در حال ویرایش گرانش

گرانش یا جاذبه، پدیده‌ای است که در آن همهٔ اجسام جرم‌مند یکدیگر را جذب می‌کنند. تأثیر گرانش بر این اجسام، یعنی تأثیر جذب یک جسم جرم‌مند، جسم جرم‌مند دیگر را، به صورت وزن رخ می‌نماید. از آشناترین نمودهای گرانش فرو افتادن سیب از درخت است. پدیدهٔ گرانش معمولاً در مقیاس‌های بزرگ یا خیلی بزرگ هنگامی که جرمِ دست‌کم یکی از اجسام درگیر خیلی زیاد است رخ می‌نماید. بنابراین نمودهای گرانش در حرکت اجسام آسمانی و مسیر سیاره‌ها به گرد خورشید دیده می‌شود.

به‌طور کلاسیک، گرانش یکی از چهارنیروی اصلی طبیعت (سه نیروی دیگر: الکترومغناطیس، نیروی هسته‌ای ضعیف و نیروی هسته‌ای قوی) شمرده می‌شود. از میان این نیروها، گرانش از همه ضعیف‌تر است از این رو در فرایندهای ریز-مقیاس که نیروهای دیگر حضور فعال دارند، اثر گرانش کاملاً قابل چشم‌پوشی‌است. در فیزیک معاصر نظریه نسبیت عام برای توضیح این پدیده بکار می‌رود، اما توضیح کمتر دقیق ولی ساده‌تر آن در قانون جهانی گرانش نیوتون یافت می‌شود. در اکثر فعالیت‌های روزمره، از جمله فرستادن موشک به فضا قانون جاذبه عمومی نیوتن کاملاً کارآمد است. هرجرم ذره‌ای جرم ذره‌ای دیگر را درراستای تقاطع آن‌ها با نیرویی جذب می‌کنداین نیرو با حاصلضرب جرم‌ها متناسب است وبامربع فاصله آن‌ها رابطه عکس دارد. این قانون از قوانین بنیادی فیزیک است.

برای اندازه‌گیری شتاب ثقل از ابزاری به نام گرانش‌سنج استفاده می‌شود.

[[پرونده:Newton_Cannon.svg|400px]]

== نگاهی جدید به منشأ گرانش ==
گرانش، نیروی مرموزی است که هرچند نظریه نسبیت عام انیشتین، آن‌را به خوبی توصیف می‌کند؛ اما منشا آن کماکان ناشناخته است. آیا می‌توان جهت‌گیری آرایش اطلاعات اجسام مادی را در فضا عامل گرانش دانست؟

اگرچه نیروی جاذبه ابتدا توسط قوانین نیوتن و سپس نسبیت عام انیشتین به خوبی توصیف شد، با این وجود ما هنوز نمی‌دانیم چگونه خواص بنیادین جهان با هم ترکیب می‌شوند و این پدیده را ایجاد می‌کنند. قوانین نیوتن و انیشتن به ما می‌گویند که گرانش چگونه عمل می‌کند اما از منشأ پیدایش آن چیزی بیان نمی‌کنند.

اریک ورلیند از دانشگاه آمستردام هلند، رویکرد جدیدی را برای توصیف نیروی جاذبه پیشنهاد کرده است. این فیزیکدان نظری و از تئوریسین‌های برجسته نظریه ریسمان، استدلال می‌کند که جاذبه گرانشی ممکن است ناشی از جهت آرایش اطلاعات اجسام مادی در فضا باشد.

== منبع ==
ویکیپدیا فارسی [http://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B4]
@@ سطر ۱: / سطر ۱: @@
-[[رده: فیزیک]]
+گرانش یا جاذبه، پدیده‌ای است که در آن همهٔ اجسام جرم‌مند یکدیگر را جذب می‌کنند. تأثیر گرانش بر این اجسام، یعنی تأثیر جذب یک جسم جرم‌مند، جسم جرم‌مند دیگر را، به صورت وزن رخ می‌نماید. از آشناترین نمودهای گرانش فرو افتادن سیب از درخت است. پدیدهٔ گرانش معمولاً در مقیاس‌های بزرگ یا خیلی بزرگ هنگامی که جرمِ دست‌کم یکی از اجسام درگیر خیلی زیاد است رخ می‌نماید. بنابراین نمودهای گرانش در حرکت اجسام آسمانی و مسیر سیاره‌ها به گرد خورشید دیده می‌شود.
-[[رده:مکانیک سماوی]]
-== گرانش ==
-[[نیوتن]] قانون گرانش عمومی خود را رسما در پرینکیپیا اعلام کرد که در سال ۱۶۸۷ منتشر شد. در واقع او قسمت اعظم این نظریه را در سکونت گاه خانوادگی خود در ولستروپ انگلیس چند سال پیشتر، بین سال‌های ۱۶۶۵ و۱۶۶۶ ، در خلال شش ماه تعطیلی دانشگاه کمبریج به دلیل بروز واگیری طاعون در لندن، یافته و تدوین کرده بود. این قانون را می‌توان به این قرار بیان کرد: ''هر ذره در عالم ذره‌ی دیگری را با نیرویی می‌رباید که بزرگی آن با حاصلضرب جرم‌های این دو ذره متناسب است و با مجذور فاصله‌ی بین آن‌ها نسبت عکس دارد. راستای این نیرو در امتداد خط مستقیمی است که دو ذره را به هم وصل می‌کند.'' این قانون را می‌توانیم در قالب معادله رو به رو بنویسیم: F=GmM/r^2
+به‌طور کلاسیک، گرانش یکی از چهارنیروی اصلی طبیعت (سه نیروی دیگر: الکترومغناطیس، نیروی هسته‌ای ضعیف و نیروی هسته‌ای قوی) شمرده می‌شود. از میان این نیروها، گرانش از همه ضعیف‌تر است از این رو در فرایندهای ریز-مقیاس که نیروهای دیگر حضور فعال دارند، اثر گرانش کاملاً قابل چشم‌پوشی‌است. در فیزیک معاصر نظریه نسبیت عام برای توضیح این پدیده بکار می‌رود، اما توضیح کمتر دقیق ولی ساده‌تر آن در قانون جهانی گرانش نیوتون یافت می‌شود. در اکثر فعالیت‌های روزمره، از جمله فرستادن موشک به فضا قانون جاذبه عمومی نیوتن کاملاً کارآمد است. هرجرم ذره‌ای جرم ذره‌ای دیگر را درراستای تقاطع آن‌ها با نیرویی جذب می‌کنداین نیرو با حاصلضرب جرم‌ها متناسب است وبامربع فاصله آن‌ها رابطه عکس دارد. این قانون از قوانین بنیادی فیزیک است.
-در اینجا F عبارت است از نیروی وارد بر ذره‌یm که ذره‌ی M در فاصله‌ی r به آن وارد می‌کند. ثابت تناسب G را ثابت عمومی گرانش می‌گویند. مقدار این ثابت را در آزمایشگاه با اندازه‌گیری نیرو‌ی بین دو جسم به جرم‌های معلوم، تعیین می‌کنند. در حال حاضر مقدار پذیرفته شده‌ی این ثابت در سطح جهان، در دستگاه یکا‌های SI، عبارت است از&nbsp;: G=(6.67259<u>+</u>o.00085) * 10<sup>-11</sup> &nbsp;Nm<sup>2</sup>kg<sup>-2</sup>
+برای اندازه‌گیری شتاب ثقل از ابزاری به نام گرانش‌سنج استفاده می‌شود.
-تمام معرفت کنونی ما نسبت به جرم اجرام نجومی، از جمله زمین، بر مبنای این ثابت بنیادی استوار است.
+[[پرونده:Newton_Cannon.svg|400px]]
-این قانون نمونه‌ای از رده‌ی کلی نیروهایی به شمار می‌آید که به آن‌ها نیروی مرکزی می‌گویند؛ یعنی، نیروهایی که خط‌ کنش آن‌ها از یک نقطه یا مرکز ناشی می‌شود یا به آن خاتمه می‌یابد. افزون بر این‌ها، بزرگی این نیرو، مانند بزرگی نیروی گرانش، باید از جهت مستقل باشند، یعنی نیروی مرکزی همسانگرد است. رفتار چنین نیرویی را می‌توان به طریق زیر مجسم کرد:
+== نگاهی جدید به منشأ گرانش ==
+گرانش، نیروی مرموزی است که هرچند نظریه نسبیت عام انیشتین، آن‌را به خوبی توصیف می‌کند؛ اما منشا آن کماکان ناشناخته است. آیا می‌توان جهت‌گیری آرایش اطلاعات اجسام مادی را در فضا عامل گرانش دانست؟
-سطحی فرضی و کروی را با ذره‌ای جرمدار در مرکز آن، به صورت منبع گرانش فرض کنیم. وقتی کسی روی این سطح گام برمی‌دارد، پی می‌برد که همواره تحت تاثیر نیرویی ربایشی به سمت مرکز قرار دارد، که بزرگیش از مکان او بر سطح کره مستقل است. برای تعیین موضع روی سطح این کره، از این رو به هیچ وجه نمی‌توان استفاده کرد.&nbsp;
+اگرچه نیروی جاذبه ابتدا توسط قوانین نیوتن و سپس نسبیت عام انیشتین به خوبی توصیف شد، با این وجود ما هنوز نمی‌دانیم چگونه خواص بنیادین جهان با هم ترکیب می‌شوند و این پدیده را ایجاد می‌کنند. قوانین نیوتن و انیشتن به ما می‌گویند که گرانش چگونه عمل می‌کند اما از منشأ پیدایش آن چیزی بیان نمی‌کنند.
-[[File:Newton Cannon.svg|400px|Newton Cannon.svg|وسط]]
+اریک ورلیند از دانشگاه آمستردام هلند، رویکرد جدیدی را برای توصیف نیروی جاذبه پیشنهاد کرده است. این فیزیکدان نظری و از تئوریسین‌های برجسته نظریه ریسمان، استدلال می‌کند که جاذبه گرانشی ممکن است ناشی از جهت آرایش اطلاعات اجسام مادی در فضا باشد.
-== نیروی گرانشی وارد بر ذره‌ای دورن یک جسم کروی ==
-برای به دست آوردن نیروی گرانش وارد بر ذره‌ای درون یک جسم کرویاز رابطه زیر استفاده می‌کنیم:
-[[پرونده:Gdif.gif||وسط|]]
-که در آن Mr تابع جرم نسبت به r است .اثبات این قضیه و روابط آن در کتاب‌های فیزیک دانشگاهی پیدا می‌شود.
-== جستاره ای دیگر ==
-* [[ثابت گرانش]]
-* [[جرم]]
 == منبع ==
+ویکیپدیا فارسی [http://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B4]
-* مکانیک تحلیلی (نویسنده: گرانت فاولز، مترجم: جعفر قیصری, انتشارات: نشر دانشگاهی)
-[[رده:مکانیک سماوی]]
-[[رده:فیزیک]]