دما
مخفف: T
سرواژه عبارت: Temperature
کمیتی است بیانگر مقدار گرمای یک جسم. دما معیاری است برای تعیین میزان گرمی یا سردی یک جسم.
دما یكی از هفت كمیت اصلی SI است. فیزیكدانان دما را در مقیاس كلوین اندازه گیری می كنند كه بر حسب یكایی به نام كلوین مشخص شده است. هرچند ظاهرا حد بالایی برای دمای یك جسم وجود ندارد، ولی قطعا حد پایینی برای آن وجود دارد؛ این دمای پایین حدی به عنوان صفر در مقیاس كلوین دما در نظر گرفته می شود. دمای اتاق 290 كلوین بالای این صفر مطلق است كه به صورت 290K نوشته می شود.
وقتی كه جهان 13/7 میلیارد سال پیش به وجود آمد، دمای آن تقریبا 10^39 K بود. وقتی كه جهان گسترش یافت سرد شد و اكنون به دمای میانگینی در حدود 2/7K رسیده است. ما روی زمین اندكی گرمتر از آن هستیم چون در نزدیكی ستاره ای زندگی می كنیم. بدون خورشید ما نیز در دمای 3K خواهیم بود (یا شاید وجود نداشتیم).
یکای این کمیت در سیستم متریک درجه کلوین می‌باشد. سایر واحدهای این کمیت عبارت‌اند از:
- درجه سلسیوس (درجه سانتیگراد)
- درجه فارنهایت
درجه رانکین نیز واحدی برای اندازه گیری دما است. ۲ واحد سانتی گراد و فارنهایت دمای نسبی، و ۲ واحد کلوین و رانکین دمای مطلق هستند. در واقع کلوین همان صفر مطلق در سیستم متریک است.
برخی از دماهای مهم
| موضوع | دما بر حسب درجه سلسیوس | ۱ | نقطهٔ جوش هیدروژن مایع | ۲۳۵- | |
|---|---|---|---|---|---|
| ۲ | نقطهٔ جوش اكسیژن مایع | 32- | |||
| ۳ | نقطهٔ انجماد الکل | ۱۱۶- | |||
| ۴ | نقطهٔ انجماد جیوه | ۳۹- | |||
| ۵ | نقطهٔ ذوب یخ | ۰ | |||
| ۶ | دمای بدن انسان سالم | ۳۷ | |||
| ۷ | نقطهٔ جوش الکل | ۷۹ | |||
| ۸ | نقطهٔ جوش آب | ۱۰۰ | |||
| ۹ | نقطهٔ جوش جیوه | ۳۵۷ | |||
| ۱۰ | نقطهٔ ذوب طلا | ۱۰۶۷ | |||
| ۱۱ | دمای هستهٔ زمین | ۳۷۰۰ | |||
| ۱۲ | دمای سطح خورشید | ۵۷۰۰ |
جستارهای دیگر
منابع
- ویكی پدیا فارسی[۱]
- كتاب مبانی فیزیك هالیدی/ جلد یك(مكانیك و گرما)/ انتشارات صفار
