در حال ویرایش شهاب سنگ
هشدار: شما وارد نشده‌اید. نشانی آی‌پی شما برای عموم قابل مشاهده خواهد بود اگر هر تغییری ایجاد کنید. اگر وارد شوید یا یک حساب کاربری بسازید، ویرایش‌هایتان به نام کاربری‌تان نسبت داده خواهد شد، همراه با مزایای دیگر.
این ویرایش را می‌توان خنثی کرد.
لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که می‌خواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثی‌سازی ویرایش را به پایان ببرید.
| نسخهٔ فعلی | متن شما | ||
| سطر ۵: | سطر ۵: | ||
شهابوارها،نوعی اجرامی کوچک و متخلخل اند که به آسانی خرد و به هنگام پرواز متلاشی می شوند.چگالی شهابوار متوسطی که به کمک دوربین فیلمبرداری محاسبه شده،در حدود 0.26g/cm<sup>3</sup> است،که تا حدی مانند چگالی سنگ پاست،شهابواره های نادری که به زمین می رسند معمولا چگالتر،با چگالی حدود 3g/cm<sup>3 </sup>تا 8g/cm<sup>3 </sup> است.این گونه شهابسنگ ها به صورت سه گروه اصلی و چند گروه فرعی مشخص شده اند.گروه سنگ ها که 92 درصد کل شهابسنگ ها را تشکیل می دهند؛این گروه بسیار شبیه سنگهای معمولی زمینی،شامل آهن،سیلیسیم،کربن،منیزیم،آلومینیم و فلزات دیگرند.گروه سنگی آهنی ها که 1 تا 2 درصد کل شهابسنگ به شمار می آیند،مقطعی صیقلی از این شهابسنگ که کالبدی از سنگ و آهن را نشان می دهد،کانی الیوین در اجزای سنگی آن یافت می شود. | شهابوارها،نوعی اجرامی کوچک و متخلخل اند که به آسانی خرد و به هنگام پرواز متلاشی می شوند.چگالی شهابوار متوسطی که به کمک دوربین فیلمبرداری محاسبه شده،در حدود 0.26g/cm<sup>3</sup> است،که تا حدی مانند چگالی سنگ پاست،شهابواره های نادری که به زمین می رسند معمولا چگالتر،با چگالی حدود 3g/cm<sup>3 </sup>تا 8g/cm<sup>3 </sup> است.این گونه شهابسنگ ها به صورت سه گروه اصلی و چند گروه فرعی مشخص شده اند.گروه سنگ ها که 92 درصد کل شهابسنگ ها را تشکیل می دهند؛این گروه بسیار شبیه سنگهای معمولی زمینی،شامل آهن،سیلیسیم،کربن،منیزیم،آلومینیم و فلزات دیگرند.گروه سنگی آهنی ها که 1 تا 2 درصد کل شهابسنگ به شمار می آیند،مقطعی صیقلی از این شهابسنگ که کالبدی از سنگ و آهن را نشان می دهد،کانی الیوین در اجزای سنگی آن یافت می شود. | ||
| − | گروه آهن که 5 تا 6 درصد کل شهابسنگ ها را تشکیل می دهند،عمدتا از آهن با مقادیر متفاوتی نیکل ترکیب بافته اند.چرا موزه ها و افلاک نما ها معمولا شهابسنگ های آهنی و سنگی آهنی را بیشتر به نمایش می گذارند؟پاسخ این است که وقتی کسی برای جستجوی شهابسنگ ها به خارج از شهر می رود،این دو نوع شهابسنگ را آسانتر | + | گروه آهن که 5 تا 6 درصد کل شهابسنگ ها را تشکیل می دهند،عمدتا از آهن با مقادیر متفاوتی نیکل ترکیب بافته اند.چرا موزه ها و افلاک نما ها معمولا شهابسنگ های آهنی و سنگی آهنی را بیشتر به نمایش می گذارند؟پاسخ این است که وقتی کسی برای جستجوی شهابسنگ ها به خارج از شهر می رود،این دو نوع شهابسنگ را آسانتر می تواند تشخیص دهد.نمای خارجی شهابسنگهای سنگی چندان به سنگ معمولی شبیه است که غالبا مورد توجه واقع نمی شود.از سوی دیگر،شهابسنگ های آهنی،به علت چگالی بیشتر،به عنوان چیزی که ممکن است شهابسنگ باشد،اسانتر به چنگ می آید؛البته چگالی بیشتر صرفا دلیل کافی بر شهابسنگ بودن نیست.شهابسنگ های آهنی واقعی وقتی بریده،صیقلی و با اسید رقیق کنده کاری شود،بر سطحش الگوی بسیار جالبی از خطوط و طرحهای هندسی پدید می آید.این طرح ها را خطوط ویتمانشتاتن(Widmannstatten Lines) می مانند.هیچ کانی سنگ مانند طبیعی با چنین طرحی بر روی زمین یافت نمی شود.ابعاد بلور هایی که در چنین شهابسنگ هایی آهنی دیده می شود،حاکی از آن است که فرایند سرد شدن آن بسیار کند بوده است،شاید به این دلیل که هسته یک شی بزرگتر را نشان می دهند.اگر شهابسنگ های آهنی به صورت اشیای کوچک جدا از هم سرد می شدند،این بلور های بزرگ،برای تشکیل شدن وقت کافی نمی داشتند.شهابسنگ های آهنی حاوی یک تا 20 درصد نیکل هم هستند.در مواد زمینی،نیکل با این نسبت همراه با آهن دیده نمی شود. |
یک گروه فرعی از شهابسنگ های سنگی که کندریتهای کربن دار نامیده می شوند،موید حدس عمر قدیمی ترین شهابسنگ هاست؛از این لحاظ که تعین عمر پرتوزایی بعضی از کندریتها نشان می دهد عمر آن ها در حدود 4.6 میلیارد سال است.بخش صیقلی شده وجود کندولهای مدوری را نشان می دهد که به همین سبب آن ها را شهاب های کندریتی نامیده اند.وجود چنین دانه های بارزی حاکی از آن است که این نوع شهابسنگ خاص هرگز بیش از دمای 500K گرم نشده است.<ref name="multiple1">کتاب نجوم دینامیکی / نوشته رابرت تی دیکسون / ترجمه احمد خواجه نصیر طوسی </ref> | یک گروه فرعی از شهابسنگ های سنگی که کندریتهای کربن دار نامیده می شوند،موید حدس عمر قدیمی ترین شهابسنگ هاست؛از این لحاظ که تعین عمر پرتوزایی بعضی از کندریتها نشان می دهد عمر آن ها در حدود 4.6 میلیارد سال است.بخش صیقلی شده وجود کندولهای مدوری را نشان می دهد که به همین سبب آن ها را شهاب های کندریتی نامیده اند.وجود چنین دانه های بارزی حاکی از آن است که این نوع شهابسنگ خاص هرگز بیش از دمای 500K گرم نشده است.<ref name="multiple1">کتاب نجوم دینامیکی / نوشته رابرت تی دیکسون / ترجمه احمد خواجه نصیر طوسی </ref> | ||
| سطر ۳۰: | سطر ۳۰: | ||
در بامداد 30 ژوین سال 1908 رویدادی در دره تونگوسکای سیبری به وقوع پیوست که هنوز هم دانشمندان در خصوص آن به حدس و گمان مشغولند.شاهدان عینی در چند صد کیلومتری محل این رویداد گوی اتشینی دیده اند که مقدار زیادی از اسمان را فرا گرفته و گرمای حاصل از آن را احساس کرده اند.صدای وحشتناکی این گوی اتشین را همراهی می کرده و انفجاری با چندین نیرو صورت گرفته که حتی در آن فاصله زمین به لرزش در آمده و شیشه پنجره ها شکسته است.وقتی دانشمندان از محل وقوع حادثه دیدار کردند دهانه ای نیافتند.در عوض،وزش انفجار همه چیز را تا فاصله ده ها کیلومتر،در هر جهت صاف کرده است.تنها عارضه دست نخورده ای که به جا مانده محوطه کوچکی از درختان در مرکز ویرانی است.چنین الگویی یک انفجار هوایی با قدرت چند صد بمب اتمی را نشان می دهد. | در بامداد 30 ژوین سال 1908 رویدادی در دره تونگوسکای سیبری به وقوع پیوست که هنوز هم دانشمندان در خصوص آن به حدس و گمان مشغولند.شاهدان عینی در چند صد کیلومتری محل این رویداد گوی اتشینی دیده اند که مقدار زیادی از اسمان را فرا گرفته و گرمای حاصل از آن را احساس کرده اند.صدای وحشتناکی این گوی اتشین را همراهی می کرده و انفجاری با چندین نیرو صورت گرفته که حتی در آن فاصله زمین به لرزش در آمده و شیشه پنجره ها شکسته است.وقتی دانشمندان از محل وقوع حادثه دیدار کردند دهانه ای نیافتند.در عوض،وزش انفجار همه چیز را تا فاصله ده ها کیلومتر،در هر جهت صاف کرده است.تنها عارضه دست نخورده ای که به جا مانده محوطه کوچکی از درختان در مرکز ویرانی است.چنین الگویی یک انفجار هوایی با قدرت چند صد بمب اتمی را نشان می دهد. | ||
| − | این ویرانی همانند معیار های مربوط به اثر شهابسنگ آهنی عظیم با برخورد سیارک با زمین نیست،زیرا در این صورت هر دو آنها احتمالا به ایجاد دهانه عظیمی بزرگتر از بارینجر می انجامید.در واقع هرگز اثری از یک دهانه یا خرده پاره های شهابسنگی،در نزدیکی تونگوسکا یافت نشد.توضیح ممکن | + | این ویرانی همانند معیار های مربوط به اثر شهابسنگ آهنی عظیم با برخورد سیارک با زمین نیست،زیرا در این صورت هر دو آنها احتمالا به ایجاد دهانه عظیمی بزرگتر از بارینجر می انجامید.در واقع هرگز اثری از یک دهانه یا خرده پاره های شهابسنگی،در نزدیکی تونگوسکا یافت نشد.توضیح ممکن دیگر،می تواند احتمال برخورد جسمی بسیار پر جرم و در عین حال بسیار کم چگال تر از شهابسنگی آهنی باشد،که پس از برخورد به سرعت تخریب شده است،بدون آن که اثاری از خود به جای بگذارد.اگر شی تونگوسکا مرکب از برف فشرده شل بود،از همه این شرایط برخوردار بود،و در این صورت احتمال کلی می رفت که هسته یک دنباله دار باشد.دنباله دار ها عموما با نزدیک شدن به خورشید نوعی غبار از خود رها می کنند.درست پیش از رویداد سیبری،چند شب نور هایی با درخشندگی غیر عادی در اروپا مشاهده شد که علت را وجود غبار در جو دانستند.یک موج فشار جوی نیز در ایستگاه های متعدد هواشناسی اطراف زمین آشکار سازی شد که نشان می داد این موج بیشتر از یک بار به دور زمین سیر کرده است.چنان جسمی با نزدیک شدن به زمین یک موج شوک بر پا می کند که سرعت سیر آن بیشتر از سرعت سیر صوت است،و پیشاپیش خود دمای بسیار زیادی در جو به وجود می آورد.این دمای زیاد می تواند توجیهی برای درختان نیمسوخته در تونگوسکا باشد.با توجه به انرژی جنبشی که این جسم لازم دارد تا جنگلی را در هم فرو کوبد و این موج شوکی را راه اندازد،قطر آن در حدود 100 و جنبش چند میلیون تن برآورد می شود. |
عنصر ایریدیم،در ماده پوسته زمین بسیار کمیاب است،با وجوداین دانشمندان شوروی در لایه های زغالی این ناحیه مقداری ایریدیم کشف کرده اند که می پندارد در حول و حوش زمان رویداد بر جا مانده باشد.این نظر تایید محکمی است بر این که شی تونگوسکا منشا خارج از زمینی داشته است.<ref name="multiple1">کتاب نجوم دینامیکی / نوشته رابرت تی دیکسون / ترجمه احمد خواجه نصیر طوسی </ref> | عنصر ایریدیم،در ماده پوسته زمین بسیار کمیاب است،با وجوداین دانشمندان شوروی در لایه های زغالی این ناحیه مقداری ایریدیم کشف کرده اند که می پندارد در حول و حوش زمان رویداد بر جا مانده باشد.این نظر تایید محکمی است بر این که شی تونگوسکا منشا خارج از زمینی داشته است.<ref name="multiple1">کتاب نجوم دینامیکی / نوشته رابرت تی دیکسون / ترجمه احمد خواجه نصیر طوسی </ref> | ||
| سطر ۴۶: | سطر ۴۶: | ||
عمر انواع تکتیتها با عمرسنجی رادیواکتیوی تقریبا به خوبی تعیین شده است:عمر گروه عمومی تر آن ها که تکتیتهای استرالیزایی نامیده می شود،تقریبا 700000 سال؛عمر تکتیتهای ساحل عاج تقریبا 1.2 میلیون سال،عمر مولداویت ها تقریبا 15 میلیون سال؛و عمر تکتیتهای امریکای شمالی تقریبا 35 میلیون سال است.بنابراین منشا تکتیتها یک رویداد منحصر به فرد نبوده است. | عمر انواع تکتیتها با عمرسنجی رادیواکتیوی تقریبا به خوبی تعیین شده است:عمر گروه عمومی تر آن ها که تکتیتهای استرالیزایی نامیده می شود،تقریبا 700000 سال؛عمر تکتیتهای ساحل عاج تقریبا 1.2 میلیون سال،عمر مولداویت ها تقریبا 15 میلیون سال؛و عمر تکتیتهای امریکای شمالی تقریبا 35 میلیون سال است.بنابراین منشا تکتیتها یک رویداد منحصر به فرد نبوده است. | ||
| − | اختلاف بینش ها وقتی بروز کرد که می خواستند خاستگاه تکتیتها و مکانیسم پرتاب شدن و به پرواز در آمدن آن ها را تعیین کنند.پژوهشگران اظهار نظر کرده اند که ممکن است تکتیتها از فاصله ای دورتر از ماه نیامده باشند.مثلا،اگر آن ها از فاصله مریخ آمده بودند،پراکندگیشان بر سطح زمین بیشتر می شد.تکتیتها ممکن است در نتیجه برخورد شهاب سنگ ها یا فعالیت آتشفشانی از ماه پرتاب شده باشند.از سوی دیگر،ممکن است آن ها با هر یک از همان دو نیرو از زمین پرتاب شده باشند.در اینجا می خواهیم این چهار منشا مشخصا متفاوت را بررسی کنیم.شما | + | اختلاف بینش ها وقتی بروز کرد که می خواستند خاستگاه تکتیتها و مکانیسم پرتاب شدن و به پرواز در آمدن آن ها را تعیین کنند.پژوهشگران اظهار نظر کرده اند که ممکن است تکتیتها از فاصله ای دورتر از ماه نیامده باشند.مثلا،اگر آن ها از فاصله مریخ آمده بودند،پراکندگیشان بر سطح زمین بیشتر می شد.تکتیتها ممکن است در نتیجه برخورد شهاب سنگ ها یا فعالیت آتشفشانی از ماه پرتاب شده باشند.از سوی دیگر،ممکن است آن ها با هر یک از همان دو نیرو از زمین پرتاب شده باشند.در اینجا می خواهیم این چهار منشا مشخصا متفاوت را بررسی کنیم.شما می توانید درباره احتمالات دیگری هم بیندیشید. |
یک گروه از پژوهشگران دشوار ترین مسآله مطرح شده درباره دو نظریه مربوط به منشا زمینی تکتیتها را مکانیسمی می دانند که باید سرعت کافی به این قطره های شیشه ای بدهد تا به مدت کافی در پرواز بمانند و همه آثار مشاهده شده،از جمله ذوب شدن اولیه و یا آثار ساییدگی بر سطح آن ها ایجاد شود.این مسآله درباره دو نظریه ای که ماه را منشا تکتیتها را می داند مشکلات کمتری پیش می آورد،زیرا گرانش ماه کمتر است و وقتی قطره ها شتاب بگیرند،از میدان گرانشی ماه آسانتر می گریزند.از سوی دیگر،اگر تکتیتها از برخورد شهاب سنگ ها با زمین ایجاد شده باشند،باید شواهدی از دهانه های حاصل از برخورد آن ها وجود داشته باشد.در این مورد یافته ها مغشوش است.حتی برای جوان ترین تکتیتها که از استرلیا به دست آمده اند هیچ نشانه ای از وجود دهانه مشهود نیست.اما در نزدیکی محل سقوط تکتیتها در آلمان و در ساحل عاج دهانه هایی یافت شده اند.عمر دهانه های موجود در آلمان و ساحل عاج و عمر تکتیتهای مربوط به آن ها،توافق نسبتا خوبی دارند.به نظر می رسد این امر امکان وجود منشا زمینی تکتیتها را تقویت می کند،اما تحقیق بیشتری در این زمینه لازم است. | یک گروه از پژوهشگران دشوار ترین مسآله مطرح شده درباره دو نظریه مربوط به منشا زمینی تکتیتها را مکانیسمی می دانند که باید سرعت کافی به این قطره های شیشه ای بدهد تا به مدت کافی در پرواز بمانند و همه آثار مشاهده شده،از جمله ذوب شدن اولیه و یا آثار ساییدگی بر سطح آن ها ایجاد شود.این مسآله درباره دو نظریه ای که ماه را منشا تکتیتها را می داند مشکلات کمتری پیش می آورد،زیرا گرانش ماه کمتر است و وقتی قطره ها شتاب بگیرند،از میدان گرانشی ماه آسانتر می گریزند.از سوی دیگر،اگر تکتیتها از برخورد شهاب سنگ ها با زمین ایجاد شده باشند،باید شواهدی از دهانه های حاصل از برخورد آن ها وجود داشته باشد.در این مورد یافته ها مغشوش است.حتی برای جوان ترین تکتیتها که از استرلیا به دست آمده اند هیچ نشانه ای از وجود دهانه مشهود نیست.اما در نزدیکی محل سقوط تکتیتها در آلمان و در ساحل عاج دهانه هایی یافت شده اند.عمر دهانه های موجود در آلمان و ساحل عاج و عمر تکتیتهای مربوط به آن ها،توافق نسبتا خوبی دارند.به نظر می رسد این امر امکان وجود منشا زمینی تکتیتها را تقویت می کند،اما تحقیق بیشتری در این زمینه لازم است. | ||
| سطر ۵۵: | سطر ۵۵: | ||
== ریز شهابسنگ ها == | == ریز شهابسنگ ها == | ||
| − | علاوه بر شهابسنگ ها و تکتیتها،روزانه تقریبا 3000 تن مواد دیگر از منابع خارج از زمین بر سطح زمین می بارند.غالب این مواد را | + | علاوه بر شهابسنگ ها و تکتیتها،روزانه تقریبا 3000 تن مواد دیگر از منابع خارج از زمین بر سطح زمین می بارند.غالب این مواد را می توان ریزشهاب نامید، زیرا تک تک این مواد چندان کوچک اند که به هنگام عبور از جو زمین گرم نمی شوند و بنابراین رگه های روشن مریی ایجاد نمی کنند.نهشته های این نوع مواد ممکن است برای تقویت خاک بعضی از نواحی نامرغوب سطح زمین مفید باشد، اما، درصد ماده ای که به جرم زمین افزوده می شو، حتی در میلیون ها سال ناچیز است.<ref name="multiple1">کتاب نجوم دینامیکی / نوشته رابرت تی دیکسون / ترجمه احمد خواجه نصیر طوسی </ref> |
