از یک تاج نگار برای پیدا کردن یک سیاره فراخورشید،کار تاج نگار کم کردن نور ستاره مادر است.

قبلا تاج خورشبد در موقع خورشید گرفتگی کامل قابل مشاهده بود، ولی از وقتی که که گوروناگراف (تاج نگار) ، دستگاهی که نور پراکنده خورشید را حذف می‌کند، توسط لیوت (B. Lyot) اختراع شد. مشاهده تاج داخلی در روزی که هوا ابری نباشد، امکان پذیر است.

در واقع تاج نگاه نور ساطع شده از سطح ستاره را کاهش میدهد و باعث دیده شدن تاج خورشید و یا هر ستاره دیگر میشود.دانشمندان از تاج نگار برای پیدا کردن سیاره فراخورشیدی نیز استفاده میکنند .

قسمت های مختلف تاج خورشیدی

تاج خورشید از دو قسمت که با یکدیگر پوشش دارند تشکیل شده است:

1.تاج k یا تاج واقعی.

2.تاج f که از نور زودیاک (Zodiacal – Light) داخلی تولید می‌شود.

منطقه قابل رویت تاج خورشیدی

تاج خورشید فقط در منطقه‌ای که طول موج آن کوتاهتر از 50 سانتیمتر شفاف است. مشاهدات بوسیله یک رادیو تلسکوپ با طول موجهای بیش از 50 سانتیمتر فقط تابش تاج خورشید را ثبت می‌کنند. درجه حرارتی که از این اندازه گیریها نتیجه می‌شود، با درجه حرارت تاج خورشیدی ، یعنی یک میلیون درجه که از اندازه گیری طیف آن نتیجه می‌شود، مطابقت دارد.

ساختمان تاج خورشید

ساختمان تاج خورشید همیشه یکسان نیست. در زمان حداکثر فعالیت خورشید ، نور آن بطور متقارن در اطراف خورشید توزیع شده است. در زمان حداقل فعالیت خورشید ، تاج در نزدیکی قطبین فرو رفتگی و در سطح استوا برآمدگی دارد.

حفره تاج

حفره تاجی

مناطقی از تاج خورشیدی که از دیگر مناطق تاج سردتر، تیره تر ودارای چگالی پلاسمای کمتر هستند.این مناطق اولین بار توسطتلسکوپ اشعه ایکس اسکای لب در مدار زمین یافت شدند.در زمان کمترین فعالیت خورشیدی بیشتر در مناطق قطبی ودر زمان فعالیت زیاد خورشید در هر جایی از سطح خورشید ودر میان تاج خورشیدی قابل مشاهده هستند.

این مناطق با تمرکز تک قطبی خطوط میدان مغناطیسی باز مرتبط هستند.مولفه های با سرعت زیاد بادهای خورشیدی در امتداد خطوط میدان مغناطیسی بازی که از حفره های تاجی می گذرند حرکت می کنند.

چرا تاج خورشید از سطح آن گرمتر است؟

در حالت معمولی ، انرژی گرمایی از منطقه گرمتر منتقل نمی‌شود. در حدود نیم قرن اخترشناسان در پی دریافتن توجیهی برای این مطلب بودند. در حال حاضر کمیسیونی مشترک از آژانس فضایی اروپا وناسا از طریق رصدخانه خورشیدی وفضاپیمای سوهو به دنبال حل این معما هستند. تجهیزاتی که بر روی فضاپیماها تعبیه شده است نشان می‌دهد که در سطح خورشید حلقه‌های مغناطیسی دچار تغییرات سریعی می‌شوند که با درخشندگی گازهای داغ تاج خورشید در ارتباطند.

آلن تایتل از انستیتوی تحقیقات فضایی کالیفرنیا می‌گوید: حدس می‌زنم که روند اساسی گرم شدن تاج خورشید را کشف کردیم، اما هنوز دقیقا نمی‌دانیم که به چه صورت عمل می‌کند. در طی چند روز ، میدانهای مغناطیسی در منطقه‌ای به وسعت کالیفرنیا ظاهر و سپس ناپدید می‌شوند. انرژی این میدانها برابر با انرژی حاصل از هزاران سد (Hoover Dams) در طی هزاران سال می‌باشد. زمانی که این میدانها از بین می‌روند، جریانهای الکتریی وسیعی تولید می‌شود که بر روی تاجها مساعد عمل می‌کنند. این جریانها شبیه حرارتی هستند که توسط یک حباب روشنایی ایجاد می‌شود و این انرژی خیلی بیش از آن مقداری است که برای گرم کردن تاج لازم است.

منابع

دانشنامه ستاره شناسی

رشد