ساختار و سطح سیارات: تفاوت بین نسخهها
هانيه اميري (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ستاره' به 'ستاره') |
هانيه اميري (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'http://astronomy2012.blogfa.com/' به 'http://www.gshahali.ir/') |
||
(۲ نسخهٔ میانیِ همین کاربر نمایش داده نشده است) | |||
سطر ۳: | سطر ۳: | ||
شکل میدان گرانشی یک سیاره و بینظمیهای این میدان، منعکس کنندهی شکل، ساختار داخلی و توزیع جرم [[سیاره]] است. از سطح سیاره نیز میتوان به برخی اطلاعات پیرامون فرایندها و ساختار درونی آن دست یافت. | شکل میدان گرانشی یک سیاره و بینظمیهای این میدان، منعکس کنندهی شکل، ساختار داخلی و توزیع جرم [[سیاره]] است. از سطح سیاره نیز میتوان به برخی اطلاعات پیرامون فرایندها و ساختار درونی آن دست یافت. | ||
− | اختلالات پیش آمده در مدار یک [[ماهوار]]ه یا فضاپیما، به ما در مطالعهی ساختار درونی سیاره کمک میکند. هرگونه انحراف از تقارن کروی، در میدان جاذبهی خارجی هویدا | + | اختلالات پیش آمده در مدار یک [[ماهوار]]ه یا فضاپیما، به ما در مطالعهی ساختار درونی سیاره کمک میکند. هرگونه انحراف از تقارن کروی، در میدان جاذبهی خارجی هویدا میشود. |
تعریف [[IAU]] برای سیارات اظهار میدارد که سیاره جسمی است که در [[تعادل هیدرواستاتیک]] قرار دارد. [[گرانی]] (Gravity) یک جسم، مواد آنرا بهسمت داخل میکشد. اگر استحکام ماده بیش از فشار لایههای فوقانی باشد، جسم در مقابل این کشش مقاومت میکند. در اجسامی با قطر بیش از حدود 800 تا 1000 کیلومتر، گرانی میتواند اجسام صخرهای را بهشکل کروی درآورد. جسمهای کوچکتر از این، شکلی نامنظم دارند. از طرف دیگر، اجسامی چون قمرهای یخی [[زحل]] نیز کروی هستند، چرا که یخ سادهتر از سنگ تغییر شکل پیدا میکند. | تعریف [[IAU]] برای سیارات اظهار میدارد که سیاره جسمی است که در [[تعادل هیدرواستاتیک]] قرار دارد. [[گرانی]] (Gravity) یک جسم، مواد آنرا بهسمت داخل میکشد. اگر استحکام ماده بیش از فشار لایههای فوقانی باشد، جسم در مقابل این کشش مقاومت میکند. در اجسامی با قطر بیش از حدود 800 تا 1000 کیلومتر، گرانی میتواند اجسام صخرهای را بهشکل کروی درآورد. جسمهای کوچکتر از این، شکلی نامنظم دارند. از طرف دیگر، اجسامی چون قمرهای یخی [[زحل]] نیز کروی هستند، چرا که یخ سادهتر از سنگ تغییر شکل پیدا میکند. | ||
تعادل هیدرواستاتیک به این معنی است که سطح جسم تقریباً از یک [[سطح همپتانسیل]] گرانشی پیروی میکند. این موضوع، برای مثال، در زمین صادق است؛ چرا که سطح دریا بسیار به سطح همپتانسیل، موسوم به [[زمینواره]]، نزدیک میباشد. بهدلیل استحکام درونی صخرهها، قارهها از سطح زمینواره تا چند کیلومتر انحراف دارند. اما در مقایسه با قطر زمین، عوارض سطحی ناچیز است. | تعادل هیدرواستاتیک به این معنی است که سطح جسم تقریباً از یک [[سطح همپتانسیل]] گرانشی پیروی میکند. این موضوع، برای مثال، در زمین صادق است؛ چرا که سطح دریا بسیار به سطح همپتانسیل، موسوم به [[زمینواره]]، نزدیک میباشد. بهدلیل استحکام درونی صخرهها، قارهها از سطح زمینواره تا چند کیلومتر انحراف دارند. اما در مقایسه با قطر زمین، عوارض سطحی ناچیز است. | ||
− | یک جسم دوار همیشه تخت | + | یک جسم دوار همیشه تخت میشود. مقدار این [[تختشدگی]] به سرعت چرخش و استحکام جسم بستگی دارد؛ طبیعی است که یک قطرهی آب سادهتر از سنگ تغییر شکل میدهد. شکل یک جسم دوار را که در تعادل هیدرواستاتیک است میتوان از معادلات حرکت استخراج نمود. اگر سرعت چرخش آهسته باشد، شکل یک جسم مایع بهصورت بیضوی دوار خواهد بود که در آن، قطر کوچکتر محور چرخش است. |
==منبع== | ==منبع== | ||
− | کتاب مبانی | + | کتاب مبانی ستارهشناسی (ترجمه کتاب Fundamental Astronomy)/ مؤلفان: هانو کارتونن و همکاران/ مترجم: غلامرضا شاهعلی/ انتشارات شاهچراغ شیراز/ http://www.gshahali.ir/ |
[[رده:علوم سیارهای]] | [[رده:علوم سیارهای]] |
نسخهٔ کنونی تا ۱ ژوئن ۲۰۱۳، ساعت ۱۵:۳۵
از دههی 1960 تا کنون، فضاپیماها اطلاعات بسیار زیادی را جمعآوری کردهاند. این فضاپیماها، یا از کنار یک جسم گذشتهاند، یا آن را دور زدهاند، و یا بر آن فرود آمدهاند. این روش مزیت زیادی نسبت به سایر رصدهای نجومی دارد؛ حتی میتوان از یک انقلاب یاد کرد، چرا که اجسام منظومه شمسی از یک جسم نجومی به یک جسم ژئوفیزیکی تبدیل شدهاند. بسیاری از شیوههای مورد استفاده در شاخههای گوناگون ژئوفیزیک، هماکنون در مطالعات سیارهای بهکار میرود.
شکل میدان گرانشی یک سیاره و بینظمیهای این میدان، منعکس کنندهی شکل، ساختار داخلی و توزیع جرم سیاره است. از سطح سیاره نیز میتوان به برخی اطلاعات پیرامون فرایندها و ساختار درونی آن دست یافت.
اختلالات پیش آمده در مدار یک ماهواره یا فضاپیما، به ما در مطالعهی ساختار درونی سیاره کمک میکند. هرگونه انحراف از تقارن کروی، در میدان جاذبهی خارجی هویدا میشود.
تعریف IAU برای سیارات اظهار میدارد که سیاره جسمی است که در تعادل هیدرواستاتیک قرار دارد. گرانی (Gravity) یک جسم، مواد آنرا بهسمت داخل میکشد. اگر استحکام ماده بیش از فشار لایههای فوقانی باشد، جسم در مقابل این کشش مقاومت میکند. در اجسامی با قطر بیش از حدود 800 تا 1000 کیلومتر، گرانی میتواند اجسام صخرهای را بهشکل کروی درآورد. جسمهای کوچکتر از این، شکلی نامنظم دارند. از طرف دیگر، اجسامی چون قمرهای یخی زحل نیز کروی هستند، چرا که یخ سادهتر از سنگ تغییر شکل پیدا میکند. تعادل هیدرواستاتیک به این معنی است که سطح جسم تقریباً از یک سطح همپتانسیل گرانشی پیروی میکند. این موضوع، برای مثال، در زمین صادق است؛ چرا که سطح دریا بسیار به سطح همپتانسیل، موسوم به زمینواره، نزدیک میباشد. بهدلیل استحکام درونی صخرهها، قارهها از سطح زمینواره تا چند کیلومتر انحراف دارند. اما در مقایسه با قطر زمین، عوارض سطحی ناچیز است.
یک جسم دوار همیشه تخت میشود. مقدار این تختشدگی به سرعت چرخش و استحکام جسم بستگی دارد؛ طبیعی است که یک قطرهی آب سادهتر از سنگ تغییر شکل میدهد. شکل یک جسم دوار را که در تعادل هیدرواستاتیک است میتوان از معادلات حرکت استخراج نمود. اگر سرعت چرخش آهسته باشد، شکل یک جسم مایع بهصورت بیضوی دوار خواهد بود که در آن، قطر کوچکتر محور چرخش است.
منبع[ویرایش]
کتاب مبانی ستارهشناسی (ترجمه کتاب Fundamental Astronomy)/ مؤلفان: هانو کارتونن و همکاران/ مترجم: غلامرضا شاهعلی/ انتشارات شاهچراغ شیراز/ http://www.gshahali.ir/