| نسخهٔ فعلی |
متن شما |
| سطر ۱: |
سطر ۱: |
| − | [[پرونده:Hedrtzsprung-Russell-Diagram.jpg|قاب|وسط|نمودار H-R براساس این رده بندی]] | + | {{نیازمند منبع}} |
| | + | رده‌بندی طیفی سیستمی برای مرتب کردن [[ستارگان]] بر حسب طیف است. |
| | | | |
| − | این رده بندی ستارگان براساس طیف آن ها انجام می گیرد. این رده بندی در رصدخانه کالج هاروارد انجام شد. براساس این رده بندی ستارگان به 7 گروه اصلی تقسیم می شوند. این 7 گروه این ها هستند:
| + | یکی از اولین رده‌بندی های طیفی شامل حرف های O,B,A,F,G,K,M است،داغ ترین [[ستاره]] ها ستاره های رده ی O هستند و سردترین ستاره ها M. هم چنین ستاره های رده ی O [[جرم]] و [[درخشندگی]] بیشتری دارند.ستاره های رده ی O "آبی"، رده ی B "آبی-سفید" ، رده ی A"سفید" ، رده ی F"زرد-سفید" ، رده ی G"زرد" ، رده ی K"نارنجی" و رده ی M"قرمز" .اگر چه ممکن است رنگ های ذکر شده توسط [[رصدگر]] متفاوت باشد،که به مکان و شرایط رصدی و هم چنین خود فرد بستگی دارد. |
| | | | |
| − | {| class="wikitable"
| + | با پیشرفته تر شدن دستگاه های طیف سنجی و بیشتر شدن دقت دستگاه ها هر کدام از رده های طیفی پسوندی از 0 تا 9 اختیار کردند.مثلا A0 نشان دهنده ی داغ تر ین ستاره در رده ی A و A9 سردترین آن هاست.[[خورشید]] بر طبق این دسته بندی G2 معرفی می شود.این رده بندی به رده بندی هاروارد مشهور است که بر حسب شدت خطوط [[هیدروژن]] مرتب می شود. در واقع علت نامنظم بودن ترتیب رده بندی هم همین است چون در آن زمان تنها اطلاعاتی که از ستاره ها داشتند بر اساس طیفشان بود به همین خاطر اولین رده بندی هم بر اساس ویژگی طیفی ستاره ها شکل گرفت. یکی از این ویژگی ها قدرت خطوط [[هیدروژن]] بود و بر این اساس ستارگان را مرتب کردند به طوری که قوی ترین خطوط [[هیدروژن]] در ستارگان رده ی طیفی A دیده می شود و به ترتیب تا ضعیف ترین خطوط که همانا مربوط به رده O (که داغترین ستارگان اند) ادامه میابد. بعدها که به رابطه ی [[دما]] با این خطوط پی بردند رده بندی را با همان اسامی اما بر اساس [[دما]] دوباره چیدند. |
| − | ! کلاس
| |
| − | ! دما
| |
| − | ! رنگ قراردادی
| |
| − | ! رنگ ظاهری
| |
| − | ! جرم (نسبت به [[خورشید]])
| |
| − | ! شعاع (نسبت به خورشید)
| |
| − | ! درخشندگی (نسبت به خورشید)
| |
| − | ! خطوط هیدروژن
| |
| − | ! % برای تمام ستارگان [[رشته اصلی]]
| |
| − | |- style="background:#9bb0ff;"
| |
| − | !style="background:#9bb0ff;"| [[#کلاس O|O]]
| |
| − | | 30,000–60,000 K
| |
| − | |style="background:#9aafff;"|آبی
| |
| − | |style="background:#aabfff;"| آبی
| |
| − | | 64 [[جرم خورشید|M<sub>☉</sub>]]
| |
| − | | 16 [[شعاع خورشیدی|R<sub>☉</sub>]]
| |
| − | | 1,400,000 [[درخشندگی خورشید|L<sub>☉</sub>]]
| |
| − | | ضعیف
| |
| − | | ~0.00003%
| |
| − | |- style="background:#aabfff;"
| |
| − | !style="background:#abbfff;"| [[#کلاس B|B]]
| |
| − | | 10,000–30,000 K
| |
| − | |style="background:#cad7ff;"| آبی متمایل به سفید
| |
| − | |style="background:#cad7ff;"| سفید آبی
| |
| − | | 18 [[جرم خورشید|M<sub>☉</sub>]]
| |
| − | | 7 [[شعاع خورشید|R<sub>☉</sub>]]
| |
| − | | 20,000 [[درخشندگی خورشید|L<sub>☉</sub>]]
| |
| − | | متوسط
| |
| − | | 0.13%
| |
| − | |- style="background:#d3ddff;"
| |
| − | !style="background:#d3ddff;"| [[#کلاس A|A]]
| |
| − | | 7,500–10,000 K
| |
| − | |style="background:#f8f7ff;"| سفید
| |
| − | |style="background:#f8f7ff;"| سفید
| |
| − | | 3.1 [[جرم خورشید|M<sub>☉</sub>]]
| |
| − | | 2.1 [[شعاع خورشید|R<sub>☉</sub>]]
| |
| − | | 40 [[درخشندگی خورشید|L<sub>☉</sub>]]
| |
| − | | قوی
| |
| − | | 0.6%
| |
| − | |- style="background:#f8f7ff;"
| |
| − | !style="background:#f8f7ff;"| [[#کلاس F|F]]
| |
| − | | 6,000–7,500 K
| |
| − | |style="background:#fff4ea;"| زرد متمایل به سفید
| |
| − | |style="background:#f8f7ff;"| سفید
| |
| − | | 1.7 [[جرم خورشید|M<sub>☉</sub>]]
| |
| − | | 1.4 [[شعاع خورشید|R<sub>☉</sub>]]
| |
| − | | 6 [[درخشندگی خورشید|L<sub>☉</sub>]]
| |
| − | | متوسط
| |
| − | | 3%
| |
| − | |- style="background:#fff4ea;"
| |
| − | !style="background:#fff4ea;"| [[#کلاس G|G]]
| |
| − | | 5,000–6,000 K
| |
| − | |style="background:#fff2a1;"| زرد
| |
| − | |style="background:#fff4ea;"| زرد متمایل به سفید
| |
| − | | 1.1 [[جرم خورشید|M<sub>☉</sub>]]
| |
| − | | 1.1 [[شعاع خورشید|R<sub>☉</sub>]]
| |
| − | | 1.2 [[درخشندگی خورشید|L<sub>☉</sub>]]
| |
| − | | ضعیف
| |
| − | | 7.6%
| |
| − | |- style="background:#ffd2a1;"
| |
| − | !style="background:#ffd2a1;"| [[#کلاس K|K]]
| |
| − | | 3,500–5,000 K
| |
| − | |style="background:#ffc46f;"| نارنجی
| |
| − | |style="background:#ffe46f;"| زرد نارنجی
| |
| − | | 0.8 [[جرم خورشید|M<sub>☉</sub>]]
| |
| − | | 0.9 [[شعاع خورشید|R<sub>☉</sub>]]
| |
| − | | 0.4 [[درخشندگی خورشید|L<sub>☉</sub>]]
| |
| − | | بسیار ضعیف
| |
| − | | 12.1%
| |
| − | |- style="background:#ffcc6f;"
| |
| − | !style="background:#ffcc6f;"| [[#کلاس M|M]]
| |
| − | | 2,000–3,500 K
| |
| − | |style="background:#ff6060;"| قرمز
| |
| − | |style="background:#ffa040;"| زرد قرمز
| |
| − | | 0.4 [[جرم خورشید|M<sub>☉</sub>]]
| |
| − | | 0.5 [[شعاع خورشید|R<sub>☉</sub>]]
| |
| − | | 0.04 [[درخشندگی خورشید|L<sub>☉</sub>]]
| |
| − | | بسیار ضعیف
| |
| − | | 76.45%
| |
| − | |}
| |
| | | | |
| − | '''نکته: جرم و شعاع و درخشندگی تنها برای رشته اصلی درست است.'''
| + | هم چنین حروف دیگر برای نشان دادن رده های نادرتر ستاره ها به کار می رود.مانند: |
| − | | |
| − | برای حفظ کردن این رده ها می‌توانید از عبارت "'''O'''h '''B'''e '''A''' '''F'''ine '''G'''irl/Guy, '''K'''iss '''M'''e" استفاده کنید. | |
| − | | |
| − | [[پرونده:Morgan-Keenan spectral classification.png|بندانگشتی|چپ|400px|رده بندی ها]]
| |
| − | | |
| − | ==رده بندی پیشرفته==
| |
| − | با پیشرفته تر شدن دستگاه های طیف سنجی و بیشتر شدن دقت دستگاه ها هر کدام از رده های طیفی پسوندی از 0 تا 9 اختیار کردند.مثلا A0 نشان دهنده ی داغ تر ین ستاره در رده ی A و A9 سردترین آن هاست.[[خورشید]] بر طبق این دسته بندی G2 معرفی می شود.
| |
| − | | |
| − | ==کلاس O==
| |
| − | کلاس O برای ستارگانی است که درخشندگی بسیار زیاد دارند و بسیار داغ هستند، در واقعیت رنگ‌های متمایل به آبی دارند. بعضی از آنها در نور فرابنفش نیز تابش می‌کنند ولی همه آنها در رشته اصلی هستند. ستارگان O تا میلیون‌ها برابر خورشید انرژی مصرف می‌کنند. در طیف آنها خطوط He II، مواد یونیزه (Si IV, O III، N III، و C III) یافت می‌شود، در O5 تا O9 خطوط بالمر نیز یافت می‌شود.
| |
| − | | |
| − | مثال‌ها: زتا شکارچی، زتا تلمبه، لامبدا شکارچی، دلتا شکارچی
| |
| − | | |
| − | ==کلاس B==
| |
| − | کلاس B مربوط ستارگانی است که درخشندگی نزدیک به آبی دارند. در آنها خطوط هلیوم واقعی و خطوط تعدیل شده هیدروژن نیز دیده می‌شود. در بین آنها خطوط فلزات یونیزه Mg II و Si II. قوی هستند. آن ستارگان فقط مدت کوتاهی زندگی کرده و حرکت زیادی نسبت به مکانی که در آن تشکیل شده‌اند نمی‌کنند. هنگامی که ستارگانی از این دسته یک خوشه شوند، از نام خوشه OB برای اشاره به آنها استفاده می‌شود. شکارچی OB1 یک خوشه ستاره ای است که در بازوی مارپیچ کهکشان راه شیری قرار دارند و و بخش اعظم ستاره های درخشان شکارچی نیز محسوب می‌شوند.
| |
| − | | |
| − | مثال‌ها: پای شکارچی، [[سماک اعزل]]، [[خوشه پروین]]
| |
| − | | |
| − | ==کلاس A==
| |
| − | این کلاس مربوط به ستارگانی است که آبی متمایل به سفید هستند. در A0 خطوط بسیار قوی هیدروژن دیده می‌شود، و خطوط فلزات یونیزه هم در آن دیده می‌شود (Fe II، Mg II, Si II)تا A5 یافت می‌شود. Ca II در این نقطه دیده می‌شود.
| |
| − | | |
| − | مثال‌ها: کرکس نشسته، [[شباهنگ]]، دنب
| |
| − | | |
| − | ==کلاس F==
| |
| − | کلاس F ستارگانی قوی‌تر از H و K در خطوط طیفی Ca II دارد. فلزات طبیعی (Fe I، Cr I) نیز در کلاس F فعال می‌شوند. ولی خطوط هیدروژن ضعیف‌تر می‌شوند. رنگ این ستارگان به زرد می‌زند.
| |
| − | | |
| − | مثال‌ها: مو اژدها، سهیل، شعرای شامی
| |
| − | | |
| − | ==کلاس G==
| |
| − | [[پرونده:Sun920607.jpg|بندانگشتی|چپ|200px|معروفترین ستاره کلاس G خورشید است که در این تصویر همراه [[لکه خورشیدی]] هم دیده می‌شود.]]
| |
| − | | |
| − | کلاس G کلاسی است که معروفترین ستارهاش خورشید می‌باشد. کلاس G با گروه H and K خطوط طیفی فعال در Ca II داشته که بیشتر در گروه G2 فعال هستند. کلاس G نسبت به کلاس قبلی خطوط هیدروژن ضعیف‌تر و خطوط فلزات قوی تری دارد.
| |
| − | | |
| − | مثال‌ها: [[خورشید]]، آلفا قنطورس، بزبان،تاو نهنگ
| |
| − | {{-}}
| |
| − | | |
| − | ==کلاس K==
| |
| − | کلاس K ستارگانی هستند که رنگ زردتری نسبت به خورشید دارند. بعضی از ستارگان این رده [[غول]] و [[ابرغول]] هستند (مانند سماک رامح) هرچند کلاس K شامل ستارگان رشته اصلی (مانند رجل قنطورس) هم می‌شود. از ویژگی‌های این کلاس خطوط هیدروژن قوی و خطوط طیفی فلزات (Mn I, Fe I, Si I) قوی می‌باشد. در اواخر کلاس K، خطوط اکسید تیتانیوم نیز دیده می‌شود.
| |
| − | | |
| − | مثال‌ها: آلفا قنظورس B، اپسیلون جوی، نگهبان شمال، الدبران
| |
| − | | |
| − | ==کلاس M==
| |
| − | [[پرونده:Betelgeuse star (Hubble).jpg|بندانگشتی|200px|چپ|رجل‌الجبار بزرگترین ستاره شناخته شده یک [[غول قرمز]] است تصویر توسط [[تلسکوپ فضایی هابل]] گرفته شده‌است.]]
| |
| − | | |
| − | کلاس M آخرین گروه از ستارگان است. حدود ۷۶ درصد ستارگان رشته اصلی غول قرمز هستند.
| |
| − | | |
| − | مثال‌ها: رجل‌الجبار ([[ابرغول]])
| |
| − | | |
| − | مثال‌ها: پروکسیما قنطورس، ستاره بارنارد، گلیز ۵۸۱ (کوتوله قرمز)
| |
| − | | |
| − | ==دیگر رده بندی ها==
| |
| | | | |
| | WR/W:دمای بالا،مقدار [[هلیوم]] نسبت به هیدروژن زیاد است و شدت بادهای ستاره ای زیاد است. | | WR/W:دمای بالا،مقدار [[هلیوم]] نسبت به هیدروژن زیاد است و شدت بادهای ستاره ای زیاد است. |
| | | | |
| − | L:سردتر از ستاره های نوع M هستند و در [[پرتو فروسرخ|فروسرخ]] می درخشند. | + | L:سردتر از ستاره های نوع M هستند و در [[فروسرخ]] می درخشند. |
| | | | |
| | T:مانند رده ی L و متان در آن ها به وفور یافت می شود. | | T:مانند رده ی L و متان در آن ها به وفور یافت می شود. |
| سطر ۱۴۸: |
سطر ۱۸: |
| | C:غول های قرمزی که در جو آن ها [[کربن]] یافت می شود.(ابتدا با R ,N شناخته می شدند) | | C:غول های قرمزی که در جو آن ها [[کربن]] یافت می شود.(ابتدا با R ,N شناخته می شدند) |
| | | | |
| − | D:مختص [[کوتوله سفید|کوتوله های سفید]] که به زیر رده های متعددی تقسیم می شود. | + | D:مختص [[کوتوله های سفید]] که به زیر رده های متعددی تقسیم می شود. |
| | | | |
| | P:[[سحابی سیاره نما]] | | P:[[سحابی سیاره نما]] |
| سطر ۱۵۵: |
سطر ۲۵: |
| | | | |
| | ==منبع== | | ==منبع== |
| − | [http://www.wikipedia.org ویکی پدیا]
| |
| − |
| |
| | نجوم به زبان ساده | | نجوم به زبان ساده |
| | | | |
| | [[رده:اخترفیزیک]] | | [[رده:اخترفیزیک]] |
