پلاسما

از ویکی نجوم
پرش به: ناوبری، جستجو
این نوشتار خرد توسط مؤلف آن تکمیل می‌شود . لطفا شکیبا باشید . 

علاوه بر جامدات، مایعات، و گازها، حالت چهارمی از ماده به نام پلاسما وجود دارد(که نباید آن را با بخش مایع شفاف خون، که آن هم پلاسما نامیده می شود، اشتباه کرد.) این حالت ماده در محیط روزمره ما چندان متدال نیست، ولی رایج ترین حالت ماده در کل عالم است. خورشید و ستارگان بیشتر از پلاسما تشکیل شده اند. پلاسما گازی برق دار است. اتم ها ی تشکیل دهنده آن یونیده اند، یعنی یک یا چند الکترون خود را از دست داده اند، همراه با تعداد متناظری از الکترون های آزاد. یادآور می شویم که اتم خنثی همانقدر پروتون در هسته خود دارد که الکترون در خارج از هسته. وقتی یک یا چند تا از این الکترون ها از اتم کنده شود، بار مثبت اتم از بار منفی آن بیشتر می شود و به صورت یون مثبت در می آید.(در بعضی موارد، اتم می تواند الکترون های اضافی داشته باشد، که در این صورت یون منفی است.) گرچه خود یون ها و الکترون ها دارای بار الکتریکی اند، پلاسما به طور کلی به لحاظ الکتریکی خنثی است، زیرا تعداد بارهای مثبت و منفی در آن، درست مثل گاز معمولی مساوی است. با وجود این پلاسما و گاز دارای ویژگیهای متفاوت اند. پلاسما جریان الکتریکی را به راحتی هدایت می کند، بعضی از انواع تابش را که آزادانه از گاز می گذرند جذب می کند، و به کمک میدان های الکتریکی و مغناطیسی می توان به آن شکل و مدل داد، و آن را به حرکت درآورد. خورشید ما کره ای از پلاسمای داغ است. روی زمین پلاسما را در آزمایشگاه با گرم کردن گازها تا دماهای بسیار زیاد به وجود می آورند که در آن الکترون ها با جوشیدن از اتم ها جدا می شوند. در دماهای کمتر پلاسما را می توان از بمباران اتم ها با ذرات یا تابش های پر انرژی به دست آورد.