کمربند سیارکی

از ویکی نجوم
نسخهٔ تاریخ ‏۲۷ فوریهٔ ۲۰۱۳، ساعت ۱۲:۰۲ توسط آسمون (بحث | مشارکت‌ها) (کمربند سیارکی)
پرش به: ناوبری، جستجو

کمربند سیارکی

بخش اصلی کمربند سیارک‌ها (در تصویر به رنگ سفید) در میان مدارهای مریخ (بهرام) و مشتری واقع شده‌است.

علاوه بر هشت سیاره که منظومه شمسی را تشکیل می‌دهند اجرام دیگری در منظومه شمسی یافت می‌شود که در مقیاس با دیگر اعضای منظومه شمسی خرده سیاره هایی بیش نیستند. در سال 1772 که رابطه بوده - تیتیوس برای نخستین بار منتشر شد ، ظاهرا وجود یک جرم ناشناخته که باید در مداری به شعاع 2.8 Au خورشید را دور بزند پیشگویی شد از اینکه سایر ارقام مندرج در رابطه بوده- تیتیوس با فواصل واقعی سیارات شناخته شده توافق بسیار نزدیکی داشت ، ظن قوی این بود که فاصله این جرم نیز 2.8 AU است . تحقیقات در این زمینه آغاز شد ، اما تا سال 1801 بی ثمر باقی ماند ، در این سال کاملا به طور تصادفی جوزپه پیاتسی مدیر رصد خانه پالرمو جرم ستاره مانند کوچکی را مشاهده کرد که در نقشه ستارگان وی ثبت نشده بود . پیاتسی طی چند شب رصد متوالی متوجه شد که موضع این جسم در میان ستارگان اندکی جابه جا میشود.وی نخست تصور کرد که این جسم یک دنباله‌دار است اما با ادامه رصد و مشاهده مشخص شد که این جسم کوچک در مداری به شعاع متوسط 276 AU خورشید را دور می زند . پیاتسی پنداشت که سیاره گم شده را یافته است و آن را به نام الهه کشت و کار سرس (ceres) نامید . یک سال بعد هاینریش البر اختر شناس آلمانی جسم دیگری را در مداری بسیار شبیه به مدار سرس یافت و آن را پالاس نامید . کشف دومین جرم آسمانی ، این تصور را که سرس سیاره گم شده است را زائل کرد ،اما سررشته ای به دست داد مبنی بر اینکه شاید اجرام دیگری از این گونه وجود داشته باشند . کشف سرس و پالاس آغاز یک رشته اکتشافات سیارکها بود . در اواخر قرن نوزدهم امر مهم تکوین و گسترش تکنیکهای جدید عکاسی تحقق یافت . اگر با چراغ های شهر ، در شب با نور دهی متناوب عکس گرفته باشید ،احتمالا دیده اید که چراغ اتومبیل های متحرک رگه های روشنی در عکس ایجاد کرده اند . برای گرفتن عکس مشخص و ثابتی از ستارگان ، تلسکوپ حامل دوربین عکاسی را با حرکتی متناسب با حرکت ستارگان ،حرکت می دهیم . در این حال با ورود نور از یک میدان ستاره ای معین در مدت زمان معین عکس مورد نظر را به دست می آوریم اما جسمی که در آسمان نسبت به آن ستارگان در حرکت است رد روشنی در فیلم باقی می گذارد ..دکتر الینور هلین اختر شناسی است که با شیوه جدیدی درباره سیارکها تحقیق می کند . وی برای شناسایی شکار خود از تکنیک خاصی بهره می گیرد . نخست به مدت 20 دقیقه صفحه عکاسی را در معرض نور میدان ستاره ای قرار می دهند . سپس به مدت 10 دقیقه آن را می پوشانند و بار دیگر آن را به مدت 10 دقیقه در معرض نور قرار می دهد در طی این فاصله زمانی 40 دقیقه ای دوربین عکاسی او ستارگان را دنبال می کند . از چنین مدت زمان نوردهی می توان زاویه حرکت سیارک ها را تعیین کرد . دکتر هلین به سیارکهایی که در مدارشان به زمین نزدیک می شوند توجه خاصی دارد .یکی از منحصر به فرد تریت کشفیات از این نوع کشف سیارک 1976AA است . قطر این سیارک تقریبا یک کیلومتر دوره گردش آن به دور خورشید کمتر از یک سال است . این سیارک از هر جسم دیگری جز ماه به زمین نزدیکتر می شود . اگر اشیایی تا قطر 0.5km را به حساب آوریم ،تخمین فعلی تعداد کل سیارکها در محدوده منظومه شمسی از یک میلیون تجاوز می کند ، از این رو نامگذاری یافته های جدید ناممکن خواهد بود ، هرگاه سیارکها ی جدیدی کشف شود بر حسب شماره مشخص میشود به این ترتیب که 1- سرس 2- پالاس ،... (1566 ایکاروس ) و غیره . در حالی که بیشتر سیارکها مابین مریخ و مشتری دور خورشید می گردند خروج از مرکز تعدادی از آنها چندان زیاد است که مدار زمین را قطع می کند . از آن جمله سیارکهایی مانند هرس ،آپولو ، آدونیس ، ایکاروس ،جئوگرافوس و اروس هستند که توجه خاصی به آنها می شود ، زیرا در مسیر مدارشان نسبتا به زمین نزدیک می شوند مثلا در سال 1937 هرمس به 0.8 میلیون کیلومتری زمین یعنی دوبرابر فاصله ماه از زمین رسید . نزدیک شدن سیارکها به زمین این احتمال را تقویت می کند که ممکن است زمین در گذشته با سیارکها برخورد کرده باشد یا در آینده با آنها برخورد کند اما امروزه می توانیم مطمئن باشیم که پیش از چنین برخوردی از آن آگاه می شویم . سیارک ایکاروس از این لحاظ مورد توجه خاص است که از طرفی به خورشید بسیار نزدیک و از طرف دیگر از ماورای مدار مریخ می گذرد . بنابر اندازه گیریهایی که با رادار به عمل آمده ، به نظر می رسد بزگترین بعد ایکاروس فقط 0.5 km باشد . این سیارک را والتر باده وقتی که به کمک یک تلسکوپ اشمیت در مونت پالرمو از یک میدان ستاره ای عکس می گرفت ،کشف کرد . او این سیارک را به علت نزدیک شدن مدارش به خورشید ایکاروس نامید . ایکاروس نامی اسطوره ای برای جوانی است که تا نزدیکی خورشید پرواز کرده بود . افسانه یاد شده از این قرار است که ایکاروس با پدرش د دالیوس می کوشیدند تا با بالهای مصنوعی پرواز کنند و از زندان یک جزیره بگریزند . د دالیوس که استادی صنعتکار بود دو جفت بال ساخت و آنها را با موم بر پیکر خود و پسرش وصل کرد . او به پسرش اخطار کرد که در ارتفاع زیاد پرواز نکند ، زیرا موم بر اثر گرمای خورشید ذوب می شود . اما پسرش که از شور و هیجان آزادی انگیخته شده بود و خود را قادر به پرواز می دید ،اوج گرفت و بالا و بالا تر رفت موم ذوب شد و ایکاروس به دریا فر افتاد و مرد . سه گروه متفاوت سیارکها را مشخص کرد :1- گروهی که مدارشان تقریبا دایره ای و شعاع مداری آنها حدود 2.8 AU است این گروه کمربند سیارکی سنتی را تشکیل می دهند .2- گروه آپولو که مدارهایی با خروج از مرکز بسیار دارند و طول نیم قطر اطول مدارشان 1Au یا کمتر است (مدار بسیاری از آنها مدار زمین را قطع می کنند .)3- گروهی که سیارکهای ترویایی هستند اینها ظاهرا در مدار مشتری 60 درجه عقب و 60 درجه جلو خود مشتری به دام افتاده اند و نام هایی مانند هکتور ، نستور ، و شبیه به آنها داده اند .

کشف کمربند سیارکی

بعد از آن که هرشل اورانوس را کشف کرد اختر شناسان در جستجوی کشف سیاره های بیشتر برآمدند. کشف سیاره شهرت زیادی به همراه داشت و این بر تلاش اختر شناسان می افزود. از این گذشته به نظر می رسید که طبق قانون تیتوس- بد سیاره ناپیدایی میان مدار مریخ ومشتری وجود دارد. این قانون یکی از ویژگیهای عجیب مدار سیاره ها را بیان می کند.بدنبال تلاشهای زیاد بعد از چندین سال تعداد زیادی سیارک کشف شد.


لیست بزرگترین سیارکها

1-سرس

2-پالاس

3-جونو

4-وستا

5-استریا

6-هبه

7-ایریس

8-فلورا

9-متیس

10-هیجا

11-انگریا



انواع شکل ها

سیارکان از نظر شکل گوناگونند پاره‌ای کروی و برخی بیضی و گروهی نیز شکل‌های نا منظمی دارند.

منبع

کتاب نجوم دینامیکی رابرت تی .دیکسون

ویکی پدیا فارسی دانشنامه آزاد