خورطیف نگار: تفاوت بین نسخه‌ها

از ویکی نجوم
پرش به: ناوبری، جستجو
(صفحه‌ای جدید حاوی ''''خورطیف ‌نگار( Spectroheliograph )''' دستگاهی است که منجمان به کمک آن بسیاری از اطلاعات م...' ایجاد کرد)
 
سطر ۱۸: سطر ۱۸:
 
== منبع ==
 
== منبع ==
 
کتاب نجوم به زبان ساده / نویسنده:مایر دگانی / مترجم:محمدرضا خواجه پور / نشر:موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی / چاپ هشتم(از ویرایش جدید)، نوروز 1390 / صفحات 214 الی 215
 
کتاب نجوم به زبان ساده / نویسنده:مایر دگانی / مترجم:محمدرضا خواجه پور / نشر:موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی / چاپ هشتم(از ویرایش جدید)، نوروز 1390 / صفحات 214 الی 215
 +
{{ رده:ابزارهای نجومی}}

نسخهٔ ‏۸ آوریل ۲۰۱۲، ساعت ۱۲:۴۸

خورطیف ‌نگار( Spectroheliograph ) دستگاهی است که منجمان به کمک آن بسیاری از اطلاعات مربوط به خورشید و جو آن را بدست می‌آورند. این دستگاه، که آن را در سال 1890 استاد جرج ا.هیل (1938-1868) وارد نجوم کرد، دستگاهی بسیار با ارزش بوده است، زیرا منجمان را قادر می سازد که به آسانی توزیع هر عنصری را بر قرص خورشید به دست آورند. منجم میتواند در چند دقیقه توزیع هیدروژن ، اکسیژن ، کلسیم یا هر عنصر دیگری را در بخشی از سطح خورشید که رو به زمین است به دست آورد.

خور طیف نگار نه تنها مکان عنصر را بر سطح خورشید، بلکه سرشت حرکت آن را نیز تعیین میکند. مثلا خورطیف نگاشت هایی که از نواحی کلفی تهیه شده، حاکی از حرکت گردابی گاز هیدروژن درآن نواحی است.

این وسیله تشکیل شده است از یک طیف نگار معمولی که شکاف اضافی موسوم به شکاف طیف بر آن افزوده شده است. شکافی که بر خورطیف نگار قرار دارد، شکاف چشمه نامیده می شود. کار شکاف طیف آن است که همه طول موج های نور را، جز طول موج مطلوب که شاخص عنصر مورد مطالعه ( مثلا هیدروژن ) است، حذف کند. اگر چشمه دارای هیدروژن نباشد، نوری وارد شکاف طیف نخواهد شد.

در برابر شکاف طیف یک صفحه عکاسی گذاشته می شود که به شکاف چشمه متصل است. هر دو به طور همزمان حرکت میکنندو چون شکاف چشمه بر روی تصویر قرص خورشید حرکت کند، صفحه عکاسی نیز در برابر شکاف طیف همان حرکت را تکرار می کند. صفخه عکاسی پس از ظهور، مناطقی را روی خورشید نشان خواهد داد که در آنها فرضا هیدروژن وجود دارد.

طرز کار خورطیف نگار را می توان به شرح زیر توضیح داد:

  1. شکاف چشمه نور را از سطح کوچکی از قرص خورشید می گیرد.
  2. منشور نور را به طیف های آن تجزیه می کند.
  3. شکاف طیف فقط به یک خط باریک طیف، که مربوط به یک عنصر است، اجازه عبور می دهد که بر صفحه عکاسی بتابد و مواد شیمیایی آن را متاثر سازد. اگر این سطح کوچک از قرص خورشید شامل آن عنصر نباشد هیچ نوری از این شکاف عبور نمی کند و مواد شیمیایی صفحه عکاسی در معرض نور قرار نمی گیرد.
  4. سپس شکاف چشمه، هماهنگ با صفحه عکاسی به ناحیه دیگری از قرص خورشید حرکت می کند و سپس به ناحیه ای دیگر تا آن که تمام قرص پیموده شود.


  • گوشزد: این وسیله بیشتر همراه با تصویر قرص خورشید به کار می رود. آن را نمی توان در مورد ستارگان به کار برد زیرا آن ها ، حتی در بزرگنمایی های بسیار زیاد نیز چون نقاطی نورانی به نظر می رسند. خورطیف نگار چندان به کار سیارات هم نمی آید، زیرا نور آن ها صرفا نوری باز تابیده است.

منبع

کتاب نجوم به زبان ساده / نویسنده:مایر دگانی / مترجم:محمدرضا خواجه پور / نشر:موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی / چاپ هشتم(از ویرایش جدید)، نوروز 1390 / صفحات 214 الی 215