در حال ویرایش جزر و مد
هشدار: شما وارد نشده‌اید. نشانی آی‌پی شما برای عموم قابل مشاهده خواهد بود اگر هر تغییری ایجاد کنید. اگر وارد شوید یا یک حساب کاربری بسازید، ویرایش‌هایتان به نام کاربری‌تان نسبت داده خواهد شد، همراه با مزایای دیگر.
این ویرایش را می‌توان خنثی کرد.
لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که می‌خواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثی‌سازی ویرایش را به پایان ببرید.
| نسخهٔ فعلی | متن شما | ||
| سطر ۲۳: | سطر ۲۳: | ||
== علت جزر و مد == | == علت جزر و مد == | ||
| − | نیروی گرانشی زمین یعنی نیرویی که ما از آن به وزن تعبیر میکنیم ما را به سوی خور می کشد،اما این نیرو تنها نیرویی نیست که ما را به سوی خود می کشد. مه جرم بسیار کمتری دارد و در فاصله خیلی دوری از مرکز زمین قرار دارد. با این حال، یک نیروی گرانش به مقدار قابل توجهی بر زمین اعمال می کند. فاصله سطح زمین تا ماه تقریبا 6400 کیلومتر (4000 مایل) می باشد که از فاصله مرکز زمین تا ماه کمتر است و کشش گرانش ماه روی سطح بسیار قویتر از مرکز زمین است. اگر چه ما فکر می کنیم که زمین یک جسم صلب است، اما این تصور کاملا درست نیست، زیرا نیروی گرانش ماه سطح صخره ها را در سطحی که به آن نزدیک تر است به طرف خود می کشد و ارتفاعی در حد اینچ(2 | + | نیروی گرانشی زمین یعنی نیرویی که ما از آن به وزن تعبیر میکنیم ما را به سوی خور می کشد،اما این نیرو تنها نیرویی نیست که ما را به سوی خود می کشد. مه جرم بسیار کمتری دارد و در فاصله خیلی دوری از مرکز زمین قرار دارد. با این حال، یک نیروی گرانش به مقدار قابل توجهی بر زمین اعمال می کند. فاصله سطح زمین تا ماه تقریبا 6400 کیلومتر (4000 مایل) می باشد که از فاصله مرکز زمین تا ماه کمتر است و کشش گرانش ماه روی سطح بسیار قویتر از مرکز زمین است. اگر چه ما فکر می کنیم که زمین یک جسم صلب است، اما این تصور کاملا درست نیست، زیرا نیروی گرانش ماه سطح صخره ها را در سطحی که به آن نزدیک تر است به طرف خود می کشد و ارتفاعی در حد اینچ(54/2 سانتی متر)به آن ها می دهد. |
ما نمی‌توانیم بالا و پایین رفتن کوه ها و دشت ها را در حد اینچ درک کنیم. اما، اثرات ماه بر روی اقیاوس ها را می‌توانیم ببینیم. آب دریا در تلاطم است وبسته به هر نیروی کوچکی از جاذبه گرانش ماه، آب همان سطح زمین که به طرف ماه است، بالا می Hید. | ما نمی‌توانیم بالا و پایین رفتن کوه ها و دشت ها را در حد اینچ درک کنیم. اما، اثرات ماه بر روی اقیاوس ها را می‌توانیم ببینیم. آب دریا در تلاطم است وبسته به هر نیروی کوچکی از جاذبه گرانش ماه، آب همان سطح زمین که به طرف ماه است، بالا می Hید. | ||
| − | به همین ترتیب، در آن سمت زمین که در طرف مخالف ماه قرار دارد، این برآمدگی به دلیل حرکت ماه و زمین به وجود می اید. اگرچه می گوییم که ماه به دور زمین می گردد، اما در واقعیت هر دو به دور نقطه ای که مرکز حرکت نامیده می شود، می گردند.از آنجا که | + | به همین ترتیب، در آن سمت زمین که در طرف مخالف ماه قرار دارد، این برآمدگی به دلیل حرکت ماه و زمین به وجود می اید. اگرچه می گوییم که ماه به دور زمین می گردد، اما در واقعیت هر دو به دور نقطه ای که مرکز حرکت نامیده می شود، می گردند.از آنجا که زمین3/81 برابر ماه جرم دارد، مرکز حرکت در فاصله 4700 کیلومتری مرکز زمین قرار می گیرد.(شکل) |
| + | توضیح شکل:چون سطح زمین نسبت به مرکز آن به ماه نزدیکتر است،نیروی جاذبه ماه اقیانوس ها را به شکل برآمدگی به سوی خود می کشد.برآمدگی در سطحی از زمین که از ماه دور است به دلیل حرکت زمین به دور مرکز جرم زمین-ماه به وجود می Hید. | ||
بنابراین، ماه در یک مدار بزرگ به دور این مرکز حرکت می کند و زمین فقط یک حرکت کوچک دارد. در همان حال که ماه زمین را می کشد و برای حرکت به دور مرکز جرم به آن نیرو وارد می کند، اقیانوس ها که وابستگی کمتری به زمین دارند به صورت یک برآمدگی در سطحی از زمین که از ماه دور است ، در می آیند.<ref name="multiple2">اساس ستارهشناسی، جلد 1 / نوشته مایکل ا.سیذز / ترجمه محمدتقی عدالتی / انتشارات دانشگاه امام رضا </ref> | بنابراین، ماه در یک مدار بزرگ به دور این مرکز حرکت می کند و زمین فقط یک حرکت کوچک دارد. در همان حال که ماه زمین را می کشد و برای حرکت به دور مرکز جرم به آن نیرو وارد می کند، اقیانوس ها که وابستگی کمتری به زمین دارند به صورت یک برآمدگی در سطحی از زمین که از ماه دور است ، در می آیند.<ref name="multiple2">اساس ستارهشناسی، جلد 1 / نوشته مایکل ا.سیذز / ترجمه محمدتقی عدالتی / انتشارات دانشگاه امام رضا </ref> | ||
| سطر ۳۴: | سطر ۳۵: | ||
اگر مدت کمی به ساحل اقیانوس بنگریم می‌توانیم شاهد نیروهای مهیج جزر و مدی باشیم.هر چند زمین بر روی محور خود می چرخد، اما برآمدگی های مدی در امتداد خط زمین-ماه ثابت می ماند. هنگامی که چرخش زمین ما را به داخل برآمدگی های مدی می برد، آب اقیانوس بالا می آید و مد به سوی ساحل می خزد و بعد وقتی زمین ما را از برآمدگی بیرون می برد،آب کم عمق می شود و مد پایین می آید.چون دو برآمدگی در دو طرف زمین وجود دارد، تقریبا دو بار در شبانه روزر جزر و مد اتفاق می افتد. زمان این جزر و مد با اهله ماه تغییرمی‌کند. خورشید نیز هم تغییرات جزر و مدی در ماه نو و ماه کامل روی زمین ایجاد می کند.ماه و خورشید برآمدگی های مدی ای ایجاد می کنند که با هم جمع می شوند( شکل الف)و تغییرات شدید جزر و مدی ایجاد می کنند. جزر و مد در حد اعلای خود بسیار قابل توجه و در پایین ترین حد خود بسیار خفیف است.چنین مدهایی، مدهای بهاری نامیدهمی شوند که نه فقط در بهار، بلکه در هر ماه نو و کامل اتفاق می افتند. خفیف ترین جزر و مد ها در تربیع اول و دوم ماه اتفاق می افتند، درست وقتی که ماه و خورشید به طور عمود نسبت به زمین واقع می شوند(شکل ب).در این هنگام مدها با یکدیگر جمع نمی شوند و شدتی کمتر از معمول دارند. | اگر مدت کمی به ساحل اقیانوس بنگریم می‌توانیم شاهد نیروهای مهیج جزر و مدی باشیم.هر چند زمین بر روی محور خود می چرخد، اما برآمدگی های مدی در امتداد خط زمین-ماه ثابت می ماند. هنگامی که چرخش زمین ما را به داخل برآمدگی های مدی می برد، آب اقیانوس بالا می آید و مد به سوی ساحل می خزد و بعد وقتی زمین ما را از برآمدگی بیرون می برد،آب کم عمق می شود و مد پایین می آید.چون دو برآمدگی در دو طرف زمین وجود دارد، تقریبا دو بار در شبانه روزر جزر و مد اتفاق می افتد. زمان این جزر و مد با اهله ماه تغییرمی‌کند. خورشید نیز هم تغییرات جزر و مدی در ماه نو و ماه کامل روی زمین ایجاد می کند.ماه و خورشید برآمدگی های مدی ای ایجاد می کنند که با هم جمع می شوند( شکل الف)و تغییرات شدید جزر و مدی ایجاد می کنند. جزر و مد در حد اعلای خود بسیار قابل توجه و در پایین ترین حد خود بسیار خفیف است.چنین مدهایی، مدهای بهاری نامیدهمی شوند که نه فقط در بهار، بلکه در هر ماه نو و کامل اتفاق می افتند. خفیف ترین جزر و مد ها در تربیع اول و دوم ماه اتفاق می افتند، درست وقتی که ماه و خورشید به طور عمود نسبت به زمین واقع می شوند(شکل ب).در این هنگام مدها با یکدیگر جمع نمی شوند و شدتی کمتر از معمول دارند. | ||
| + | |||
| + | توضیح شکل الف:وقتی که ماه و خورشید در یک راستا قرار می گیرند، نیروهای جزر و مدی شان با هم جمع می شوند و برآمدگی های مدی و فرو رفتگی های جزری قابل توجه اند. بنابراین، مدهای بهاری در ماه نو و کامل اتفاق می افتند. | ||
| + | توضیح شکل ب: وقتی که ماه و خورشید به طور عمود نسبت به زمین واقع می شوند، نیروهای جزر و مدی شان با هم جمع نمی شوند و تغییرات جزر و مدی چندان قابل توجه نیستند.این تغییرات خفیف در تربیع اول و دوم ماه اتفاق می افتند. | ||
نیروهای جزر و مدی می‌توانند اثرات ضشگفت اوری ایجاد نمایند. اصطکاک آب عهای اقیانوس به بستر دریا چرخش زمین را به میزان 001/0 در هر روز از هر قرن کاهش می دهند.بررسی فسیل های حیوانات دریایی ثابت کرده است که 400 میلیون سال قبل روز زمینی فقط 22 ساعت طول می کشید. به علوه، میدان گرانشی زمین نیز نیروهای جزر و مدی روی ماه اعمال می کنند. بر روی سطح ماه آب وجود ندارد. اما، اصطکاک با خم کردن و حرکت دادن صخره ها تا حدی حرکت چرخشی ماه را کند می کند و باعث می شود فقط یک سوی ماه به طرف زمین قرار گیرد. | نیروهای جزر و مدی می‌توانند اثرات ضشگفت اوری ایجاد نمایند. اصطکاک آب عهای اقیانوس به بستر دریا چرخش زمین را به میزان 001/0 در هر روز از هر قرن کاهش می دهند.بررسی فسیل های حیوانات دریایی ثابت کرده است که 400 میلیون سال قبل روز زمینی فقط 22 ساعت طول می کشید. به علوه، میدان گرانشی زمین نیز نیروهای جزر و مدی روی ماه اعمال می کنند. بر روی سطح ماه آب وجود ندارد. اما، اصطکاک با خم کردن و حرکت دادن صخره ها تا حدی حرکت چرخشی ماه را کند می کند و باعث می شود فقط یک سوی ماه به طرف زمین قرار گیرد. | ||
| سطر ۳۹: | سطر ۴۳: | ||
نیروهای جزر و مدی روی حرکت مداری هم می‌توانند اثر بگذارند. اصطکاکی که با دوران زمین به وجود می آید به زحمت برآمدگی های مدی را به سوی غرب خط زمین-ماه می کشد. | نیروهای جزر و مدی روی حرکت مداری هم می‌توانند اثر بگذارند. اصطکاکی که با دوران زمین به وجود می آید به زحمت برآمدگی های مدی را به سوی غرب خط زمین-ماه می کشد. | ||
| − | این برآمدگی های مدی جرم زیادی دارند و میدان گرانشی آن ها را در مدارش رو به جلو می کشد. در نتیجه، مدار ماه بزرگتر می شود و ماه در هر سال حدود 3 سانتی متر از زمین دور می شود.اخترشناسان می‌توانند این اثر را از قرار دادن پرتوهای لیزر توسط منعکس کننده هایی که به وسیله فضانوردان آپولو روی سطح ماه گذاشته شده اند، اندازه بگیرند.<ref name="multiple2">اساس ستارهشناسی، جلد 1 / نوشته مایکل ا.سیذز / ترجمه محمدتقی عدالتی / انتشارات دانشگاه امام رضا </ref> | + | این برآمدگی های مدی جرم زیادی دارند و میدان گرانشی آن ها را در مدارش رو به جلو می کشد. در نتیجه، مدار ماه بزرگتر می شود و ماه در هر سال حدود 3 سانتی متر از زمین دور می شود. اخترشناسان می‌توانند این اثر را از قرار دادن پرتوهای لیزر توسط منعکس کننده هایی که به وسیله فضانوردان آپولو روی سطح ماه گذاشته شده اند، اندازه بگیرند.<ref name="multiple2">اساس ستارهشناسی، جلد 1 / نوشته مایکل ا.سیذز / ترجمه محمدتقی عدالتی / انتشارات دانشگاه امام رضا </ref> |
| − | |||
== منبع == | == منبع == | ||
<references /> | <references /> | ||
