نسخهٔ فعلی |
متن شما |
سطر ۱: |
سطر ۱: |
− | == مقدمه ==
| + | [[File:Folio 165 from manuscript of as-Sufi treatese on the fixed stars. 1009-10. Bodleian Library, Oxford..jpg|thumb|200px]] '''زن بَرزَنجیر''' یا '''آندرومدا''' یا '''اِمرَاةالمُسَلسَله''' یکی از [[صورت فلکی|صورتهای فلکی]] در آسمان نیمکره شمالی است که بزرگترین [[کهکشان]] همسایه به [[کهکشان راه شیری]] در آن دیده میشود. معمولاً در کتابها آن [[کهکشان]] را نیز به همین نام مینامند. |
| | | |
− | {| border="1" align="left" cellspacing="0" cellpadding="2" style="width: 260px; "
| + | کهکشان زن برزنجیر که ۲٫۲ میلیون [[سال نوری]] با ما فاصله دارد، دورترین پدیدهای است که با چشم برهنه دیده میشود. |
− | |+ <span style="font-family:arial,helvetica,sans-serif;">'''<span style="font-size:larger;">صورت فلکی آندرومدا</span>'''</span>
| + | <ref name="multiple"> ویکی پدیافارسی[http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D9%86_%D8%A8%D8%B1%D8%B2%D9%86%D8%AC%DB%8C%D8%B1]</ref> |
− | |-
| + | == ستارهها == |
− | | colspan="2" | <p style="text-align: center;"></p>[[File:25d0px-Andromeda IAU.svg.png|center|alt=25d0px-Andromeda IAU.svg.png]]<p style="text-align: center;"><br/></p>
| |
− | |-
| |
− | | style="text-align: center;" | نام لاتین
| |
− | | style="text-align: center;" | Andromeda
| |
− | |-
| |
− | | style="text-align: center;" | معرفی کننده
| |
− | | style="text-align: center;" | بطلمیوس
| |
− | |-
| |
− | | style="text-align: center;" | [[%D8%A8%D8%B9%D8%AF|بعد]]
| |
− | | style="text-align: center;" | 1h
| |
− | |-
| |
− | | style="text-align: center;" | [[%D9%85%DB%8C%D9%84|میل]]
| |
− | | style="text-align: center;" | 37<sup>°</sup>
| |
− | |-
| |
− | | style="text-align: center;" | مساحت
| |
− | | style="text-align: center;" | 722 درجه مربع
| |
− | |-
| |
− | | style="text-align: center;" | <span class="Apple-style-span" style="font-weight: 800;">ستارگان اصلی</span>
| |
− | | style="text-align: center;" | 65
| |
− | |-
| |
− | | style="text-align: center;" | ستارگان [[%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D9%87|سیاره]] دار
| |
− | | style="text-align: center;" | 12
| |
− | |-
| |
− | | style="text-align: center;" | نزدیک ترین [[%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D9%87|سیاره]]
| |
− | | <p style="text-align: center;">Ross 248</p><div></div>
| |
− | |-
| |
− | | colspan="2" style="text-align: center;" |
| |
− | <span style="font-size:xx-small;">بهترین زمان مشاهده در ماه نوامبر</span>
| |
| | | |
− | <span style="font-size:xx-small;">مشهود بین عرض های جغرافیایی '''°'''+90 تا -'''°'''40</span>
| + | [[قدر ظاهری]] سرةالفرس پرنورترین ستاره این صورت فلکی، ۲٫۱ است. در دستهبندی ستارگان بایر (آلفا) – زن برزنجیر نامیده شدهاست. |
− | | |
− | |-
| |
− | | colspan="2" style="text-align: center;" | [[File:AndromedaCC.jpg|center|260x240px|alt=AndromedaCC.jpg]]<br/>
| |
− | |}
| |
− | | |
− | زن بَرزَنجیر یا آندرومدا یا اِمرَاةالمُسَلسَله یکی از صورتهای فلکی در آسمان نیمکره شمالی است که بزرگترین [[%DA%A9%D9%87%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%86|کهکشان]] همسایه به راه کهکشان در آن دیده میشود. معمولاً در کتابها آن کهکشان را نیز به همین نام مینامند.
| |
− | | |
− | کهکشان زن برزنجیر که ۲٫۲ میلیون سال نوری با ما فاصله دارد، دورترین پدیدهای است که با چشم برهنه دیده میشود<ref>فراس، نایجل، آسمان شب، ترجمهٔ علی رؤوف، معاونت فرهنگی آستان قدس رضوی، چاپ دوم: بهمن 1369. ص30</ref>
| |
− | | |
− | <br/><br/>
| |
− | | |
− | == ستاره ها ==
| |
− | | |
− | آلفا آندرومدا به نام راس المسلسله یا سرة الفرس می باشد و یک گوشه از چهار گوش اسب بالدار را تشکیل می دهد (سه [[%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%87|ستاره]] درخشان دیگر بقیه روس را می سازند) نوع [[%D8%B7%DB%8C%D9%81|طیف]] B9 IV ، [[%D9%82%D8%AF%D8%B1|قدر]] 2.1 و فاصله اش 100 [[%D8%B3%D8%A7%D9%84%20%D9%86%D9%88%D8%B1%DB%8C|سال نوری]] است.<ref name="multiple2">صورت های فلکی ، دکتر گری مکلر - دکتر مارک چارترند - ویل تیریون ، احمد دالکی ، گیتاشناسی ، چاپ سوم</ref>
| |
− | | |
− | <br/>
| |
| | | |
| + | [[قدر ظاهری]] صورت فلکی زن برزنجیر به روش اندازهگیری باستان بین ۷ تا ۸ میباشد، و به روش اندازهگیری جدید چیزی حدود ۴. |
| + | <ref name="multiple">ویکی پدیافارسی[http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D9%86_%D8%A8%D8%B1%D8%B2%D9%86%D8%AC%DB%8C%D8%B1] </ref> |
| == اجرام عمقی آسمان == | | == اجرام عمقی آسمان == |
| | | |
− | [[%DA%A9%D9%87%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%86|کهکشان]] معروف آندرومدا ([[M31|M31]] ، NGC 224 ) به فاصله 2.5 میلیون [[%D8%B3%D8%A7%D9%84%20%D9%86%D9%88%D8%B1%DB%8C|سال نوری]] به عنوان دورترین جرم آسمانی که با چشم غیر مسلح دیده می شود ، محسوب می گردد. این یک [[%DA%A9%D9%87%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%86%20%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%BE%DB%8C%DA%86%DB%8C|کهکشان مارپیچی]] است و از اعضا [[%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87%20%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C|گروه محلی]] یعنی خوشه کوچکی که [[%DA%A9%D9%87%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%86%20%D8%B1%D8%A7%D9%87%20%D8%B4%DB%8C%D8%B1%DB%8C|کهکشان راه شیری]] هم به آن تعلق دارد منظور می شود. در شب هایی که هوا تمیز و آسمان عاری از [[%D8%A2%D9%84%D9%88%D8%AF%DA%AF%DB%8C%20%D9%86%D9%88%D8%B1%DB%8C|آلودگی نوری]] باشد این کهکشان مانند یک لکه مات و کم فروغ با چشم عادی قابل مشاهده است. دو کهکشان هم جوار آن یعنی M32 که یک کهکشان کوتوله از [[%D9%82%D8%AF%D8%B1|قدر]] نهم است در جنب M31 می باشد و همچنین M110 به عنوان یک [[%DA%A9%D9%87%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%86%20%DA%A9%D9%88%D8%AA%D9%88%D9%84%D9%87|کهکشان کوتوله]] بیضوی مسطح کمی دورتر قرار گرفته است. برای دیدار آن ها نیاز به تلسکوپ داریم. NGC 752 یک خوشه باز [[%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%87|ستاره]] ای است که با [[%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D9%86%20%D8%AF%D9%88%DA%86%D8%B4%D9%85%DB%8C|دوربین دوچشمی]] قابل مشاهده است.<ref name="multiple2">کتاب صورت های فلکی ، دکتر گری مکلر - دکتر مارک چارترند - ویل تیریون ، احمد دالکی ، گیتاشناسی ، چاپ سوم</ref> | + | آنچه در این قسمت آسمان شایان توجه بسیار است شیئ است که نام علمی آن [[NGC224]] است و در نزدیکی (نو)- زن برزنجیر جای دارد. به چشم برهنه به صورت [[ستاره]] ابر مانندی از قدر پنجم میآید به سرشت واقعی آن فقط با کمک [[تلسکوپ]]ی نیرومند میتوان پی برد. [[M31]] کهکشانی است کاملاً شبیه به کهکشان ما، این کهکشان از میلیاردها ستاره تشکیل شده و اندکی از کهکشان ما بزرگتر است دورترین شیی است در فضا که با چشم برهنه میتوان دید. نوری که کهکشان بزرگ زن برزنجیر را ترک کند پس از سفری ۲٬۰۰۰٬۰۰۰ ساله در فضا به ما میرسد. |
− | | + | <ref name="multiple">ویکی پدیافارسی[http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D9%86_%D8%A8%D8%B1%D8%B2%D9%86%D8%AC%DB%8C%D8%B1] </ref> |
− | <br/>
| |
− | | |
| == در اساطیر == | | == در اساطیر == |
| | | |
− | یكی از زیباترین افسانه های ستارگان آسمان به طور حتم افسانه [[%D8%B0%D8%A7%D8%AA%20%D8%A7%D9%84%D9%83%D8%B1%D8%B3%DB%8C|ذات الكرسی]] ( كاسیوپیا ) و امراة المسلسله ( آندرومدا ) است. " كفوس " ( kepheus ) پادشاه اتیوپی و همسر خودپسندش " كاسیوپیا " ، دختر بسیار زیبایی به نام " آندرومدا " داشتند. روزی [[%D9%85%D9%84%D9%83%D9%87|ملكه]] خدایان را از خود رنجاند و آنها را آزرده خاطر كرد ، به این ترتیب كه ادعا كرد ، دخترش زیباتر از " نرایدین " ( nereiden ) دختر " نرویس " ( nereus ) خداوند دریاها است .
| + | نام اروپایی این پیکر آسمانی یعنی آندرومدا، در اساطیر یونانی نام زنی بودهاست که پرساوش پهلوان عاشق وی بودهاست و در بند اژدهایی در در ساحلی در حبشه با زنجیر زندانی بود. پرساوش با کشتن اژدهای مزبور وی را آزاد میکند و آن دو ازدواج میکنند. از ایشان فرزندانی پدید میآید از جمله پرسس. بنابراین افسانهها پرسس نیای پارسیان (ایرانیان) است. |
| | | |
− | آنها نزد " پوزیدون " حكمران دریاها ، كه ما امروزه اغلب او را " نپتون " ( neptun ) می نامیم ، شكایت وادعای خود را مطرح كردند. پوزایدون از این امر بسیار خشمگین شد و هیولای دریایی ترسناكی را به اتیوپی فرستاد ، كه امروزه به شكل صورت فلكی نهنگ در آسمان قرار دارد. این هیولای وحشتناك از دهانش آتش می بارید تمام آن سرزمین را ویران كرد. مردم كه از این امر مایوس و ناامید شده بودند بالاخره به پادشاه خود روی كردند. " كفوس " از غیبگویان راه چاره خواست و آنها راه حل وحشتناكی را به او گفتند. او دریافت كه هیولای بی رحم تنها در صورتی از سرزمین او دست خواهد برداشت كه او یگانه دخترش " آندرومدا " را به هیولا تحویل دهد. شاه ابتدا این كار را به تاخیر انداخت ، ولی هیولای دریایی هر روز خشمگین تر می شد و سرزمین او را بدتر ویران می كرد. بالاخره شاه دستور داد شاهزاده خانم را در غل و زنجیر كنند و بر صخره ای در دریا محكم ببندند.
| + | آندرومدا دختر زیبای قیفاووس و کاسیوپیه «(ذاتالکرسی) پریان را از خودخواهی بیش از اندازه اش به خشم آورد. نپتون، برای تنبیه وی، او را به صخرهای در کناره دریا زنجیر کرد تا شکار اژدهای دریایی شود که در آن هنگام ساحل دریا را عرصه تاخت و تاز خود کرده بود درست در همان لحظهای که اژدها به اندرومدا حمله آورده بود، پرسهئوس ([[برساووش]]) با جادو غول را به سنگ بدل کرد و آندرومدا را نجات داد. |
| + | <ref name="multiple">ویکی پدیافارسی[http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D9%86_%D8%A8%D8%B1%D8%B2%D9%86%D8%AC%DB%8C%D8%B1] </ref> |
| + | == منبع == |
| | | |
− | هیولای دریایی به زودی پدیدار شد و می خواست " آندرومدا " را در چنبره بگیرد ، ولی درست در همان لحظه " برساوش" ( perseus : پرسه یا برساوش پسر زئوس ) پهلوان ، كه او نیز به شكل صورت فلكی در آسمان قرار دارد ، از راه رسید. برساوش ، كه صندلی های بالداری در پا داشت و میتوانست با آنها پرواز كند ، دختر بیچاره را كه برای كمك فریاد می كشید ، دید. او بی درنگ به هیولا حمله ور شد ، اما نتوانست با شمشیر خود بر هیولا غلبه كند. خوشبختانه او در ماجرای دیگری ، سر " گورگون " را به دست آورده بود ، سری كه هر موجودی به آن نگاه می كرد ، بلافاصله تبدیل به سنگ می شد. او این سر را در برابر صورت هیولا گرفت ، به نحوی كه هیولای دریایی در یك چشم بر هم زدن به سنگ تبدیل شد. برساوش ، شاهزاده خانم را كه بعدها همسر او شد ، نجات داد. بر ساوش ، سر گورگون را از بدن " مدوسا " ( medusa : یكی از سه خواهر خدایان افسانه ای یونانی " گوگون ها " می نامیدند. مدوز زیبایی خیره كننده و گیسوان جذابی داشت. " آتنا " " دختر زئوس " ربه النوع هنر و دانش و صنعت كه از او رنجیده بود ، گیسوان او را تبدیل به مار كرد. و بر دیدگانش نیرویی داد كه به هر كس می نگریست سنگ می شد. " پرسه " یا برساوش پسر زئوس سر او را با خود در جنگها و لشكرهایش همراه می برد و دشمنانش را به سنگ تبدیل می كرد. فرهنگ فارسی ج 2 ، ص 1941. ) جدا كرده بود ، هیولای ترسناكی كه " پگاسوس " ، اسب بالدار ، از پهلوی او به وجود آمده بود .<ref>کتاب صورت های فلکی ، دکتر اوبلاکر، ترجمه: بهروز بیضایی</ref>
| + | *<references /> |
| | | |
− | <br/>
| + | [[Category:صور فلکی|صور_فلکی]] |
− | | |
− | == اجرام عمق آسمان ==
| |
| | | |
− | کهکشان معروف آندرومدا (M31 ، NGC 224 ) به فاصله 2.5 میلیون سال نوری به عنوان دورترین جرم آسمانی که با چشم غیر مسلح دیده می شود ، محسوب می گردد. این یک [[%DA%A9%D9%87%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%86|کهکشان]] مارپیچی است و از اعضای[[%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87%20%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C|گروه محلی]] یعنی خوشه کوچکی که[[%DA%A9%D9%87%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%86%20%D8%B1%D8%A7%D9%87%20%D8%B4%DB%8C%D8%B1%DB%8C|کهکشان راه شیری]] هم به آن تعلق دارد منظور می شود. در شب هایی که هوا تمیز و آسمان عاری از آلودگی نوری باشد این [[%DA%A9%D9%87%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%86|کهکشان]] مانند یک لکه مات و کم فروغ با چشم عادی قابل مشاهده است. دو کهکشان هم جوار آن یعنی [[M32|M32]] که یک کهکشان کوتوله از قدر نهم است در جنب [[M31|M31]] می باشد و همچنین [[M110|M110]] به عنوان یک کهکشان کوتوله بیضوی مسطح کمی دورتر قرار گرفته است. برای دیدار آن ها نیاز به تلسکوپ داریم. NGC 752 یک خوشه باز ستاره ای است که با [[%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D9%86%20%D8%AF%D9%88%DA%86%D8%B4%D9%85%DB%8C|دوربین دوچشمی]] قابل مشاهده است.<ref name="multiple2">صورت های فلکی ، دکتر گری مکلر - دکتر مارک چارترند - ویل تیریون ، احمد دالکی ، گیتاشناسی ، چاپ سوم</ref> [[File:M31&M32&M110.JPG|frame|left|کهکشان آنرومدا(M31)وکهکشان های اقماری آن M32وM110]]
| + | {{صور فلکی}} |
− | | |
− | == منابع ==
| |
− | | |
− | <references />
| |
− | | |
− | [[Category:صور فلکی|صور_فلکی]]
| |