فرضیه تلاطم: تفاوت بین نسخه‌ها
هانيه اميري (بحث | مشارکتها) |
هانيه اميري (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ي' به 'ی') |
||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | + | فرضیه هایی كه تا كنون به آنها اشاره شد، عمدتاً به لحاظ تاریخی اهمیت دارند. فرضیه های زیرین، كه صورت های جدید فرضیه سحابی لاپاس اند، اساس فیزیكی محكم تری دارند. این توجه مجدد به فرضیه سحابی، معلول بسط نظریه هایی بود كه بر اساس آن ها، انتقال تكانه زاویه ای از ناحیه مركزی به سحابی اطراف به كمك نیروی مغناطو ئیدرودینامیكی انجام می گرفت. بنابراین خورشید اولیه تكانه زاویه ای خود را از طریق باد خورشیدی از دست می داد. | |
| − | + | یكی از بهترین فرضیه ها، فرضیه تلاطم است كه كاردان فیزیكدان آلمانی كارل فریدریش فن وایتس زكر است.نقطه آغاز این فرضیه، كه در 1945 انتشار یافت، شبیه فرضیه لاپاس است.مطابق نظریه وایتس زكر خورشید، زمانی در جریان پیدایش به وسیله ابر قرص مانندی از گاز احاطه شده بود كه به كندی دوران می كرد. قطر این قرص از مرتبه بزرگی قطر كنونی منظومه شمسی بود و دما در فواصل مختلف از خورشید مركزی نظیر دمایی بود كه اكنون نه سیاره منظومه شمسی در فواصل خود دارند(مثلا دمای گازهای قرص در فاصله زمین معادل دمای كنونی زمین فرض می شود). جرم این سحابی یك صدبار بیش از جرم كل سیارات و تقریباً برابر با ده درصد جرم خورشید فرض می شود.سحابی به طور عمده متشكل از ئیدروژن و هلیوم و فقط 1 درصد عناصر سنگین تر.از قرار معلوم زنجیره ی حوادث زیر به دنبال حالت اولیه روی داده است: | |
| − | آ:پس از 200 | + | آ:پس از 200 میلیون سال ملكول های ئیدروژن و هلیوم از قرص خارج و در فضا پراكنده شدند و درنتیجه جرم گازها از 10 درصد جرم خورشید در آغاز به مقدار0.1 درصد كنونی آن كاهش یافت ولی تكانه زاویه ای اولیه سحابی تغییر نكرد، به این طریق مقدار بزرگ كنونی این كمیت توضیح داده می شود. |
| − | ب:در آن 200 | + | ب:در آن 200 میلیون سال، در نتیجه ی تفاوت سرعت میان قسمت های مختلف سحابی –سرعت های زیاد در نزدیكی خورشید و سرعت های كم در فواصل دور از آن- حجره های تلاطم بوجود آمده اند. ماده موجود در هر حجره در جهت حركت عقربه های ساعت حركت می كرد در حالی كه خود حجره در خلاف جهت آن. بنا بر این فرضیه سیارات در نواحی بدون راه گریز میان حجره ها تشكیل شدند. این نواحی، به علت وجود جریان های متضاد در مرزهایشان، با جذب مواد از حجره های مجاور به سرعت رشد كردند و از این رو موجب تجمع مقدار زیادی ماده شدند كه در خلاف جهت حركت عقربه های ساعت دوران می كرد. سرانجام پنج تا از این توده های متساوی الفاصله به هم می پیوستند و سیاره ای در فاصله معین را بوجود آورد. |
| − | انتقاد. | + | انتقاد. بسیاری از چیزهایی را كه در مورد منطومه شمسی می دانیم می توان بر اساس فرضیه فن وایتس زكر توضیح داد.اما سوال های بسیاری نیز بی جواب می ماند.مثلاً این فرضیه مطالب زیر را توضیح می دهد: |
| − | # | + | # این واقعیت كه سیارات و سیارك ها تقریباً در یك صفحه مشترك حركت می كنند، |
| − | # | + | # این واقعیت كه صفحه استوایی خورشید تقریباً بر صفحه مداری سیارات منطبق است، |
| − | # | + | # این كه سیارات تقریباً تمام تكانه زاویه ای كل سیستم را در خود دارند، |
| − | # | + | # این كه فواصل سیارات از الگوی منظمی كه با قانون بُد بیان می شود، تبعیت می كند. |
| − | شمار سوال | + | شمار سوال هایی كه هنوز بی جواب اند، بسیار زیاد است.از این جمله اند: |
| − | # چگونه قطره ها و ذرات، كلوخه ها را | + | # چگونه قطره ها و ذرات، كلوخه ها را تشكیل می دهند؟ |
| − | # از چه | + | # از چه طریقی چندین كلوخه با هم یكی شدند و سیاره ای را بوجود آوردند؟ |
| − | # چرا اورانوس بر گرد | + | # چرا اورانوس بر گرد محوری می چرخد كه تقریباً عمود بر محور صفحه مداری است؟ |
| − | # چرا | + | # چرا معدودی از قمرها دارای حركت معكوسند؟ |
==منبع== | ==منبع== | ||
کتاب نجوم به زبان ساده/ نوشته مایردگانی/ ترجمه محمدرضا خواجه پور | کتاب نجوم به زبان ساده/ نوشته مایردگانی/ ترجمه محمدرضا خواجه پور | ||
[[رده:منظومه شمسی]] | [[رده:منظومه شمسی]] | ||
نسخهٔ ۱۰ فوریهٔ ۲۰۱۳، ساعت ۲۰:۰۸
فرضیه هایی كه تا كنون به آنها اشاره شد، عمدتاً به لحاظ تاریخی اهمیت دارند. فرضیه های زیرین، كه صورت های جدید فرضیه سحابی لاپاس اند، اساس فیزیكی محكم تری دارند. این توجه مجدد به فرضیه سحابی، معلول بسط نظریه هایی بود كه بر اساس آن ها، انتقال تكانه زاویه ای از ناحیه مركزی به سحابی اطراف به كمك نیروی مغناطو ئیدرودینامیكی انجام می گرفت. بنابراین خورشید اولیه تكانه زاویه ای خود را از طریق باد خورشیدی از دست می داد.
یكی از بهترین فرضیه ها، فرضیه تلاطم است كه كاردان فیزیكدان آلمانی كارل فریدریش فن وایتس زكر است.نقطه آغاز این فرضیه، كه در 1945 انتشار یافت، شبیه فرضیه لاپاس است.مطابق نظریه وایتس زكر خورشید، زمانی در جریان پیدایش به وسیله ابر قرص مانندی از گاز احاطه شده بود كه به كندی دوران می كرد. قطر این قرص از مرتبه بزرگی قطر كنونی منظومه شمسی بود و دما در فواصل مختلف از خورشید مركزی نظیر دمایی بود كه اكنون نه سیاره منظومه شمسی در فواصل خود دارند(مثلا دمای گازهای قرص در فاصله زمین معادل دمای كنونی زمین فرض می شود). جرم این سحابی یك صدبار بیش از جرم كل سیارات و تقریباً برابر با ده درصد جرم خورشید فرض می شود.سحابی به طور عمده متشكل از ئیدروژن و هلیوم و فقط 1 درصد عناصر سنگین تر.از قرار معلوم زنجیره ی حوادث زیر به دنبال حالت اولیه روی داده است:
آ:پس از 200 میلیون سال ملكول های ئیدروژن و هلیوم از قرص خارج و در فضا پراكنده شدند و درنتیجه جرم گازها از 10 درصد جرم خورشید در آغاز به مقدار0.1 درصد كنونی آن كاهش یافت ولی تكانه زاویه ای اولیه سحابی تغییر نكرد، به این طریق مقدار بزرگ كنونی این كمیت توضیح داده می شود.
ب:در آن 200 میلیون سال، در نتیجه ی تفاوت سرعت میان قسمت های مختلف سحابی –سرعت های زیاد در نزدیكی خورشید و سرعت های كم در فواصل دور از آن- حجره های تلاطم بوجود آمده اند. ماده موجود در هر حجره در جهت حركت عقربه های ساعت حركت می كرد در حالی كه خود حجره در خلاف جهت آن. بنا بر این فرضیه سیارات در نواحی بدون راه گریز میان حجره ها تشكیل شدند. این نواحی، به علت وجود جریان های متضاد در مرزهایشان، با جذب مواد از حجره های مجاور به سرعت رشد كردند و از این رو موجب تجمع مقدار زیادی ماده شدند كه در خلاف جهت حركت عقربه های ساعت دوران می كرد. سرانجام پنج تا از این توده های متساوی الفاصله به هم می پیوستند و سیاره ای در فاصله معین را بوجود آورد.
انتقاد. بسیاری از چیزهایی را كه در مورد منطومه شمسی می دانیم می توان بر اساس فرضیه فن وایتس زكر توضیح داد.اما سوال های بسیاری نیز بی جواب می ماند.مثلاً این فرضیه مطالب زیر را توضیح می دهد:
- این واقعیت كه سیارات و سیارك ها تقریباً در یك صفحه مشترك حركت می كنند،
- این واقعیت كه صفحه استوایی خورشید تقریباً بر صفحه مداری سیارات منطبق است،
- این كه سیارات تقریباً تمام تكانه زاویه ای كل سیستم را در خود دارند،
- این كه فواصل سیارات از الگوی منظمی كه با قانون بُد بیان می شود، تبعیت می كند.
شمار سوال هایی كه هنوز بی جواب اند، بسیار زیاد است.از این جمله اند:
- چگونه قطره ها و ذرات، كلوخه ها را تشكیل می دهند؟
- از چه طریقی چندین كلوخه با هم یكی شدند و سیاره ای را بوجود آوردند؟
- چرا اورانوس بر گرد محوری می چرخد كه تقریباً عمود بر محور صفحه مداری است؟
- چرا معدودی از قمرها دارای حركت معكوسند؟
منبع
کتاب نجوم به زبان ساده/ نوشته مایردگانی/ ترجمه محمدرضا خواجه پور
