طول و عرض جغرافیایی: تفاوت بین نسخه‌ها

از ویکی نجوم
پرش به: ناوبری، جستجو
جز (جایگزینی متن - 'ي' به 'ی')
جز (طول و عرض جغرافيايی را به طول و عرض جغرافیایی منتقل کرد: جایگزینی متن - 'ي' به 'ی')
(بدون تفاوت)

نسخهٔ ‏۲ سپتامبر ۲۰۱۲، ساعت ۱۹:۴۱

طول و عرض جغرافیایی با استفاده از دو خط فرضی كه بر روی زمین در نظر گرفته شده است تعریف شده اند.

نقطه شروع تعاریف ، چرخش زمین است. محور چرخش زمین ، سطح زمین را در قطبهای جنوب و شمال قطع می‌کند.

1.استوا خطی فرضی است كه بر محور زمین عمود بوده و زمین را به دو نیمکره مساوی شمالی و جنوبی تقسیم میکند.

2.صفحه‌ای که بر صفحه استوایی عمود است و از قطبین شمال و جنوب عبور می‌کند، صفحه نصف النهاری نامیده می‌شود. دایره ای که از تقاطع سطح زمین حاصل می‌شود نصف النهار نام دارد .

طول جغرافیایی

بر طبق تعریف نصف‌النهاری که از سطح زمین در محل اصلی رصدخانه گرینویچ در انگلستان می‌گذرد، نصف‌النهار مبدا یا نصف‌النهار گرینویچ نام دارد.

طول جغرافیایی یک نقطه بر روی سطح زمین زاویه‌ای است که بین صفحه نصف‌النهار عبوری از آن نقطه و صفحه نصف‌النهار مبدآ قرار دارد.

بر طبق قراداد ، زاویه ای که کوچکتر است، طول جغرافیایی نامیده می‌شود. با این قرارداد طول جغرافیایی همیشه کمتر یا مساوی ْ180 است. تمام طولهای جغرافیایی بر حسب درجه شرق یا غرب نصف‌النهاری اولیه بیان شده‌اند. مثلا اگر ، نصف‌النهار یک نقطه ْ30 غرب نصف‌النهار مبدآ باشد، طول جغرافیایی آن 30W نوشته می‌شود. اگر نصف‌النهار یک نقطه 30 درجه شرق نصف‌النهار مبدآ باشد، طول جغرافیایی آن 30E خواهد بود. در طول جغرافیایی 180E و 180W نصف النهار یکسانی را نمایش می‌دهند که آن ادامه نصف‌النهار گرینویچ در طرف دیگر زمین باشد.

عرض جغرافیایی

به فاصله عمودی هر نقطه از سطح كره زمین تا خط استوای زمین عرض جغرافیایی می گوییم . عرض جغرافیایی در اصل طول كمانی از نصف النهار گذرنده از یك نقطه است كه تا استوا فاصله دارد و به همین دلیل با واحد درجه بیان می شود. مقدار عرض جغرافیایی می تواند در 0 تا 90 درجه تغییر كند . اگر نقطه مورد نظر در نیمكره جنوبی زمین قرار داشته باشد ، طبق قرار داد عرض جغرافیایی آن را با اعداد منفی نمایش می دهیم .

منابع

كتاب نجوم به زبان ساده / مایردگانی/ترجمه دكتر احمد خواجه نصیر