| نسخهٔ فعلی |
متن شما |
| سطر ۱: |
سطر ۱: |
| − | در اصلاح [[ستاره شناسی]] هنگامی که چشم انسان بدون هیچگونه [[ابزار رصدی]] از جمله [[دوربین دوچشمی]] و [[تلسکوپ]]، به آسمان دوخته شود، بدان چشم غیرمسلح اطلاق میشود. البته این اصلاح در آزمایشگاه ها نیز به رویتهای بدون استفاده از میکروسکوپ گفته میشود.<ref name="multiple3">کتاب ستاره‌شناسی اصول و عمل/نوشته اِ ای رُی و دی کلارک/ترجمه سید احمد سیدی نوقابی/انتشارات معاونت فرهنگی آستان قدس رضوی </ref> | + | {{نوشتار خرد}} |
| | + | در اصلاح [[ستاره‌شناسی]] هنگامی که چشم انسان بدون هیچگونه [[ابزار رصدی]] از جمله [[دوربین دوچشمی]] و [[تلسکوپ]]، به آسمان دوخته شود، بدان چشم غیرمسلح اطلاق میشود. البته این اصلاح در ازمایشگاه ها نیز به رویتهای بدون استفاده از میکروسکوپ گفته میشود |
| | | | |
| − | چشم ما تمام آن چیزی است که برای مشاهدۀ اجمالی [[صورت فلکی|صورت‌‌‌های فلکی]]، دیدن کشیدگی اسرارآمیز [[راه شیری]] و مسیر زیبایی که [[شهاب سنگ]] از خود در آسمان به‌‌‌جا می‌‌‌گذارد، به آن نیاز داریم. برای بهترین استفاده از آن در نگریستن به آسمان، مدتی زمان لازم است تا به تاریکی عادت کند. نخست، و در بارزترین پاسخ، در تاریکی مردمک چشم گشاد میشود و بدین ترتیب نور بیشتری اجازه می‌‌‌یابد به چشم وارد شود. این اتفاق در مدتی حدود 20 ثانیه به‌‌‌وقوع می‌‌‌پیوندد، و از اینرو تقریباً بلافاصله انسان را قادر می‌‌‌سازد تا ستاره‌‌های کم‌‌‌نورتر را ببیند. قطر مردمک در نور روز بین 2/5 تا 3 میلیمتر است، اما در تاریکی به 5 تا 7 میلیمتر می‌‌‌رسد. متأسفانه با پیر شدن انسان، اندازۀ بیشینه مردمک به 5mm نزدیک‌‌‌تر میشود تا 7mm (کاهش مساحت به نصف)؛ بنابراین افراد جوان‌‌‌تر در تاریکی بهتر می‌‌‌بینند!
| + | درصورتی که در منطقه ای تاریک و بدور از [[آلودگی نوری]] شهر باشید( آسمان ایده آل ) ، چشم غیرمسلح انسان میتواند تا ستارگان قدر ۶.۵+ را درصورت سالم بودن چشم رصدگر، ببیند. |
| | | | |
| − | سازوکار دیگری نیز در انطباق چشم با تاریکی وجود دارد که حدود 20 دقیقه طول می‌‌‌کشد تا اثر کند. چنانچه نور قوی به شبکیه نرسد، ویتامین A ابتدا به رتینن و سپس رودوپسین (Rhodoposin، ارغوان بینایی) تبدیل می‌‌‌گردد. اینکار باعث افزایش قابل ملاحظه در حساسیت میله‌‌‌ها و مخروط‌‌‌ها، که حس‌‌‌گرهای نور در شبکیه هستند، میشود. نور سفید قوی به‌‌‌سرعت مسیر این تغییر را برعکس می‌‌‌کند، اما نور قرمز اثر تخریبی بسیار کمتری دارد. از همین‌‌‌رو است که ستارهشناسان برای نگریستن به نقشه ستارگان از نور قرمز استفاده می‌‌‌کنند. در روشنایی روز، ما از ناحیه‌‌‌ای از شبکیه به‌‌‌نام حفره (fovea) استفاده می‌‌‌کنیم. مخروط‌‌‌های بینایی به‌‌‌صورت متراکم در این قسمت وجود دارند. این مخروط‌‌‌ها به رنگ حساس هستند، اما در عوض برای عملکرد خوب به نور قوی نیاز دارند. به همین دلیل است که اشیایی که در عکس با رنگ‌‌‌های زیبا ظاهر می‌‌‌شوند، از پشت تلسکوپ خاکستری‌‌‌رنگ هستند. بر عکس، میله‌‌‌ها به رنگ حساس نیستند و بیشترین حساسیت را به نور دارند. در خارج از حفره مرکزی، مخروط‌‌‌ها از تراکم کمتری برخوردارند و میله‌‌‌ها انبوه‌‌‌ترند. بدین ترتیب اجسام کم‌‌‌نورتر را میتوان از «گوشۀ چشم» بهتر دید، به این‌‌‌گونه که به‌‌‌جای خیره شدن به خود جسم، به کنار آن نگاه کنیم.
| + | بیش از نه دهم مطالعات [[سماوی]] انسان در پنج هزار سال اخیر با چشم غیر مسلح صورت گرفته است . اقوام ساحل مدیترانه که بنیان گذار [[صورت فلکی ]] در آسمان بودند ، بابلیها ، مصریان و یونانیان ، ستاره شناسان عرب که طی قرون وسطای اروپا بعد از استیلای رم شهرت فراوانی یافتند . ملل چین ، مایا و دیگر ستاره شناسان بدوی امریکایی همگی تئوری های خود را بر اساس مشاهدات با چشم غیر مسلح ارائه می کردند |
| | + | در این حالت چشم انسان چیز هایی را میتواند ببیند : |
| | | | |
| − | حتی پس از عادت چشم به تاریکی، آنچه عملاً می‌‌‌توانیم ببینیم به میزان غبار و بخار آب موجود در جو بستگی کامل دارد. این مواد نور ستارگان را جذب و پخش می‌‌‌کنند، از اینرو دیدن اجسام کم‌‌‌نور را مشکل می‌‌‌سازند. غبار و بخار، در پدیده‌‌‌ای که به [[آلودگی نوری]] (Light Pollution) معروف است، نور زمین را نیز پخش کرده، به سمت ما بازتابش می‌‌‌کند. به این دلیل آسمان روشن‌‌‌تر به‌‌‌نظر می‌‌‌رسد و مشکل دوچندان میشود. ما از واژۀ شفافیت (Transparency) برای تعیین میزان صافی آسمان استفاده می‌‌‌کنیم. در جای تاریک و آسمان بسیار شفاف، ستارگان تا [[قدر]] 6 و 6/5 را در سمت‌‌‌الرأس (بالای سر) میتوان دید. آلودگی نور به همراه اتمسفری انباشته از غبار و بخار آب، این توانایی را تاحد زیادی کاهش می‌‌‌دهد. برای دیدن بهتر آسمان باید تا حد ممکن از مناطق مسکونی دور شد؛ حتی چند کیلومتر فاصله کمک فراوانی می‌‌‌کند.<ref name="multiple1"> کتاب درآمدی بر نجوم و کیهان‌شناسی/ نوشته ایان موریسون/ ترجمه غلامرضا شاه‌علی/ [http://www.gshahali.ir/] </ref>
| + | 1-حدود 2000 تا 3000 [[ستاره]] در هر نیمکره آسمان . که برخی از این ستاره ها فقط چند [[سال نوری]] از ما فاصلاه دارند و برخی دیگر چند صد سال نوری |
| − | | |
| − | بیش از نه دهم مطالعات سماوی انسان در پنج هزار سال اخیر با چشم غیر مسلح صورت گرفته است . اقوام ساحل مدیترانه که بنیان گذار [[صورت فلکی]] در آسمان بودند ، بابلیها ، مصریان و یونانیان ، ستارهشناسان عرب که طی قرون وسطای اروپا بعد از استیلای رم شهرت فراوانی یافتند . ملل چین ، مایا و دیگر ستارهشناسان بدوی آمریکایی همگی تئوری های خود را بر اساس مشاهدات با چشم غیر مسلح ارائه می کردند در این حالت چشم انسان چیز هایی را میتواند ببیند : [3]
| |
| − | | |
| − | 1-حدود 2000 تا 3000 [[ستاره]] در هر نیمکره آسمان . که برخی از این ستاره ها فقط چند [[سال نوری]] از ما فاصلاه دارند و برخی دیگر چند صد سال نوری | |
| | | | |
| | 2- چند سیاره که رد میان ستارگان می گردندو هر سیاره سرعت خاص خود را دارد . | | 2- چند سیاره که رد میان ستارگان می گردندو هر سیاره سرعت خاص خود را دارد . |
| سطر ۱۷: |
سطر ۱۵: |
| | 4- شاید [[دنباله دار]]ی واقعا پر نور ، یکی دو بار در طول عمر . | | 4- شاید [[دنباله دار]]ی واقعا پر نور ، یکی دو بار در طول عمر . |
| | | | |
| − | 5- [[سحابی]] ها مانند سحابی گسیلشی بزرگی در صورت جبار یا [[سحابی تاریک]] سر اسب ( باز هم در [[صورت فلکی جبار]] ) | + | 5- [[سحابی]] ها مانند سحابی گسیلشی[http://wiki.avastarco.com/index.php/سحابی] بزرگی در صورت جبار یا [[سحابی تاریک]] سر اسب ( باز هم در [[صورت فلکی جبار]] ) |
| | | | |
| | 6- را کهکشان ، کمربندی نامنظم که نوار نورانی کاملی را بر سطح [[کره آسمان]] رسم می کند عرض آن از 5 درجه تا 50 درجه تغییر می کند . نور آن محصول تابش مرکب بیلیون ها ستاره در امتداد بعد طویل کهکشان پهن شده ما است . | | 6- را کهکشان ، کمربندی نامنظم که نوار نورانی کاملی را بر سطح [[کره آسمان]] رسم می کند عرض آن از 5 درجه تا 50 درجه تغییر می کند . نور آن محصول تابش مرکب بیلیون ها ستاره در امتداد بعد طویل کهکشان پهن شده ما است . |
| | | | |
| − | 7- کهکشان های دیگر مانند کهکشان [[صورت فلکی آندرومدا]] ( امراه المسلسله ) که آن را در عرض های جغرافیایی شمالی میتوان دید و دو کهکشان معروف به نام [[ابر های ماژلانی]] در عرض های جنوبی . <ref name="multiple2">نجوم به زبان ساده / نوشته مایردگانی / ترجمه محمدرضا خواجه پور / انتشارات گیتا شناسی </ref> | + | 7- کهکشان های دیگر مانند کهکشان [[صورت فلکی آندرومدا]] ( امراه المسلسله ) که آن را در عرض های جغرافیایی شمالی می توان دید و دو کهکشان معروف به نام [[ابرهای ماژلانی]] در عرض های جنوبی . |
| | + | |
| | | | |
| | + | ==منبع == |
| | + | کتاب نجوم به زبان ساده / نوشته مایر دگانی/ مترجم: محمدرضا خواجه پور/ صفحه 15 |
| | | | |
| − | == منبع ==
| + | کتاب ستاره شناسی اصول و عمل/نوشته اِ ای رُی و دی کلارک/مترجم:سید احمد سیدی نوقابی/ناشر: معاونت فرهنگی آستان قدس رضوی |
| | | | |
| − | <references />
| + | [[رده:نجوم رصدی]] |
| − | [[Category:نجوم رصدی|نجوم_رصدی]] | |
