در حال ویرایش زهره

<br/>

{| border="0.5" align="left" cellspacing="2" cellpadding="0" style="width: 280px; "
|-
| colspan="2" style="text-align: center; background-color: rgb(255, 255, 153); " | <font class="Apple-style-span" face="arial, helvetica, sans-serif">'''زهره'''</font>
|-
| colspan="2" style="text-align: center; " | [[File:Venus-real.jpg|center|260x275px|null|alt=null]]<font class="Apple-style-span" face="arial, helvetica, sans-serif"><span class="Apple-style-span" style="font-size: xx-small;">سطح زهره به وسیله ابر های ضخیم احاطه و پوشانده شده است.</span></font>
|-
| style="text-align: center; " | <span style="font-size:smaller;">نام</span>
| style="text-align: center;" | <span style="font-size:smaller;">زهره،ناهید</span>
|-
| style="text-align: center; " | <span style="font-size:smaller;">فاصله از [[%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AF|خورشید]]</span>
| <p style="text-align: center;"><span style="font-size:smaller;">کمترین:106,500,000 km</span></p><p style="text-align: center;"><span style="font-size:smaller;">میانگین: 107,600,000 km</span></p><p style="text-align: center;"><span style="font-size:smaller;">بیشترین:108,000,000 km</span></p>
|-
| style="text-align: center; " | <span style="font-size:smaller;">خروج از [[%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%B1|مدار]]</span>
| style="text-align: center;" | <span style="font-size:smaller;">0.006 756</span>
|-
| style="text-align: center; " | <span style="font-size:smaller;">زاویه ی میل با[[%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D9%87%20%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%88%D8%AC|دایره البروج]]</span>
| style="text-align: center;" | <span style="font-size:smaller;">3.4 درجه</span>
|-
| style="text-align: center; " | <span style="font-size:smaller;">[[%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87%20%D8%AA%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%A8|دوره تناوب]] [[%D8%AD%D8%B1%DA%A9%D8%AA%20%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%82%D8%A7%D9%84%DB%8C|حرکت انتقالی]] به دور [[%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AF|خورشید]]</span>
| <p style="text-align: center;"><span style="font-size:smaller;">نجومی:225 روز</span></p><p style="text-align: center;"><span style="font-size:smaller;">هلالی:584 روز</span></p>
|-
| style="text-align: center; " | <span style="font-size:smaller;">سرعت مداری</span>
| style="text-align: center;" | <span style="font-size:smaller;">35.02 km/s</span>
|-
| style="text-align: center; " | <span style="font-size:smaller;">[[%D8%A2%D9%86%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C%20%D9%85%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B7|آنومالی متوسط]]</span>
| style="text-align: center;" | <span style="font-size:smaller;">50.115°</span>
|-
| style="text-align: center; " | <span style="font-size:smaller;">فاصله از [[%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86|زمین]]</span>
| <p style="text-align: center;"><span style="font-size:smaller;">کمترین 42,000,000 km</span></p><p style="text-align: center;"><span style="font-size:smaller;">بیشترین:260,000,000 km</span></p>
|-
| style="text-align: center; " | <span style="font-size:smaller;">قمر</span>
| style="text-align: center;" | <span style="font-size:smaller;">ندارد</span>
|-
| style="text-align: center; " | <span style="font-size:smaller;">قطر زاویه ای</span>
| <p style="text-align: center;"><span style="font-size:smaller;">کمترین: "11</span></p><p style="text-align: center;"><span style="font-size:smaller;">بیشترین: "16</span></p>
|-
| colspan="2" style="text-align: center; background-color: rgb(255, 255, 153); " | <span style="font-size:larger;">'''<span style="font-family:arial,helvetica,sans-serif;">ویژگی های ساختاری </span>'''</span><br/>
|-
| style="text-align: center; " | <span style="font-size:smaller;">شعاع متوسط</span>
| style="text-align: center;" | <span style="font-size:smaller;">0.949 برابر زمین</span>
|-
| style="text-align: center; " | <span style="font-size:smaller;">فشردگی</span>
| style="text-align: center;" | <span style="font-size:smaller;">0</span>
|-
| style="text-align: center; " | <span style="font-size:smaller;">مساحت سطحی</span>
| style="text-align: center;" | <span style="font-size:smaller;">10<sup style="line-height: 1em;">8</sup><span style="margin-top: 0px; margin-right: 0.15em; margin-bottom: 0px; margin-left: 0.25em;">×</span> 4.60 کیلومتر مربع</span>
|-
| style="text-align: center; " | <span style="font-size:smaller;">حجم</span>
| style="text-align: center;" | <span style="font-size:smaller;">10<sup style="line-height: 1em;">11</sup> <span style="margin-top: 0px; margin-right: 0.15em; margin-bottom: 0px; margin-left: 0.25em;">×9.28 کیلومتر مکعب</span></span>
|-
| style="text-align: center; " | <span style="font-size:smaller;">[[%D8%AC%D8%B1%D9%85|جرم]]</span>
| style="text-align: center;" | <span style="font-size:smaller;">0.82 برابر جرم زمین</span>
|-
| style="text-align: center; " | <span style="font-size:smaller;">[[%DA%86%DA%AF%D8%A7%D9%84%DB%8C|چگالی]] متوسط</span>
| style="text-align: center;" | <span style="font-size:smaller;">5.243g/cm<sup style="line-height: 1em;">3</sup></span>
|-
| style="text-align: center; " | <span style="font-size:smaller;">[[%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B4|گرانش]] سطحی</span>
| <p style="text-align: center;"><span style="font-size:smaller;">8.87m/s<sup style="line-height: 1em;">2</sup></span></p>
|-
| style="text-align: center; " | <span style="font-size:smaller;">[[%D8%B3%D8%B1%D8%B9%D8%AA%20%DA%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B2|سرعت گریز]]</span>
| style="text-align: center;" | <span style="font-size:smaller;">10.36 کیلومتر در ثانیه</span>
|-
| style="text-align: center; " | <span style="font-size:smaller;">انحراف محوری</span>
| style="text-align: center;" | <span style="font-size:smaller;">177.3°</span>
|-
| style="text-align: center; " | <span style="font-size:smaller;">سپیدی</span>
| style="text-align: center;" | <span style="font-size:smaller;">0.67 جئو متریک</span>
|-
| style="text-align: center; " | <span style="font-size:smaller;">دما</span>
| <p style="text-align: center;"><span style="font-size:smaller;">در راس ابرها(تقریبا) -15℃</span></p><p style="text-align: center;"><span style="font-size:smaller;">در پایین ابرها(تقریبا) 240 ℃</span></p>
|-
| style="text-align: center; " | <span style="font-size:smaller;">[[%D9%82%D8%AF%D8%B1|قدر]] ظاهری</span>
| style="text-align: center;" | <span style="font-size:smaller;">4.9-</span>
|-
| style="text-align: center; " | <span style="font-size:smaller;">[[%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1|فشار]] معکوس سطحی</span>
| style="text-align: center;" | <span style="font-size:smaller;">9.2 پاسکال</span>
|-
| colspan="2" style="text-align: center; background-color: rgb(255, 255, 153); " | <span style="font-size:larger;">'''<span style="font-family:arial,helvetica,sans-serif;">گاز های پیرامون سیاره </span>'''</span>
|-
| style="text-align: center; background-color: rgb(255, 255, 255); " | <span style="font-size:smaller;">کربی دی اکسید</span>
| style="text-align: center; background-color: rgb(255, 255, 255);" | <span style="font-size:smaller;">96.5%~</span>
|-
| style="text-align: center; background-color: rgb(255, 255, 255); " | <span style="font-size:smaller;">نیتروژن</span>
| style="text-align: center; background-color: rgb(255, 255, 255);" | <span style="font-size:smaller;">3.5%~</span>
|-
| style="text-align: center; background-color: rgb(255, 255, 255); " | <span style="font-size:smaller;">سولفور دی اکسید</span>
| style="text-align: center; background-color: rgb(255, 255, 255);" | <span style="font-size:smaller;">0.015%</span>
|-
| style="text-align: center; background-color: rgb(255, 255, 255); " | <span style="font-size:smaller;">آرگون</span>
| style="text-align: center; background-color: rgb(255, 255, 255);" | <span style="font-size:smaller;">0.007%</span>
|-
| style="text-align: center; background-color: rgb(255, 255, 255); " | <span style="font-size:smaller;">بخار آب</span>
| style="text-align: center; background-color: rgb(255, 255, 255);" | <span style="font-size:smaller;">0.002%</span>
|-
| style="text-align: center; background-color: rgb(255, 255, 255); " | <span style="font-size:smaller;">کربن مونواکسید</span>
| style="text-align: center; background-color: rgb(255, 255, 255);" | <span style="font-size:smaller;">0.0017%</span>
|-
| style="text-align: center; background-color: rgb(255, 255, 255); " | <span style="font-size:smaller;">هلیوم</span>
| style="text-align: center; background-color: rgb(255, 255, 255);" | <span style="font-size:smaller;">0.0012%</span>
|-
| style="text-align: center; background-color: rgb(255, 255, 255); " | <span style="font-size:smaller;">نئون</span>
| style="text-align: center; background-color: rgb(255, 255, 255);" | <span style="font-size:smaller;">0.0007%</span>
|-
| style="text-align: center; background-color: rgb(255, 255, 255); " | <span style="font-size:smaller;">کربونیل سولفید</span>
| style="text-align: center; background-color: rgb(255, 255, 255);" | <span style="font-size:smaller;">مقدار ناچیز</span>
|-
| style="text-align: center; background-color: rgb(255, 255, 255); " | <span style="font-size:smaller;">هیدروژن کلرید</span>
| style="text-align: center; background-color: rgb(255, 255, 255);" | <span style="font-size:smaller;">مقدار ناچیز</span>
|-
| style="text-align: center; background-color: rgb(255, 255, 255); " | <span style="font-size:smaller;">هیدروژن فلوئورید</span>
| style="text-align: center; background-color: rgb(255, 255, 255);" | <span style="font-size:smaller;">مقدار ناچیز</span>
|}

<br/>

<ref name="multiple3">نجوم به زبان ساده / نوشته مایردگانی / ترجمه محمدرضا خواجه پور / انتشارات گیتا شناسی </ref>

== مقدمه ==

زهره از بسیاری جهات شایان توجه است:

آ.به جز خورشید و ماه و ستاره های دنباله دار بسیار نادر،پر نورترین جرم آسمانی است.وقتی که در حد اعلای روشنی است،به هنگام روز دیده می شود و در تاریکی شب از اشیاء سایه می اندازد.

ب.از هر سیاره ی دیگری به زمین نزدیک تر می شود و به 42ملیون کیلومتری آن می رسد.

پ.مدار آن فقط 0.007 است.اگر چه در سه دهه ی اخیر با ارسال کردن چند سفینه ی مدار گرد و سعی در فرود چندین گردونه ی مجهز به ابزار های اندازه گیری،اطلاعات قابل ملاحظه ای در مورد جو و سطح سیاره بدست آمده است ولی هنوز اطلاعات ما از آن اندک است و زهره همچنان یک سیاره ی اسرار آمیز به شمار می رود.<ref name="multiple3">نجوم به زبان ساده / نوشته مایردگانی / ترجمه محمدرضا خواجه پور / انتشارات گیتا شناسی </ref>

== مواقع رصد کردن سیاره ی زهره ==

دوره ی هلالی زهره 584 روز است.در نیمی از این مدت(اندکی کمتر از ده ماه)زهره پیش از خورشید طلوع می کند و در نیم دیگر بعد از آن غروب می کند.

نکته:

1-در این مورد یونانیان و رومیان باستان(و نیز اقوام دیگر)تصور می کردند که دو شی ءِ متفاوت را مشاهده می کنند.آنها((ستاره ی))بامدادی را لوسیفر یا ائوسفوروس و ستاره ی شامگاهی را هسپروس می نامیدند.در کتب نجوم قدیم،آنها را کوکب های مسائی و صباحی می خواندند.نام ونوس(زهره)را به افتخار اله عشق و زیبایی بر این سیاره نهاده بودند.

2- مدار زهره دایره است(خروج از مرکز 0.007).تصویر مدار آن بر کره آسمان بیضی بسیار کشیده ای نزدیک به خط مستقیم است.چنین به نظر می رسد که زهره بر این خط به شرق و غرب خورشید نوسان می کند.

بزرگترین فاصله ی زاویه ای میان زهره و خورشید در حدود 46 درجه است و از این رو زهره حداکثر سه ساعت بعد(یا قبل)از خورشید غروب (یا طلوع)می کند.

با در نظر گرفتن زاویه ای که در مسیر ظاهری سیاره می سازد،بهترین موقع رصد بامدادری این سیاره در نیمکره ی شمالی به هنگام پاییز است.

زهره را هنگامی که چندان نزدیک به خورشید نیست،به هنگام روز هم می توان دید.

<br/>

== چه می بینیم؟ ==

زهره به چشم برهنه چون جرم ستاره مانند پر نوری است؛با نور سفید رنگ ثابتی می درخشد.در پرنورترین حالت قدر ظاهری آن -4.4 و در نتیجه دوازده بار پرنورتر از شعرای یمانی است. تلسکوپ،این واقعیت را آشکار می سازد که زهره،مانند عطارد و ماه،دوری کامل از اهله را طی می کند و در این دور،تغییرات عمده ای در قطر ظاهری آن مشهود می افتد.

سفینه ی مارینر 2،که در اوت 1962 پرتاب شد،در دسامبر 1962 از 35،000 کیلومتری زهره گذشت.مشاهدات این سفینه نشان داد که زهره را ابرهای سفید رنگ مایل به زردی،کاملا پوشانده است و شکافی در این ابرها نیست که از راه آن بتوان نظری به سطح جامد این سیاره افکند.

سفینه ی مارینر 10 در فوریه 1974 از ارتفاعی کمتر از 6500 کیلومتر،زهره را مورد پژوهش قرار داد و معلوم شد که این ابرها حرکتی منطقه ای دارند و با سرعتی بیش از 240 کیلومتر در ساعت سیاره را دور می زنند و در مناطقی از زهره که رو به خورشید است برهم کنشی میان جریان های بزرگ مقیاس همرفتی با این حرکت منطقه ای وجود دارد.نگاه کنید به شکل 12-16. در 22 اکتبر 1975 وسیله از سفینه ی بدون سرنشین ونرا 9 متعلق به اتحاد جماهیر شوروی سابق،بر زهره فرود آمد و علی رغم شرایط فوق العاده سخت دما و فشار توانست به مدت 53 دقیقه عکس هایی از چشم انداز این سیاره بگیرد و اطلاعات گسترده ای از سطح زهره بفرستد.سه روز بعد وسیله ی مشابهی از سفینه ونرا 10 در 2،200 کیلومتری محل فرود وسیله ی ونرا 9 به زهره نشت و یافته های خود را به مدت 65 دقیقه ارسال کرد.این عکس ها،نخستین عکس هایی بود که تا آن زمان از سطح سیاره ای دیگر گرفته شده بود.

در سال 1987 دو مدار گرد آمریکایی پایونیر 12 و 13،پرتاب شد که به مدت 2 سال 90 درصد سطح سیاره را، از مدا،مساحی کردند.در همین سال ونراهای 11 و 12 نیز بر سطح زهره فرود آمدند و عکس هایی از سطح آن ارسال کردند.در سال 1981 ونراهای 14 و 15 نتایج اولیه ی آنالیز شیمیایی خاک زهره و نخستین عکس های زنگی سطح زهره را بدست دادند.

ونراهای 15 و 16 در 1983 بر گرد زهره به گردش در آمدند و با استفاده از روش های جدید نقشه برداری راداری،تصویر هایی با جزئیات بیشتر را در اختیار منجمان قرار دادند.وگا 1 و وگا 2 سفینه هایی بودند که هم برای عکس برداری از زهره و هم به قصد بررسی دنباله دار هالی به فضا پرتاب شدند(دسامبر 1984).

سفینه های ماژلان و گالیله در 1989 راهی زهره شدند.ماژلان با قدرت تفکیک یک صد متر تفضیلی ترین نقشه های راداری زهره را در اختیار ما گذاشته است.این سفینه سرتاسر سطح زهره را مساحی کرده است و اطلاعات با ارزشی به دست داده است که در بخش های بعدی این فصل خواهد آمد.نگاه کنید به تصویر رنگی 30.گالیله وسیله کنار گذری بود که عکس برداری از زهره یکی از ماموریت های آن بشمار می آمد.

مطالعه ی این داده ها،مطالب زیر را آشکار ساخت.

آ.مقدار فوق العاده زیاد فشار جو که 90 تا 92 برابر فشار جو در سطح زمین است.

ب.ونرا 9 دمای سطحی زهره را 485℃ و ونرا 10 آن را برابر با 410℃ گزارش کردند.

پ.سرعت بادهای سطحی،کم و در نقاط فرود وسیله ها بین 3 تا ده کیلومتر در ساعت بود.

ث.معلوم شد که مقدار نور خورشیدی که از ابرها می گذرد بسی بیش از آن است که در ابتدا انتظار می رفت.در عکس های گرفته شده سایه ی اشیاء در سطح سیاره،واضح و متمایز بودند.

ج.قطعه سنگ های پراکنده ای(به قطر های 30 تا 40 سانتی متر) در سراسر چشم انداز وجود داشت،در حالی که پیش تر گمان می رفت که سطح سیاره پوشیده از بیابان های شن باشید.قطعه سنگ هایی که در محل فرود ونرا 9 وجود داشت هم شامل نمونه های گرد و هم قطعات تیز گوشه دار می شدند،ولی در محل فرود ونرا 10 قطعه سنگ ها تخت و به صورت نان بودند.

چ.قطر هیچ یک از دهانه های زهره کمتر از 6.5 کیلومتر نیست.زیرا جو غلیظ زهره هر جسم ورودی را که کوچکتر از اندازه ی معینی باشد،متوقف می کند.

ح.فعالیت های آتش فشانی در سطح زهره،گسترده بوده است و هنوز هم ظاهرا وجود دارد.مقدار متغییر دی اکسید گوگرد در جو ستاره دال بر وقوع این فعالیت های آتشفشانی است.برخی از وجوه آتش فشانی این سیاره،منحصرا مختص زهره است.

خ.شکستگی ها و گسل های گسترده ای در پوسته ی سیاره به چشم می خورد که معلول حرکات مواد مذاب و جا به جایی های جبه ای است.سطح سیاره جوان است زیرا فرسایش اندکی در عوارض آن به چشم می خورد.

د.گستره ی بلندی ارتفاعات زهره از زمین کمتر است.ولی ارتفاع بلند ترین نقطه ی آن از سطح میانگین سیاره در حدود 1.5 کیلومتر بلندتر از کوه اورست است.<ref name="multiple3">نجوم به زبان ساده / نوشته مایردگانی / ترجمه محمدرضا خواجه پور / انتشارات گیتا شناسی </ref>

== اهله ی زهره و قطر ظاهری آن ==

چون سیاره به خط واصل زمین به خورشید نزدیک می شود،صورتی هلالی شکل پیدا می کند که با نزدیکتر شدن باریک تر می گردد-بر ط.لش افزوده و از ضخامتش کاسته می شود.درست پیش از آن که زهره(مانند ماه نو)کاملا ناپدید شود،هلال آن شش مرتبه بزرگتر از قطرش در حالت بدر است.

هنگامی که سیاره مستقیما میان خورشید و زمین قرار می گیرد،گفته می شود که در مقارنه ی داخلی (سفلی)است.زهره زمانی در بدر است که نسبت به زمین در سوی دیگر خورشید قرار دارد.این نقطه را در مدار یک سیاره ی زیرین،مقاره ی خارجی (علیا) خوانند.<ref name="multiple3">نجوم به زبان ساده / نوشته مایردگانی / ترجمه محمدرضا خواجه پور / انتشارات گیتا شناسی </ref>

<br/>

== روشنی ==

روشنی قابل توجه زهره معمول چند عامل مساعد است:

آ.نزدیکی آن به خورشید

ب.نزدیکی آن به ناظر زمینی.

پ.مقدار بزرگ نسبت بازتاب.زهره نزدیک به 80 درصد نوری را که از خورشید دریافت می کند،به فضا باز می تابد.

زهره به هنگام بدر در حداکثر روشنی خود نیست،زیرا در آن موقع در بیشترین فاصله ی خود از زمین قرار دارد.پرنورترین وضع درست پیش از عبور از مقارنه ی داخلی و بعد از آن است(به بیان دقیق تر،36 روز قبل و 36 روز بعد از گذشتن از خط واصل زمین و خورشید).در این حالت به اندازه ی کافی به زمین نزدیک است که بزرگ به نظر آید و هلال آن به حد کافی عریض است که سطح منعکس کننده بزرگی را تشکیل دهد.<ref name="multiple3">نجوم به زبان ساده / نوشته مایردگانی / ترجمه محمدرضا خواجه پور / انتشارات گیتا شناسی </ref>

== عبور ==

در موارد نادر،زهره مستقیما از مقابل خورشید می گذرد.چنین عبوری را می توان با شیشه ای دودزده،بدون کمک تلسکوپ مشاهده کرد.تمام قرص خورشید گرفته نمی شود زیرا که زهره فقط سطح کوچکی از آن را می پوشاند.اگر سیاره از مرکز خورشید بگذرد،عبور ممکن است تا هشت ساعت طول بکشد.

چنین عبوری نخستین بار در 1693با دقت تمام رصد شد.چهار عبور بعدی به دقت مطالعه شدند.این عبور ها،به فاصله ی هشت سال از هم،تقریبا در هر 120 سال روی می دهد.آخرین عبور در 2012 بود.عبور آتی باید درسال 2117 روی دهد.

به علت زاویه ی میلی(3.4 درجه)که صفحه ی مدار زهره با مدار زمین می سازد،عبور از مقابل خورشید در هر مقارنه ی داخلی روی نمی دهد.درنتیجه،زهره گاه در یک سو و گاه در سوی دیگر مدار زمین،یعنی نیمی از وقت،اندکی بالای دایره البروج است و در نیم دیگر،اندکی زیر آن.در مقارنه ی داخلی،وقتی که زهره بالا یا زیر دایره البروج است،عبور واقع نخواهدشد.تنها وقتی که (آ)زهره درست بر دایره البروج واقع است و (ب) سیاره در مقارنه ی داخلی است،عبور امکان پذیر می گردد.این دو واقعه به طور متوسط هر 50 سال یک بار همزمان با یکدیگر روی می دهد.

دو نقطه تقاطع مدار یک سیاره و صفحه ای که در زمین در آن حرکت می کند(دایره البروج)نقاط گره یا عقدتین نامیده می شوند.یکی از این دو گره صعود یا عقده ی راس و دیگری((گره نزول))یا عقده ی ذنب نامیده شده است.خطی که این دو را به هم وصل می کند خط گره ها نامیده می شود.

شرایط وقوع عبور زهره را می توان به صورت زیر نیز بیان کرد:عبور زمانی اتفاق می افتد که خط واصل زمین و خورشید بر خط گره ها منطبق شود.<ref name="multiple3">نجوم به زبان ساده / نوشته مایردگانی / ترجمه محمدرضا خواجه پور / انتشارات گیتا شناسی </ref>

<br/>

== دوره تناوب حرکت وضعی ==

چون هیچ نشانه ی ثابتی بر ابرهایی که زهره را در میان گرفته اند وجود ندارد،مدت های مدید تعیین دوره ی تناوب دوران ابرها و یا دوره ی تناوب حرکت وضعی خود سیاره،مسیر نبود. پاسخ قطعی با استفاده از تغییر مکان های دوپلری در طول موج های رادار،یعنی به همان روشی که در مورد عطارد به کار گرفته شد به دست آمد.زهره در جهت عکس (در جهت حرکت عقربه های ساعت)هر 243 روز یک بار دوران می کند.محور دوران ان با خط قائم بر صفحه ی مدار زاویه ای چند درجه می سازد.

نکته ی شایان توجه،مقادیر 584 روز(دوره ی هلالی) و 243 روز (دوره ی تناوب حرکت وضعی)است که در نتیجه آن زهره همیشه به هنگام مقارنه ی داخلی وجه واحدی از خود را به زمین می نماید.<ref name="multiple3">نجوم به زبان ساده / نوشته مایردگانی / ترجمه محمدرضا خواجه پور / انتشارات گیتا شناسی </ref>

== سطح سیاره ==

[[File:Venera 13 - venera13-left.jpg|thumb|تصویر سطح زهره توسط ونرا 13]] پوشش ابر دائمی،دیدن هر قسمتی از سطح زهره را تا اواخر سال 1975 غیر ممکن ساخته بود.با وجود این تکنیک هایی برای کشیدن نقشه ی سطح،اندازه گیری دما و تعیین فشار جو،بدون دیدن سیاره وجود داشت.

آ.نقشه.امواج رادیویی گسیل شده از زمین،به سهولت از ابرهای زهره می گذرند و به وسیله ی سطح جامد سیاره منعکس می شوند و به زمین باز می گردند.امواجی که از بلندی ها منعکس می شوند زودتر از آنچه از پستی ها باز می تابتد و به زمین می رسد و به این ترتیب می توان نقشه ی توپوگرافی سطح سیاره را رسم کرد.نقشه ی کامل نشان داد که زهره نیز مانند عطارد سطح نسبتا پست و بلندی دارد.این سیاره دارای چندین کوه بسیار مرتفع و نیز تعداد زیادی فرورفتگی در نقاط مختلف سطح است.

توپوگرافی سطح زهره دارای سه وجه اصلی است.(آ)اراضی مرتفع آتش فشانی که در حدود 70 درصد سطح سیاره را می پوشاند.(ب)دشت های پست که در حدود 20 درصد سطح را اشغال می کنند.(پ)ارتفاعات کوهستانی که در حدود 10 درصد سطح سیاره است.دشت های پست ناحیه هایی هستند که گدازه ها در آن ها جریان یافته اند.عوامل گوناگون حاکی از آن اند که فعالیت های آتش فشانی نقش عمده ای در شکل گیری سطح زهره داشته اند.نواحی مرتفع دو قاره را در سطح زهره مشخص می کنند.یکی در شمال استوا موسوم به ارض ایشتر که به وسعت استرالیا است.این نامگذاری از ایشتر خدای بابلی عشق وام گرفته شده است.قله ی اصلی ارض ایشتر،مکسول مونتز،یازده کیلومتر از کف دشت ها مرتفع تر است. قاره دیگر ارض آفرودیته است که در جنوب استوا است.آفرودیته نام یونانی ونوس است.

ب.دما و فشار در سطح.مشاهداتی که با سفینه های ونرا 7 و ونرا 8 در 1972 به هنگام فرود آمدن بر سطح سیاره انجام شد حاکی از دمایی نزدیک به 485℃،با تفاوت اندکی بین بخش روشن و بخش تاریک سیاره،بود.فشار در سطح سیاره برابر با 90 اتمسفر است.مقدار زیاد دمای سطحی به احتمال زیاد معلول اثر گلخانه است.

گوشزد:اثر گلخانه را،که بهتر از هرجا در گلخانه ها محسوس است،بر روی زمین نیز می توان مشاهده کرد.سقف شیشه ای به صورت دامی برای انرژی در می آید،زیرا نسبت به نور خورشید که طول موج هایش بین 4000 و 7000 آنگستروم است کاملا شفاف است و آن را از خود عبور می دهد.

ولی چون نسبت به ((گرمای تاریکی))که طول موج آن تا حدود 100،000 آنگستروم می رسد،کدر است،به این اشعه که از خاک های گرم داخل گلخانه ساطع می شود اجازه ی خروج نمی دهد.حاصل آن که انرژی به صورت گرما در گلخانه متمرکز می شود اجازه ی خروج نمی دهد.حاصل آن که انرژی به صورت گرما در گلخانه متمرکز می شود. این اثر به وضوح تمام با داخل شدن به اتومبیلی که در گرمای تابستان با پنجره های بسته در گوشه ای متوقف است می توان احساس کرد.

در مورد زهره اشعه ی ورودی خورشید می تواند از ابرها و جو سیاره به سطح آن نفوذ کند؛تابش فروسرخ خروجی به وسیله ی گاز کربنیک یا دی اکسید کربن موجود در جو جذب می شود.گاز کربنیک(CO2) نسبت به تابش فروسرخ کاملا کدر است.

دما و فشاری که در سطح سیاره از این راه بدست می آید،به خوبی با اطلاعات حاصل آمده از سفینه های ونرا 9 و 10 منطبق است.

فرسایش در سطح زهره،فرآیندی بسیار کند است زیرا آب وجود ندارد.قرائنی از حرکت باد همراه با غبار و شن موجود است.دهانه های ناشی از برخورد شهاب سنگ های بزرگ و محدود است ولی همگی حاکی از آن اند که سطح سیاره به لحاظ زمین شناختی،جوان است.<ref name="multiple3">نجوم به زبان ساده / نوشته مایردگانی / ترجمه محمدرضا خواجه پور / انتشارات گیتا شناسی </ref>

<br/>

== ابرها و جو زهره ==

قرائن زیر حاکی از آن اند که سیمای مرئی زهره،متشکل از لایه ای از ابرهای چگال است:

آ.روشنی زهره.ابرها منعکس کننده های خوبی اند و سنگ ها منعکس کننده های بدی.

ب.تاکنون از روی زمین،از هیچ نشانه ی سطحی ثابتی بر زهره عکس برداری نشده است.عکس هایی معمولی قرص مایل به زرد یکنواختی را نشان می دهند.

پ.اطلاعات به دست آمده از سفینه های که از نزدیکی سیاره گذشته اند.

ت.مطالعه ی تغییرات روشنی ستاره ی قلب الاسد،هنگامی که زهره در سال 1959 از مقابل آن عبور کرد.

تا آنجا که می دانیم ارتفاع قاعده ی ابرها 30 کیلیومتر و ارتفاع راس آن ها در حدود 70 کیلومتر از سطح سیاره است.

چون آب در زهره وجود ندارد و یا مقدار آن فوق العاده کم است،قطراتی که ابرها را به وجود می آورد،آب نیست.پیشنهادهایی که در مورد ترکیب این ابرها در جو فوقانی شده است،از دی اکسید گوگرد تا اسید سولفوریک را شامل می شود.این ابرهای سولفوریک حتی ممکن است در جو فوقانی سیاره ببارد؛اما باران آن به دلیل دمای زیاد سطح،هرگز به سطح سیاره نمی رسد! (فرضیه اسید سولفوریک بیشتر خواص ابرهای زهره ار به طرز موفقیت آمیزی تبیین می کند)

نتایج دیگری که از پژوهش در پوشش زهره حاصل آمده،عبارت است از:

آ.جو تحتانی(از سطح تا قاعده ی ابرها در 30 کیلومتری)بسیار خشک و سوزان است.در این ناحیه جریان های جوی شدید در امتداد قائم(همرفتی)وجود دارد.

ب.در جو تحتانی سرعت بادهای افقی بسیار کم است،از 3 تا 10 کیلومتر در ساعت رقم قابل قبولی برای این سرعت ها به شمار می رود.

پ.در جو فوقانی جریان های بسیرا شدید بادهای افقی وجود دارد.رقم 240 کیلومتر در سات برای این باد ها ثبت شده است.

ت.در راس لایه ابر،دما نزدیک به -15℃ و فشار،کسر کوچکی از فشار جو زمین در سطح دریا است.

ث.از راس ابرها به بالا فشار کاهش پیدا میکند ولی دما همچنان -15℃ باقی می ماند.

ج.ماده ی شیمیایی اصلی جو زهره گاز کربنیک است که نزدیک به 97 درصد وزنی آن را تشکیل می دهد.سه درصد باقی مانده شامل مقادیر اندکی اکسیژن،منوکسید کربن،بخار آب،نیتروژن،اسید سولفوریک،دی اکسید گوگرد،اسید ئیدروکلریک و ئیدروفلوئوریک،مقدار بسیار اندکی آمونیاک و مقداری ذره های غبار است.

چ.زهره دارای میدان مغناطیسی نیست و اگر هم باشد،شدت این میدان کمتر از یک درصد شدت میدان مغناطیسی زمین است.زهره دارای کمربندی از ذرات انرژی به دام افتاده هم نیست.

ح.زهره دارای یون کره است و این یون کره بر هم کنش شدیدی با ذراتی که باد خورشید آن ها را منتقل می کند دارد.

حقیقت آن است که زهره دست کم برای موجودات زمینی بهشت جهانگردان به شمار نمی رود.با دمای سطحی 480℃و فشار 90 اتمسفر،اکسیژن کم.نبودن آب و وجود مقدار زیادی غبار در هوا و ابرهای دهشتناک،جایچندان جالب توجهی نیست.<ref name="multiple3">نجوم به زبان ساده / نوشته مایردگانی / ترجمه محمدرضا خواجه پور / انتشارات گیتا شناسی </ref>

<br/>

== ساختار داخلی ==

گمان می رود که ساختار داخلی زهره خیلی شبیه ساختار داخلی زمین باشد،یعنی دارای هسته ی مرکزی،جبه و پوسته است.نبود حرکت های نسبیِ قسمتی هایی از پوسته-تکتونیک پهنه های پوسته ای-ممکن است مانع سرد شدن داخلی سیاره شده باشد،تا آنجا که گمان می رودکه داخل سیاره بعضا به صورت مایع است.با آن که خود سیاره به لحاظ ادازه و جرم شبیه زمین است،ولی عواملی سبب شده است که مسیر تحولی متفاوتی را،خاصه از نظر جو،در پیش گرفته باشد.<ref name="multiple3">نجوم به زبان ساده / نوشته مایردگانی / ترجمه محمدرضا خواجه پور / انتشارات گیتا شناسی </ref>

<br/>

== حرکتها ==

تقریبا چرخش دایره ای ( e= 0.0068)مدار زهره نسبت به دایره البروج 3.39 درجه شیب دارد و دارای نیم محور بلند 0.7233 AU و دوره تناوب مداری نجومی 224.70 روز می باشد مطالعات انتقال دوپلری راداری نشان می دهد که سیاره با یک دوره تناوب نجومی 243.01 شبانه روز با حرکت برگشتی می چرخد و شیب صفحه مدار نسبت به استوایش فقط سه درجه است ( و طبق رسوم سنتی این شیب به صورت +177 یا -87 برای نشان دادن حرکت برگشتی آن نوشته شده است .)

== گذر زهره ==

[[File:2012venustransit.jpg|thumb|گذر زهره در سال 2012]] در هر 120 سال دو بار، و به فاصلۀ 8 سال از یکدیگر، [[%DA%AF%D8%B0%D8%B1%20%D8%B2%D9%87%D8%B1%D9%87|گذر زهره]] از مقابل خورشید دیده می‌شود. (در قرن 21، سال های 2004 و 2012.) این گذرها از لحاظ تاریخی بسیار مهم بودند؛ زیرا روشی را برای محاسبۀ فاصلۀ زهره، و به دنبال آن و براساس قانون سوم کپلر، اندازه گیری واحد نجومی فراهم میآوردند. کشف استرالیا توسط کاپیتان کوک به دنبال سفر علمی وی به جزیره تاهیتی (Tahiti)، جزیرهای واقع در جنوب اقیانوس آرام، جهت رصد گذر سال 1768 زهره اتفاق افتاد. <ref name="multiple1">کتاب درآمدی بر نجوم و کیهان‌شناسی/ نوشته ایان موریسون/ ترجمه غلامرضا شاه‌علی[http://www.gshahali.ir/] </ref>

{{-}}

== منبع ==

<references /><br/><br/><br/><br/><br/>

[[Category:علوم سیاره‌ای|علوم_سیاره‌ای]]<br/>[[Category:منظومه شمسی|منظومه_شمسی]]<br/>[[Category:سیاره]]