سازمان فضایی ایران

سازمان فضایی ایران

جعبه اطلاعات سازمان ها         تاسیس                                                                                     1382 ریاست                                                                   حمید فاضلی پایگاه فضایی                                                                   پایگاه فضایی سمنان،پایگاه فضایی قم ،پایگاه فضایی ماهدشت  بودجه                                    3960میلیارد تومان زیر نظر                                    وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات وبگاه                                  http://www.isa.ir

ایران برای اولین بار در سال 1349 با عضویت در سازمان بین المللی ارتباطات ماهواره ای و نصب و استفاده از آنتن استاندارد A در اسد آباد همدان، عملا به جمع بهره برداران از فناوری فضایی وارد شد.

در سال 1353، بعد از پرتاب اولین ماهواره مطالعه منبع زمینی آمریکا ، دفتر جمع آوری اطلاعات ماهواره ای در سازمان برنامه و بودجه وقت، تاسیس و استفاده از فناوری سنجش از دور به صورت طرح استفاده از ماهواره در این دفتر آغاز شد.

تاریخچه

پس از آن به منظور تهیه و قابل استفاده کردن اطلاعات حاصل از فناوری سنجش از دور، در سال 1371، بر اساس ماده واحده مصوب مجلس شورای اسلامی، مرکز سنجش از دور در قالب یک شرکت دولتی به وزارت پست و تلگراف و تلفن سابق واگذار شد.

از سال 1377 به بعد، بحث و بررسی در مورد تدوین طرح های پیشنهادی تاسیس سازمان فضایی در کشور در حوزه وزارت پست و تلگراف و تلفن، و ایجاد شورای عالی هماهنگی و سیاست گذاری فعالیت های فضایی کشور به ریاست رییس جمهور آغاز گردید.

متعاقبا در سال 1382 بر اساس ماده 8و9 مصوبه شماره 68159 مجلس شورای اسلامی ایران ، موضوع قانون وظایف و اختیارات وزارت ارتباطات و فن آوری اطلاعات، با تجمیع فعالیت های حاکمیتی مرکز سنجش از دور ایران و وزارت ارتباطات و فن آوری ارطلاعات ، مجوز تاسیس شورای عالی فضایی با ریاست رییس جمهور و سازمان فضایی ایران صادر گردید.

اهداف

بر اساس ماده 8 قانون وظایف و اختیارات وزارت ارتباطات و فن آوری اطلاعات، شورای عالی فضایی به منظور استفاده از فناوری فضایی و استفاده صلح آمیز از فضای ماورای جو و حفظ منافع ملی و بهره برداری منسجم از علوم و فناوری فضایی در جهت توسعه اقتصادی، فرهنگی، علمی و فناوری کشور تشکیل گردیده است.

اساسنامه سازمان فضایی ایران ابتدا در سال 1384 به تصویب هیات وزیران رسید و سپس به لحاظ تغییراتی در جلسه مورخ 26/3/1387 هیات وزیران، مورد بازنگری و تصویب مجدد قرار گرفت. شورای نگهبان [ اساسنامه] جدید سازمان فضایی را تایید نموده و معاون اول رییس جمهور نیز در سال 1387، آن را به همه دستگاه های اجرایی ابلاغ نموده است.

وظایف سازمان فضایی ایران

1-انجام امور مطالعاتی، پژوهشی، مهندسی و اجرا در زمینه فناوری های خدمات فضایی و سنجش از راه دور و تقویت شبکه های فضایی در داخل از کشور و تجمیع فعالیت های حاکمیتی مرکز سنجش از راه دور ایران و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات.

2-انجام تحقیقات، طراحی، ساخت و پرتاب ماهواره های تجاری ، علمی و تحقیقاتی و طراحی و ساخت مرکز کنترل و پذتاب ماهواره های ملی با همکاری دستگاه های ذی ریط

3-برنامه ریزی به منظور هدایت و گسترش استفاده صلح آمیز از فضای ماورای جو و اجرام سماوی و نجوم فناوری فضایی، تقویت شبکه های ارتباطی ملی، منطقه ای و بین المللی توسط بخش های دولتی، خصوصی و نظارت بر اجرای آنها در چارچوب سیاست های کلان کشور.

4-مشارکت در اجرای پروژه های ماهواره ای ملی، منطقه ای و بین المللی در چارچوب سیاست های کلی نظام و سایر قوانین و مقررات مربوط.

5-اعمال وظایف حاکمیتی محوله از طریق ارایه سیگنال بخش فضایی ( اعم از صوت، تصویر و داده) به متقاضیان در بخش زمینی، اعطای مجوز برای فعالیت در فضا به منظور مدیریت یکپارچه بخش فضایی کشور و بهره برداری منسجم و هماهنگ از فناوری و امکانات فضایی شامل ماهواره ها، شبکه ماهواره اختصاصی و یا ملی (شامل موبایل ماهواره ای)، ایستگاه های ارسال مستقیم و کنترل ماهواره ها در چارچوب ضوابط و مقررات مربوط.

6-نمایندگی، عضویت و حضور در مجامع و اتحادیه های منطقه ای و بین المللی مربوط به منظور حفظ منافع در چارچوب سیاست های کلی نظام و سایر قوانین و مقررات مربوط.

7-مدیریت و بهره برداری از موقعیت های مداری و ماهواره ای و هماهنگی با دستگاه های مسئول و پیگیری جهت ثبت بین المللی آنها به منظور استفاده بهینه از منابع فضایی.

8-تهیه و تدوین مقررات و آیین نامه های مرتبط با شرح وظایف مندرج در ماده 9 قانون وظایف و اختیارات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات – مصوب سال 1382- و پیشنهاد به مراجع قانونی جهت تصویب.

9-ایجاد بایگانی و تمرکز در نگهداری و طبقه بندی و به هنگام سازی اطلاعات فضایی.

عملکرد سازمان فضایی

سازمان فضایی در سال 1384 تاسیس شده است. بنابراین عملکرد قابل ارائه این سازمان بعد از این تاریخ، به شرح زیر می باشد:

1-استقرار سازمان فضایی ایران.

2- تهیه و تنظیم برنامه چهارم توسعه در حوزه فناوری های فضایی.

3-اجرای طرح های عمرانی توسعه کاربرد ها و فناوری های فضایی در قالب برنامه های پنج ساله چهارم.

4-توسعه زیر ساخت های کشور در حوزه علوم و فناوری فضایی.

5-تهیه و تنظیم سند ملی توسعه زیر بخش فضا

6-همکاری با نهاد های آموزشی و پژوهشی فعال در حوزه فضا.

7-ایجاد زیر ساخت های حقوقی و قانونی مرتبط با سازمان.

8-تصویب اساسنامه و اساسنامه اصلاحی سازمان در هیات وزیران.

9-تدوین و تصویب نمودار سازمانی، تشکیلات تفصیلی و شرح وظایف سازمان.

10-تاسیس پژوهشکده تحقیقاتی فضایی.

11-تصویب قانون عضویت در کنواسیون سازمان همکاری های فضایی آسیا و اقیانوسیه در مجلس شورای اسلامی و حضور فعال و موثر در آن.

12-تصویب قانون ایجاد مرکز تحقیقات علوم و فناوری فضایی با همکاری سازمان ملل در منطقه مرکز و غرب آسیا، در مجلس شورای اسلامی.

13-همکاری با دانشگاه های صنعتی کشور در زمینه علوم و فناوری فضایی.

14-برنامه ریزی و اقدام برای تاسیس پژوهشکده های تحقیقاتی فضایی با همکاری تعدادی از دانشگاه های کشور.

15-تهیه و تدوین برنامه جامع 10 ساله حوزه فضایی.

16-همکاری با کشور های عضو کنفرانس اسلامی جهت طراحی و تولید ماهواره های تحقیقاتی- عملساتی 17-طراحی و ساخت با ماموریت های ارتباطی و سنجش از دور.

18-طراحی و ساخت ماهواره های دانشجویی- تحقیقاتی.

19-تولید و ارائه تصاویر ماهواره ای اخذ شده از ماهواره های سنجش از دور.

20-ایجاد و به روز رسانی پایگاه اطلاعاتی سازمان فضایی ایران.

21-راه اندازی پایانه های ماهواره ای در راستای اجرای برنامه های سازمان.

22-تاسیس دبیرخانه شورای عالی فضایی و فعال سازی کار گروه ها و کمیسیون مربوط به شورای فضایی.

23-تدوین برنامه پنجم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور در حوزه فضا.

منابع

• سایت سازمان فضایی ایران
• کتاب معرفی سازمان فضایی ایران منتشر شده توسط سازمان فضایی ایران
• خبرگزاری فارس(مصاحبه دکتر فاضلی)
• عکس متعلق به ویکی پدیا