در حال ویرایش سحابی سیاره‌ای

[[پرونده:NGC6543.jpg|thumb|left|250px|ان‌جی‌سی ۶۵۴۳, [[سحابی چشم گربه]]]]

سحابی سیاره‌نما (به انگلیسی: planetary nebula) نوعی سحابی گسیلشی است که از [[گاز]] و [[پلاسما]] تشکیل شده‌ است. این نوع [[سحابی]] ها پس از مرگ ستارگان به وجود می‌آیند. . مدت عمر این سحابیها کوتاه و حدود ده هزار سال در مقابل با عمر چند میلیون سالهٔ [[ستاره]] است.
 
بیشتر این [[سحابی]] ها به شکل یک پوسته ی کروی شکل در حال گردش و فرار از [[ستاره]] ی مرکزی در حال مرگ هستند و به همین دلیل به آن ها سحابی های سیاره ای می گوییم با مرگ [[غول سرخ]] به بیرون پخش می شود و ستاره ای از نوع [[کوتوله سفید]] در مرکز باقی می ماند روشنی [[گاز]] های این نوع سحابی ها به دلیل بازتابش یا انتشار حاصل از ستاره ی مرکزی است سحابی های سیاره ای زیبا ترین و رنگارنگ ترین اشکال کیهانی را به وجود می آورد که از مشهور ترین ها شان به سحابی انگشتر ،پروانه،اسکیمو،مورچه و ساعت شنی اشاره کرد.
جوانترین سحابی سیاره‌ای مشاهده شده سحابی پرتوماهی است.

[[پرونده:NGC7293 (2004).jpg|350px|چپ|بندانگشتی|سحابی مارپیچ. ستاره‌ای که در مرکز دیده می‌شود، لایه‌های بیرونی خود را به فضا پرتاب کرده است.]]
نواحی روشن از گاز یونیده، نه تنها کنار ستارگان تازه متولد شده، بلکه اطراف ستاره‌هایی که آخرین مراحل تحول خود را سپری می‌کنند نیز دیده می‌شود. سحابی سیاره‌ای عبارت است از یک پوسته‌ی گازی به دور یک ستاره آبی داغ و کوچک. در زمان تحول ستاره و در مرحله‌ی هلیوم‌سوزی، ممکن است ناپایداری‌هایی بروز کند. برخی ستارگان شروع به تپش می‌کنند، در حالی که در دیگر ستاره‌ها ممکن است تمام اتمسفر بیرونی به فضا پرتاب شود. در حالت اخیر، یک پوسته‌ی گازی که با سرعت 20 تا 30 کیلومتر بر ثانیه  در حال انبساط است اطراف یک ستاره کوچک و داغ (دمای 50000 تا 100000 کلوین) تشکیل خواهد شد. این ستاره‌ی کوچک، هسته‌ی ستاره‌ی اولیه است.
تابش فرابنفش ستاره‌ی مرکزی، گاز در حال انبساط را در سحابی سیاره‌ای به یون تبدیل می‌کند. بسیاری از خطوط نشری روشنی که در یک ناحیه‌ی اچ 2 دیده می‌شود، در طیف این گاز وجود دارد. البته سحابی‌های سیاره‌ای عموماً از بیش‌تر نواحی اچ 2 خیلی متقارن‌ترند و سریع‌تر منبسط می‌شوند. برای مثال، سحابی حلقوی  معروف در [[صورت فلکی شلیاق]]، M57، به‌وضوح در تصاویری که در مدت 50 سال گرفته شده منبسط شده است. در مدت چند ده هزار سال، سحابی‌های سیاره‌ای در [[محیط بین‌ستاره‌ای]] محو شده، ستاره‌ی مرکزی آن‌ها سرد، و به [[کوتوله سفید]] تبدیل می‌گردد.
سحابی‌های سیاره‌ای را در قرن نوزدهم به این نام خواندند، چرا که به‌صورت دیداری، برخی سحابی‌های کوچک کاملاً شبیه به سیاره‌هایی چون [[اورانوس]] به نظر می‌رسند. قطر ظاهری کوچک‌ترین سحابی شناخته شده تنها چند ثانیه قوسی است؛ در حالی که در بزرگ‌ترین آن‌ها، مانند [[سحابی مارپیچ]] (Helix Nebula)، ممکن است به یک درجه برسد.


برآورد می‌شود که تعداد کل سحابی‌های سیاره‌ای در [[کهکشان راه شیری]]،50000 باشد. تاکنون حدود2000 سحابی سیاره‌ای رصد شده است.

==منبع==
1. کتاب مبانی ستاره‌شناسی (ترجمه کتاب Fundamental Astronomy)/ هانو کارتونن و همکاران/ مترجم: غلامرضا شاه‌علی [http://astronomy2012.blogfa.com/]

2. ویکی پدیای فارسی[http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%AD%D8%A7%D8%A8%DB%8C_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D9%86%D9%85%D8%A7]

[[رده:اخترفیزیک]]