در حال ویرایش لایه اوزون
هشدار: شما وارد نشدهاید. نشانی آیپی شما برای عموم قابل مشاهده خواهد بود اگر هر تغییری ایجاد کنید. اگر وارد شوید یا یک حساب کاربری بسازید، ویرایشهایتان به نام کاربریتان نسبت داده خواهد شد، همراه با مزایای دیگر.
این ویرایش را میتوان خنثی کرد.
لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که میخواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثیسازی ویرایش را به پایان ببرید.
نسخهٔ فعلی | متن شما | ||
سطر ۵۱: | سطر ۵۱: | ||
== تخریب لایه اوزون == | == تخریب لایه اوزون == | ||
− | لایه اوزون میتواند در حضور کلر، فلوئور و یا برم تخریب شود که عمدتا به آن سوراخ اوزون گفته میشود. این عناصر در برخی ترکیبات پایدار بخصوص کلرو فلوئورو کربنها (CFC) که به استراتوسفر راه یافتهاند یافت میشوند که بوسیله فعالیت نور | + | لایه اوزون میتواند در حضور کلر، فلوئور و یا برم تخریب شود که عمدتا به آن سوراخ اوزون گفته میشود. این عناصر در برخی ترکیبات پایدار بخصوص کلرو فلوئورو کربنها (CFC) که به استراتوسفر راه یافتهاند یافت میشوند که بوسیله فعالیت نور فرابنفش روی آنها تجزیه میشوند. گازهای نامبرده از هوا چگالترند، به همین خاطر در سطح زمین پخش میشوند و تقریبا با اکثر مواد آلی واکنش میدهند. کلر اتمی این توانایی را دارد که به مولاریته اوزون را به اندازه تقریبا100000 برابر کاهش بدهد. |
− | تراکم اوزون اتمسفری در لایه اوزون توسط یک عامل مهم جهانی تغییر میکند و آن دلیل این است که لایه اوزون در نزدیکی استوا | + | تراکم اوزون اتمسفری در لایه اوزون توسط یک عامل مهم جهانی تغییر میکند و آن دلیل این است که لایه اوزون در نزدیکی استوا ضخیمتر و در نزدیکی قطبها نازکتر است. ضخامت لایههای اوزون در نیمکره شمالی در سال تقریبا 4% کاهش مییابد. حدود 4.6% از سطح زمین بوسیله لایه اوزون پوشیده نمیشود که به آنها سوراخ اوزونی گفته میشود. سوئدیها در 23 ژانویه 1978 اولین مردمانی بودند که مصرف افشانهها را به دلیل صدمه زدن به لایه اوزون ممنوع کردند. در دوم آگوست 2003 دانشمندان اعلام کردند که فرسایش لایه اوزون به سبب ممنوعیت استفاده از کلرو فلوئورو کربنها در حال کاهش است. |
[[پرونده:Ozone.cycle.jpg|وسط|قاب|چرخه اوزون]] | [[پرونده:Ozone.cycle.jpg|وسط|قاب|چرخه اوزون]] | ||
+ | |||
== چه کارخانههایى بر روى اوزون تأثیر مىگذارند؟ == | == چه کارخانههایى بر روى اوزون تأثیر مىگذارند؟ == | ||
سطر ۷۱: | سطر ۷۲: | ||
− | تخریب و سوراخ شدن لایه اوزون باعث عبور غیر قابل کنترل تابش | + | تخریب و سوراخ شدن لایه اوزون باعث عبور غیر قابل کنترل تابش فرابنفش خورشیدی میشود که سبب افزایش دمای زمین و ذوب یخهای قطبی و افزایش آب دریاها شده که در نهایت به زیر آب رفتن خشکیها میانجامد و نیز موجب سوختگی پوست، ابتلا به سرطان پوست و بیماریهای چشمی، همچنین وارد آمدن خسارت عمده به جانوران و گیاهان میشود و بالاخره باعث انقراض زندگی تمام موجودات میشود. |
+ | |||
== خطرها و سودها == | == خطرها و سودها == | ||
− | + | خورشید و جو حیات را در زمین امکانپذیر ساختهاند. زمین بر اثر حرارت خورشید گرم میشود و جو بخشی از این گرما را در خود نگه میدارد و مانع فرار گرمای مزبور به فضای میشود. ولی تمام انرژییی که خورشید تولید میکند بیخطر نیستند. پرتو خطر ناکی به نام ماورای بنفش از خورشید ساطع میشود که میتواند به حیات زیان آور باشد. | |
== محافظت از زمین == | == محافظت از زمین == | ||
− | + | جو همچون سپری نامرئی زمین را احاطه کرده است. جو از گازهای مختلفی تشکیل شده است که محافظ حیات در زمین است. جو اجازه میدهد که انرژیهای مفید از درون آن عبور کنند، اما از مقدار انرژیهای مضری که به سطح زمین میرسند میکاهد. در ارتفاع ده تا سی کیلومتری زمین لایهای از جو قرار گرفته است که حاوی اوزن است. این لایه مانع رسیدن بخشی از پرتو مضر ماورای بنفش به زمین میشود. | |
+ | |||
== کارهاى حفاظتى که مردم باید انجام دهند چیست؟ == | == کارهاى حفاظتى که مردم باید انجام دهند چیست؟ == | ||
سطر ۹۲: | سطر ۹۵: | ||
− | == منابع | + | == منابع سی اف سی == |
+ | |||
+ | مواد سی اف سی در فریزرها و دستگاههای تهویه مطبوع و برخی از اسپری و دستگاههای آتش نشانی یافت میشود. اسفنجهای پلاستیکی که در بستهبندیها و وسایل منزل به کار میروند نیز ممکن است از مواد سی اف سی ساخته شوند. در کارخانههای سازندهی ابزارهای الکترونیکی برای تمیز کردن تابلوی مدارهای داخل تلوزیونها و کامپیوترها از مواد سی اف سی استفاده میکنند. این مواد به تدریج به داخل جو رانده میشوند. | ||
+ | اثرات ناشی از مواد سی اف سی: اگر ما مانع نازکشدن بیش از حد لایهی اوزن نشویم، مقدار زیادی از پرتو زیانبخش ماورای بنفش به سطح زمین خواهد رسید. در آن صورت دانههای گیاهی رشد نخواهد کرد، رشد گلها متوقف خواهد شد و بسیاری از گیاهان خشک خواهند شد. بدون گیاهان انسانها و حیوانات بدون غذا خواهند ماند. حتی صدمه مختصری به لایهی اوزن میتواند به محصولات غذایی زیان برساند. | ||
− | |||
− | + | == اوزون در سطح زمین == | |
+ | لایهی اوزن تا هنگامی که در بالای آسمان است زمین را از پرتوهای بسیار مضر خورشید محافظت میکند. ولی در سطح زمین وجود اوزن نوعی آلودگی خطرناک بهشمار میرود که به حیات زیان میرساند. در شهرهای بزرگ بر اثر ترکیب سوخت اتومبیلها با نور خورشید اوزن تولید میشود. اگر وزش باد وجود نداشته باشد که اوزن را به طبقات بالای جو ببرد، اوزن در مجاورت زمین انباشته خواهد شد و مه دود فتوشیمیائی خطرناکی به وجود میآورد که سلامتی را به خطر میاندازد. | ||
− | |||
− | |||
− | |||
== غنی و فقیر == | == غنی و فقیر == |