در حال ویرایش ستاره

پرش به: ناوبری، جستجو

هشدار: شما وارد نشده‌اید. نشانی آی‌پی شما برای عموم قابل مشاهده خواهد بود اگر هر تغییری ایجاد کنید. اگر وارد شوید یا یک حساب کاربری بسازید، ویرایش‌هایتان به نام کاربری‌تان نسبت داده خواهد شد، همراه با مزایای دیگر.

این ویرایش را می‌توان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که می‌خواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثی‌سازی ویرایش را به پایان ببرید.
نسخهٔ فعلی متن شما
سطر ۵: سطر ۵:
  
 
== ستاره ==
 
== ستاره ==
ستاره ها کراتی سوزان و متشکل از گاز های ملتهب هستند که بر خلاف [[سیاره|سیارات]] از خود گرما و [[نور]] ساطع می کنند.[[خورشید]] ما یک ستاره است.با اینکه [[خورشید]] یک میلیون برابر بزرگتر از [[زمین]] است اما ستاره بزرگی به حساب نمی آید و در کیهان ستاره های بسیار بزرگتر از [[خورشید]] هم یافت می شود.پس از خورشید نزدیک ترین ستاره به ما بیش از 4 سال نوری فاصله دارد.فاصله برخی از ستاره هایی که در شب می بینیم به صدها هزار [[سال نوری]] هم می رسد.کوچکترین ستاره های درخشان [[کوتوله سفید|کوتوله‌های سفید]] نام دارند.با این که این ستاره ها تقریبا هم اندازه [[زمین]] هستند [[جرم]] و [[چگالی]] زیادی دارند.از طرفی بعضی ستاره های در حال مرگ بسیار بزرگ و غول آسا هستند.بزرگی تعدادی از این [[ابرغول]] ها به 50 میلیون برابر خورشید می‌رسد.بعضی از ستاره ها که ما آنها را [[ابرنواختر]] می نامیم ناگهان به اندازه هزاران برابر خورشید می درخشند و سپس به تاریکی می گرایند و به [[ستاره نوترونی]] یا [[سیاهچاله]] تبدیل می شوند.
+
ستاره ها کراتی سوزان و متشکل از گاز های ملتهب هستند که بر خلاف [[سیاره|سیارات]] از خود گرما و [[نور]] ساطع می کنند.[[خورشید]] ما یک ستاره است.با اینکه [[خورشید]] یک میلیون برابر بزرگتر از [[زمین]] است اما ستاره بزرگی به حساب نمی آید و در کیهان ستاره های بسیار بزرگتر از [[خورشید]] هم یافت می شود.پس از خورشید نزدیک ترین ستاره به ما بیش از 4 سال نوری فاصله دارد.فاصله برخی از ستاره هایی که در شب می بینیم به صدها هزار [[سال نوری]] هم می رسد.کوچکترین ستاره های درخشان [[کوتوله سفید|کوتوله‌های سفید]] نام دارند.با این که این ستاره ها تقریبا هم اندازه [[زمین]] هستند [[جرم]] و [[چگالی]] زیادی دارند.از طرفی بعضی ستاره های در حال مرگ بسیار بزرگ و غول آسا هستند.بزرگی تعدادی از این [[ابرغول]] ها به 50 میلیون برابر خورشید میرسد.بعضی از ستاره ها که ما آنها را [[ابرنواختر]] می نامیم ناگهان به اندازه هزاران برابر خورشید می درخشند و سپس به تاریکی می گرایند و به [[ستاره نوترونی]] یا [[سیاهچاله]] تبدیل می شوند.
 
در آغاز این بحث ابتدا بعضی از خصوصیات مشترک ستاره ها ذکر می شود و در ادامه با بررسی چرخه عمر آنها تفاوت های اصلی ستاره ها آشکار می شود.<ref name="multiple2">کتاب اسرار کیهان/نویسنده بهنام محمدپناه </ref>
 
در آغاز این بحث ابتدا بعضی از خصوصیات مشترک ستاره ها ذکر می شود و در ادامه با بررسی چرخه عمر آنها تفاوت های اصلی ستاره ها آشکار می شود.<ref name="multiple2">کتاب اسرار کیهان/نویسنده بهنام محمدپناه </ref>
  
 
==دما و طیف==
 
==دما و طیف==
اگر شما یک میله فلزی را داغ کنید ابتدا رنگ آن قرمز می‌شود و اگر آن را بیشتر حرارت دهید رنگ میله به ترتیب زرد نارنجی سفید و در نهایت رنگشان آبی خواهد شد.این قضیه درباره ستاره ها نیز صادق است.بعضی از ستاره ها بسیار داغ و برخی سرد هستند.دمای ستاره ها را از روی رنگشان می‌توان تشخیص داد.یک ستاره آبی از رنگ زرد و آن هم از ستاره قرمز داغ تر است.اخترشناسان از روی رنگ یک ستاره می‌توانند به طور تقریبی دمای سطح آن را تعیین کنند.دمای سطح ستاره های زرد رنگ {مانند خورشید} حدود 6000 درجه و دمای سطح ستاره سرخ و تقریبا سرد حدود 3000 درجه است.از طرفی دمای سطحی ستاره های آبی رنگ بسیار بالا است و تا 50 هزار درجه سانتیگراد هم می رسد.
+
اگر شما یک میله فلزی را داغ کنید ابتدا رنگ آن قرمز می‌شود و اگر آن را بیشتر حرارت دهید رنگ میله به ترتیب زرد نارنجی سفید و در نهایت رنگشان آبی خواهد شد.این قضیه درباره ستاره ها نیز صادق است.بعضی از ستاره ها بسیار داغ و برخی سرد هستند.دمای ستاره ها را از روی رنگشان می توان تشخیص داد.یک ستاره آبی از رنگ زرد و آن هم از ستاره قرمز داغ تر است.اخترشناسان از روی رنگ یک ستاره می توانند به طور تقریبی دمای سطح آن را تعیین کنند.دمای سطح ستاره های زرد رنگ {مانند خورشید} حدود 6000 درجه و دمای سطح ستاره سرخ و تقریبا سرد حدود 3000 درجه است.از طرفی دمای سطحی ستاره های آبی رنگ بسیار بالا است و تا 50 هزار درجه سانتیگراد هم می رسد.
  
 
هر جسم داغ طیفی از [[امواج الکترومغناطیسی|امواج الکترومغناطیس]] ساطع می‌کند.البته چشم ما قادر است فقط بخشی از این [[طیف]] را در محدوده نور مرئی ببیند به همین دلیل دانشمندان برای مشاهده طیف کامل این  امواج از وسیله ای به نام [[طیف نگار]] استفاده میکنند.اگر شما میله ای را کمی حرارت دهید و ان را نزدیک [[طیف نما]] نگه دارید بخش  قرمز آن پر رنگ تر خواهد بود و اگر جسم را بیشتر حرارت دهید نوک نوار به رنگ آبی متمایل می شود.
 
هر جسم داغ طیفی از [[امواج الکترومغناطیسی|امواج الکترومغناطیس]] ساطع می‌کند.البته چشم ما قادر است فقط بخشی از این [[طیف]] را در محدوده نور مرئی ببیند به همین دلیل دانشمندان برای مشاهده طیف کامل این  امواج از وسیله ای به نام [[طیف نگار]] استفاده میکنند.اگر شما میله ای را کمی حرارت دهید و ان را نزدیک [[طیف نما]] نگه دارید بخش  قرمز آن پر رنگ تر خواهد بود و اگر جسم را بیشتر حرارت دهید نوک نوار به رنگ آبی متمایل می شود.
سطر ۲۰: سطر ۲۰:
  
 
== سرعت و جهت حرکت==
 
== سرعت و جهت حرکت==
ستاره ها هم مانند همه اجرام کیهانی حرکت میکنند.حرکت ستاره ها بر [[طول موج]] [[نور]] ارسالی آنها اثر می گذارد.درست شبیه صدای آژیر یک ماشین آتش نشانی که در هنگام نزدیک شدن به ما صدای زیر تری نسبت به زمان دور شدن از ما دارد این پدیده [[اثر دوپلر]] نام دارد.با اندازه گیری [[طیف]] ستاره ها و مقایسه آنها با طیف استاندارد می‌توان جهت و سرعت حرکت ستاره را اندازه گیری کرد.اگر [[طیف]] تابش شده از ستاره به سمت رنگ آبی جا به جا شود ستاره در حال نزدیک شدن به ما است و اگر این طیف به سمت رنگ قرمز حرکت کند به این معنی است که ستاره در حال دور شدن از ما است.<ref name="multiple2">کتاب اسرار کیهان/نویسنده بهنام محمدپناه </ref>
+
ستاره ها هم مانند همه اجرام کیهانی حرکت میکنند.حرکت ستاره ها بر [[طول موج]] [[نور]] ارسالی آنها اثر می گذارد.درست شبیه صدای آژیر یک ماشین آتش نشانی که در هنگام نزدیک شدن به ما صدای زیر تری نسبت به زمان دور شدن از ما دارد این پدیده [[اثر دوپلر]] نام دارد.با اندازه گیری [[طیف]] ستاره ها و مقایسه آنها با طیف استاندارد می توان جهت و سرعت حرکت ستاره را اندازه گیری کرد.اگر [[طیف]] تابش شده از ستاره به سمت رنگ آبی جا به جا شود ستاره در حال نزدیک شدن به ما است و اگر این طیف به سمت رنگ قرمز حرکت کند به این معنی است که ستاره در حال دور شدن از ما است.<ref name="multiple2">کتاب اسرار کیهان/نویسنده بهنام محمدپناه </ref>
  
 
== تحولات ستاره ها==
 
== تحولات ستاره ها==
پس از اثبات برابری جرم و انرژی از سوی [[آلبرت اینشتین]] دانشمندان تشخیص دادند که در تمامی ستارگان تغییر و تحول رخ می دهد.ستاره ها برای نورافشانی انرژی مصرف می کنند بنابراین باید مقداری از ماده خود  را به انرژی تبدیل کنند. همان طور که آتش زغال با خاکستر شدن آخرین شراره هایش خاموش می شود ستاره نیز با پایان یافتن انبار عظیم سوخت هسته ای می میرد.امروز نیز ستاره های پیری را می بینیم که تاریک می شوند در حالیکه ستاره های دیگری نیز متولد می شوند تا جایگزین آنها شوند.هنوز هم ستاره  های جوانی بسیار در میان گاز های سرد کیهانی در حال شکل گرفتن هستند.خورشید سنین میانی خود را به آرامی می گذراند و برخی از پیر ترین ستاره های در حال مرگ شناخته  شده اند.اخترشناسان ستاره ها را موجودات زنده ای می دانند که در طول عمر خود مراحل تولد زندگی و مرگ را پشت سر می گذارند.این مراحل برای انسان حدود 70 سال طول می کشد اما در مورد ستاره ها از چند میلیون تا چند میلیارد سال متغیر است.بنابراین هیچکس نمی‌تواند رشد یک ستاره را از تولد تا مرگ آن دنبال کند پس این سوال مطرح می شود که دانشمندان چگونه عمر ستاره را محاسبه می کنند؟ تصور کنید در حالی که هیچ گاه درختی ندیده اید شما را به میان جنگل ببرند چه پیش می آید؟درختان گوناگونی از جوانه های کوچک تا درختان غول پیکر خواهید دید که در مراحل مختلف رشد خود قرار دارند.اگر اندکی دقت کنید می‌توانید به چرخه حیات درختان  پی ببرید.اخترشناسان به روشی مشابه با استفاده از قوانین [[فیزیک]] و رصد گونه های مختلف ستارگان توانسته اند به سلسله حوادث زندگی یک ستاره پی ببرند.<ref name="multiple2">کتاب اسرار کیهان/نویسنده بهنام محمدپناه </ref>
+
پس از اثبات برابری جرم و انرژی از سوی [[آلبرت اینشتین]] دانشمندان تشخیص دادند که در تمامی ستارگان تغییر و تحول رخ می دهد.ستاره ها برای نورافشانی انرژی مصرف می کنند بنابراین باید مقداری از ماده خود  را به انرژی تبدیل کنند. همان طور که آتش زغال با خاکستر شدن آخرین شراره هایش خاموش می شود ستاره نیز با پایان یافتن انبار عظیم سوخت هسته ای می میرد.امروز نیز ستاره های پیری را می بینیم که تاریک می شوند در حالیکه ستاره های دیگری نیز متولد می شوند تا جایگزین آنها شوند.هنوز هم ستاره  های جوانی بسیار در میان گاز های سرد کیهانی در حال شکل گرفتن هستند.خورشید سنین میانی خود را به آرامی می گذراند و برخی از پیر ترین ستاره های در حال مرگ شناخته  شده اند.اخترشناسان ستاره ها را موجودات زنده ای می دانند که در طول عمر خود مراحل تولد زندگی و مرگ را پشت سر می گذارند.این مراحل برای انسان حدود 70 سال طول می کشد اما در مورد ستاره ها از چند میلیون تا چند میلیارد سال متغیر است.بنابراین هیچکس نمی تواند رشد یک ستاره را از تولد تا مرگ آن دنبال کند پس این سوال مطرح می شود که دانشمندان چگونه عمر ستاره را محاسبه می کنند؟ تصور کنید در حالی که هیچ گاه درختی ندیده اید شما را به میان جنگل ببرند چه پیش می آید؟درختان گوناگونی از جوانه های کوچک تا درختان غول پیکر خواهید دید که در مراحل مختلف رشد خود قرار دارند.اگر اندکی دقت کنید می توانید به چرخه حیات درختان  پی ببرید.اخترشناسان به روشی مشابه با استفاده از قوانین [[فیزیک]] و رصد گونه های مختلف ستارگان توانسته اند به سلسله حوادث زندگی یک ستاره پی ببرند.<ref name="multiple2">کتاب اسرار کیهان/نویسنده بهنام محمدپناه </ref>
  
 
== تولد ستاره==
 
== تولد ستاره==
به جز اجرام درخشانی که در آسمان تاریک شب دیده می شوند ابر های گازی و توده های غباری بسیاری  هم در کیهان پخش شده اند.از آنجا که این توده های سرد شناور {[[سحابی]] ها} از خود [[نور]]ی تابش نمی کنند اغلب نمی‌توان آن را دید.گاهی اوقات با عبور یک کهکشان و یا بر اثر امواج ضربه ای حاصل از انفجار یک ستاره بزرگ این ابر ها و غبارات گازی سرگردان به هم نزدیک می شوند و بر اثر جاذبه توده بزرگ تری را به وجود می آورند.
+
به جز اجرام درخشانی که در آسمان تاریک شب دیده می شوند ابر های گازی و توده های غباری بسیاری  هم در کیهان پخش شده اند.از آنجا که این توده های سرد شناور {[[سحابی]] ها} از خود [[نور]]ی تابش نمی کنند اغلب نمی توان آن را دید.گاهی اوقات با عبور یک کهکشان و یا بر اثر امواج ضربه ای حاصل از انفجار یک ستاره بزرگ این ابر ها و غبارات گازی سرگردان به هم نزدیک می شوند و بر اثر جاذبه توده بزرگ تری را به وجود می آورند.
  
 
به  تدریج و با متراکم شدن ذرات در مرکز توده [[نیرو]]ی جاذبه بیشتری به وجود می آید و در نتیجه گاز ها و ذرات بیشتری از اطراف به سمت مرکز جذب می شوند و شروع به چرخش به دور آن می کنند.به مرور زمان توده شکل قرص دواری به خود می گیرد و چرخش آن سریع تر می شود.هر چه قرص بزرگتر شود نیروی جاذبه آن افزایش می یابد و مانند یک جاروبرقی تمامی گاز ها و ذرات اطراف را به سمت مرکز خود می کشد.
 
به  تدریج و با متراکم شدن ذرات در مرکز توده [[نیرو]]ی جاذبه بیشتری به وجود می آید و در نتیجه گاز ها و ذرات بیشتری از اطراف به سمت مرکز جذب می شوند و شروع به چرخش به دور آن می کنند.به مرور زمان توده شکل قرص دواری به خود می گیرد و چرخش آن سریع تر می شود.هر چه قرص بزرگتر شود نیروی جاذبه آن افزایش می یابد و مانند یک جاروبرقی تمامی گاز ها و ذرات اطراف را به سمت مرکز خود می کشد.
سطر ۴۴: سطر ۴۴:
  
  
== [[خواص فیزیکی ستارگان]] ==
+
== خواص فیزیکی ستارگان ==
از طیفی كه از نور یك ستاره به دست می آید برای تعیین دمای سطح آن یعنی دمای لایه ای كه به "نور سپهر" موسوم است نیز استفاده می شود. دمای نور سپهر ستاره ها بسیار كمتر از دمای داخل آن هاست.
+
از طيفي كه از نور يك ستاره به دست مي آيد براي تعيين دماي سطح آن يعني دماي لايه اي كه به "نور سپهر" موسوم است نيز استفاده مي شود. دماي نور سپهر ستاره ها بسيار كمتر از دماي داخل آن هاست.
  
دمارا معمولا بر حسب مقیاس مطلق(یا كلوین)كه به صورت ᴷ نمایش داده می‌شود بیان می كنند. برای تبدیل مقیاس مطلق به سانتیگراد باید 273 درجه از اولی كم كرد. دمای نور سپهر ستاره ها در حدود هزاران درجه ی مطلق است.
+
دمارا معمولا بر حسب مقياس مطلق(يا كلوين)كه به صورت ᴷ نمايش داده ميشود بيان مي كنند. براي تبديل مقياس مطلق به سانتيگراد بايد 273 درجه از اولي كم كرد. دماي نور سپهر ستاره ها در حدود هزاران درجه ي مطلق است.
 +
 
 +
دماي سطحي ستاره ها معمولا در حدود 5000 تا 7000درجه كلوين است. ستاره هاي فوق سوزان نظير زتا-كشتي دم دمايي برابر با 30000 درجه كلوين دارند و قرايني وجود دارد حاكي از اين كه دماي سطحي بعضي ستارگان به 50000 درجه كلوين مي رسد.از سوي ديگر دماي سرد ترين ستاره شناخته شده (خي-دجاجه) كه ستاره متغيري است به هنگام مينيموم فقط 1800 درجه كلوين يا در حدود 1500 درجه سلسيوس است. <ref name="multiple1">نجوم به زبان ساده / نوشته مایردگانی / ترجمه محمدرضا خواجه پور / انتشارات گیتا شناسی </ref>
  
دمای سطحی ستاره ها معمولا در حدود 5000 تا 7000درجه كلوین است. ستاره های فوق سوزان نظیر زتا-كشتی دم دمایی برابر با 30000 درجه كلوین دارند و قراینی وجود دارد حاكی از این كه دمای سطحی بعضی ستارگان به 50000 درجه كلوین می رسد.از سوی دیگر دمای سرد ترین ستاره شناخته شده (خی-دجاجه) كه ستاره متغیری است به هنگام مینیموم فقط 1800 درجه كلوین یا در حدود 1500 درجه سلسیوس است. <ref name="multiple1">نجوم به زبان ساده / نوشته مایردگانی / ترجمه محمدرضا خواجه پور / انتشارات گیتا شناسی </ref>
 
  
 
== [[اجزای لازم برای شکل گیری ستارگان]] ==
 
== [[اجزای لازم برای شکل گیری ستارگان]] ==

لطفاً توجه داشته‌باشید که همهٔ مشارکت‌ها در ویکی نجوم ممکن است توسط دیگر مشارکت‌کنندگان تغییر یابند، ویرایش یا حذف شوند. اگر نمی‌خواهید نوشته‌هایتان بی‌رحمانه ویرایش شوند؛ بنابراین، آنها را اینجا ارائه نکنید.
شما همچنین به ما تعهد می‌کنید که خودتان این را نوشته‌اید یا آن را از یک منبع با مالکیت عمومی یا مشابه آزاد آن برداشته‌اید (ویکی نجوم:حق تکثیر را برای جزئیات بیشتر ببینید). کارهای دارای حق تکثیر را بدون اجازه ارائه نکنید!

برای ویرایش این صفحه، لطفاً به سوال زیر پاسخ دهید (اطلاعات بیشتر):

لغو | راهنمای ویرایش‌کردن (در پنجرهٔ تازه باز می‌شود)