سیارک
توضیحات کلی
سیارک جسم بسیار کوچکی است که از سنگ و فلز ساخته شده‌است. سیارک‌هاعلاوه بر چرخش حول خود به دور خورشید نیز میگردند. هزاران سیارک در منظومه شمسی ما وجود دارند. بیشتر آنها میان مدار مریخ و مدار مشتری قرار گرفته‌اند. دسته‌ای دیگر از آنها در مکان‌های دیگر منظومه خورشیدی یافت می‌شوند. به نظر می رسد علت اینکه اغلب آنها در فاصلهٔ مریخ و مشتری دیده می شوند این است که احتمالاً در مدار بین این دو سیاره، سیارهٔ دیگری نیز وجود داشته است که به علت جاذبهٔ شدید مشتری متلاشی شده است و سیارک‌ها پدید آمده باشند.[۱]
تاریخچه
در سال ۱۷۷۲ كه رابطه بوده-تیتوس برای اولین بار منتشر شد، ظاهرا وجود یك جرم ناشناخته كه باید در مداری به شعاع 2/8 واحد نجومیخورشید را دور بزند پیشگویی شد.از اینكه سایر ارقام مندرج در رابطه بوده-تیتوس با فواصل واقعی سیارات شناخته شده توافق بسیار نزدیكی داشت، ظن قوی این بود كه فاصله این جرم نیز 2/8 واحد نجومی است. تحقیقات در این زمینه آغاز شد. اما تا سال 1801 بی ثمر باقی ماند. در این سال كاملا به طور تصادفی جوزپه پیاتسی مدیر رصدخانه پالرمو جرم ستاره مانند كوچكی را مشاهده كرد كه در نقشه ستارگان وی ثبت نشده بود. پیاتسی طی چند شب رصد متوالی متوجه شد كه موضع این جسم در میان ستارگان اندكی جابه جا می شود.وی نخست تصور كرد كه این جسم، دنباله‌دار است اما با ادامه رصد و محاسبه مشخص شد كه این جسم كوچك در مداری به شعاع متوسط 2/76 واحدنجومی خورشید را دور می زند. او پنداشت كه سیاره گمشده را یافته است و آن را،الهه كشت و كار(سرس)نامید. یك سال بعد، هاینریش آلبر اخترشناس آلمانی، جسم دیگری در مدار شبیه به سرس یافت و آن را پالاس نامید. كشف دومین جرم آسمانی، این تصور را كه سرس سیاره گمشده است، زائل كرد، اما سررشته ای به دست داد مبنی بر اینكه شاید اجرام دیگری از همین گونه وجود داشته باشد. كشف سرس و پالاس آغاز یك رشته اكتشافات سیارك ها بود.[2]
نامگذاری سیارك ها
همینکه مدار سیارکی مشخص می‌گردد، عددی به ترتیب زمان کشف بدان نسبت داده می‌شود و به دنبال آن نامی می‌آورند که نام را معمولاً کاشف بر می‌گزیند مثلاً ۱ سرس. در آغاز نامهای زنانه از اسطوره های یونان و روم انتخاب می‌شد.بعدها نامهایی از نمایشنامه‌های شکسپیر و اپراهای واگنر برگزیده شدند. بسیاری از سیارک‌ها را کاشفان به نامهای زنان، دوستان و حتی سگها و گربه‌های خود نامیدند. همواره نامهایی مونث به کار رفته‌است، جز در مورد چند سیارک که مدارهایی نامتعارف دارند نامهای مذکر نهاده شده‌است.[3]
منابع
1. ویكی پدیای فارسی
2. كتاب نجوم دینامیكی نوشته رابرت تی.دیكسون- ترجمه احمد خواجه نصیر طوسی چاپ سوم 1387 . ص 296
3. دگانی، مایر. نجوم به زبان ساده. ترجمهٔ محمدرضا خواجه‌پور. چاپ سوم. اردیبهشت 1387. ص 315.
