حد روچ: تفاوت بین نسخه‌ها

از ویکی نجوم
پرش به: ناوبری، جستجو
سطر ۵: سطر ۵:
  
 
حد روچ یا حد روشه به فاصله‌ای از یک جسم پر[[جرم]] مانند یک [[ستاره]] یا [[سیاره]] گفته می‌شود که در صورتی که جسمی مانند یک [[دنباله‌دار]] که ذرات آن تحت اثر نیروی [[گرانش]] به هم چسبیده‌اند، از آن فاصله به آن جسم نزدیک‌تر شود، به دلیل نیروهای [[جذر و مد]]ی تکه تکه خواهد شد. البته برای اجسامی که نیروی نگه‌دارنده بین ذرات آن‌ها نیرویی غیر از گرانش باشد، میزان حد روشه تغییر خواهد نمود و یا اصلا وجود نخواهد داشت. مقدار حد روشه برای هر سیاره یا ستاره، به چگالی و شعاع خود آن و [[چگالی]] جسم نزدیک شونده ربط دارد.
 
حد روچ یا حد روشه به فاصله‌ای از یک جسم پر[[جرم]] مانند یک [[ستاره]] یا [[سیاره]] گفته می‌شود که در صورتی که جسمی مانند یک [[دنباله‌دار]] که ذرات آن تحت اثر نیروی [[گرانش]] به هم چسبیده‌اند، از آن فاصله به آن جسم نزدیک‌تر شود، به دلیل نیروهای [[جذر و مد]]ی تکه تکه خواهد شد. البته برای اجسامی که نیروی نگه‌دارنده بین ذرات آن‌ها نیرویی غیر از گرانش باشد، میزان حد روشه تغییر خواهد نمود و یا اصلا وجود نخواهد داشت. مقدار حد روشه برای هر سیاره یا ستاره، به چگالی و شعاع خود آن و [[چگالی]] جسم نزدیک شونده ربط دارد.
 +
 +
 +
  
 
فرض کنیم جسمی ازچند قطعه تشکیل شده است که نیروی گرانش این قطعات را کنار یکدیگر نگه داشته است(مانند یک ستاره دنباله دار)حال اگر این جسم به یک جرم بزرگ (مانند خورشید یا مشتری)نزدیک شود چه اتفاقی روی می دهد؟
 
فرض کنیم جسمی ازچند قطعه تشکیل شده است که نیروی گرانش این قطعات را کنار یکدیگر نگه داشته است(مانند یک ستاره دنباله دار)حال اگر این جسم به یک جرم بزرگ (مانند خورشید یا مشتری)نزدیک شود چه اتفاقی روی می دهد؟
 
برای پاسخ به این سوال:
 
برای پاسخ به این سوال:
  
۱-نیروی گرانش با مجذور فاصله رابطه عکس دارد.
+
۱. نیروی گرانش با مجذور فاصله رابطه عکس دارد.
 
بنابراین هر چه فاصله کمتر باشد گرانش قوی تر است.
 
بنابراین هر چه فاصله کمتر باشد گرانش قوی تر است.
  
2-وقتی جسم مورد نظر به جرم بزرگ نزدیک می شود.نیروی  گرانشی که به سمت نزدیک وارد می شود بیشتر از گرانشی است که به سمت دور تر وارد میشود
+
2. وقتی جسم مورد نظر به جرم بزرگ نزدیک می شود.نیروی  گرانشی که به سمت نزدیک وارد می شود بیشتر از گرانشی است که به سمت دور تر وارد میشود.
 
 
  
[[پرونده:250dpx-Roche limit (with small mass u).svg.png|وسط|قاب|شکل شماتیک حد روچ ]]
+
[[پرونده:250dpx-Roche limit (with small mass u).svg.png|وسط|قاب|شکل شماتیک حد روچ]]
  
  
سطر ۳۰: سطر ۳۲:
 
[[پرونده:Gif.ldatex (1).gif|قاب|وسط|]]
 
[[پرونده:Gif.ldatex (1).gif|قاب|وسط|]]
  
 +
 +
5.
 +
 +
[[پرونده:Planet's rings.png|قاب|وسط]]
 +
 +
 +
6. در تصاویر زیر متلاشی شدن یک قمر هنگام نزدیک شدن به حد روچ نمایش داده شده است.
  
 
[[File:Roche limit (far away sphere).PNG|قاب|این صحنه از بالای صفحه مداری دیده می شود.دورتر از حد روچ، جرم به صورت کروی است|وسط]]
 
[[File:Roche limit (far away sphere).PNG|قاب|این صحنه از بالای صفحه مداری دیده می شود.دورتر از حد روچ، جرم به صورت کروی است|وسط]]

نسخهٔ ‏۱۳ اکتبر ۲۰۱۲، ساعت ۰۹:۲۷

تعریف

یک نمایش سه‌بعدی از پتانسیل روش در یک مجموعه ستاره دوتایی با نسبت جرم ۲، در دور قاب. محیط قطه مانند در پایین تصویر لب روش هر ستاره نام دارد. L1, L2 و L3 منطق کم عمق هستند طوری که نیرو از بیرون آمدنشان جلوگیری می‌کند. جرم می‌تواند به طور مستقیم جریان داشته باشد از ستاره همدم اول به سمت L1، اگر لب روش آن پر شده باشد.

حد روچ یا حد روشه به فاصله‌ای از یک جسم پرجرم مانند یک ستاره یا سیاره گفته می‌شود که در صورتی که جسمی مانند یک دنباله‌دار که ذرات آن تحت اثر نیروی گرانش به هم چسبیده‌اند، از آن فاصله به آن جسم نزدیک‌تر شود، به دلیل نیروهای جذر و مدی تکه تکه خواهد شد. البته برای اجسامی که نیروی نگه‌دارنده بین ذرات آن‌ها نیرویی غیر از گرانش باشد، میزان حد روشه تغییر خواهد نمود و یا اصلا وجود نخواهد داشت. مقدار حد روشه برای هر سیاره یا ستاره، به چگالی و شعاع خود آن و چگالی جسم نزدیک شونده ربط دارد.



فرض کنیم جسمی ازچند قطعه تشکیل شده است که نیروی گرانش این قطعات را کنار یکدیگر نگه داشته است(مانند یک ستاره دنباله دار)حال اگر این جسم به یک جرم بزرگ (مانند خورشید یا مشتری)نزدیک شود چه اتفاقی روی می دهد؟ برای پاسخ به این سوال:

۱. نیروی گرانش با مجذور فاصله رابطه عکس دارد. بنابراین هر چه فاصله کمتر باشد گرانش قوی تر است.

2. وقتی جسم مورد نظر به جرم بزرگ نزدیک می شود.نیروی گرانشی که به سمت نزدیک وارد می شود بیشتر از گرانشی است که به سمت دور تر وارد میشود.

شکل شماتیک حد روچ


رابطه حد روچ برای اجسام صلب به صورت زیر است :


Gddif.latex.gif


در این رابطه PM چگالی سیاره و Pm چگالی قمر و R شعاع سیاره است. ولی هنگامی که جسم مورد نظر سیال و یا گازی باشد رابطه تغییر یافته و به صورت زیر است:


Gif.ldatex (1).gif


5.

Planet's rings.png


6. در تصاویر زیر متلاشی شدن یک قمر هنگام نزدیک شدن به حد روچ نمایش داده شده است.

پرونده:Roche limit (far away sphere).PNG
این صحنه از بالای صفحه مداری دیده می شود.دورتر از حد روچ، جرم به صورت کروی است
پرونده:Roche limit (tidal sphere).PNG
با نزدیک شدن به حد روچ، جسم توسط نیروهای کشندی تغییر شکل می دهد.
پرونده:Roche limit (ripped sphere).PNG
در روی حد روچ، نیروی گرانش خود جرم باعث میشود که بیشتر از این تحمل نیروهای کشندی را نداشته باشد و جسم تجزیه شود.
پرونده:Roche limit (top view).PNG
همانطور که با فلش قرمز نشان داده شده، ذرات نزدیک تر سریعتر از ذرات دورتر حرکت میکنند.
پرونده:Roche limit (ring).PNG
تفات سرعت مداری ذرات باعث ایجاد یک حلقه میشود.

برای مثال یکی از نظریات برای پیدایش حلقه‌های اصلی زحل، بیان می‌کند که اجسامی که به داخل حد روشه زحل رسیده‌اند، از هم گسیخته‌اند و ذرات حلقه را شکل داده‌اند. نمونه دیگری از اثر حد روشه، دنباله‌دار معروف شومیکر لوی 9 است که در راه رسیدن به مشتری، با نزدیک شدن به مشتری ابتدا تکه‌تکه شد و سپس به سطح مشتری برخورد کرده و لکه‌های سیاهی روی آن به وجود آورد.

7. برای اجسامی که نیروی نگهدارنده بین ذرات آنها نیرویی غیر از گرانش باشد، میزان حد روشه تغییر خواهد کرد و یا اصلا وجود نخواهد داشت. مقدار حد روشه برای هر سیاره یا ستاره ، بهچگالی و شعاع خود آن و چگالی جسم نزدیک شونده ربط دارد.


منبع

  • نجوم دینامیکی
  • سایت فیزیک، اما ساده [۱]
  • امتیاز تصاویر:ویکی پدیاانگلیسی