زهره: تفاوت بین نسخهها
(←کاوشهای رباتیک در ناهید) |
(←زهره) |
||
سطر ۱۹: | سطر ۱۹: | ||
نام لاتین این سیاره، '''ونوس'''، برگرفته از نام خدای رومی عشق و زیبایی است. در یونان باستان، نام خدای آفرودیته بر آن نهاده شد و ایرانیان در زمان هخامنشیان، خدای مونث '''آناهیتا''' (ایزد باروری و آبها) را با این سیاره مرتبط میدانستند که در پارسی میانه، به '''اَناهید''' و در فارسی امروزی به ناهید تغییر یافتهاست. | نام لاتین این سیاره، '''ونوس'''، برگرفته از نام خدای رومی عشق و زیبایی است. در یونان باستان، نام خدای آفرودیته بر آن نهاده شد و ایرانیان در زمان هخامنشیان، خدای مونث '''آناهیتا''' (ایزد باروری و آبها) را با این سیاره مرتبط میدانستند که در پارسی میانه، به '''اَناهید''' و در فارسی امروزی به ناهید تغییر یافتهاست. | ||
− | + | == کاوش های رباتیک == | |
+ | |||
[[File:Venera 13 - venera13-left.jpg|thumb|تصویر سطح زهره توسط ونرا 13]] | [[File:Venera 13 - venera13-left.jpg|thumb|تصویر سطح زهره توسط ونرا 13]] | ||
نسخهٔ ۱۴ نوامبر ۲۰۱۲، ساعت ۱۴:۳۱
محتویات
زهره
زهره (همچنین ناهید) به ترتیب فاصله از خورشید، دومین سیاره منظومه شمسی است که میان زمین و عطارد قرار گرفتهاست. این سیاره نزدیکترین و شبیهترین سیاره به زمین میباشد و بعد از ماه، درخشانترین جرم آسمانی طبیعی است که به هنگام شب از زمین رویت میشود. ناهید داغترین سیاره در منظومهٔ شمسی است. جو ضخیم و غلیظ آن موجب میشود که دیدن سطح آن از طریق رصد، غیر ممکن باشد.
سیاره زهره، فاقد قمر است و از بسیاری جهات چون اندازه، جرم، جاذبه و ترکیبات ساختاری، به زمین شباهت دارد و به همین دلیل به آن لقب خواهر زمین را دادهاند. چنانکه قطر آن در حدود ۱۲٫۱۰۴ کیلومتر است، در مقایسه با زمین که قطرش ۱۲٫۷۵۶ کیلومتر است. جرم ناهید حدوداً ۸۱ درصد جرم زمین و چگالی آن، نزدیک به ۹۵ درصد چگالی زمین است. با اینحال ناهید در قیاس با بیشتر سیارات سامانه از جمله زمین، کرویتر است و به دلیل چرخش آهسته به دور مدارش، پدیده تورفتگی یا مسطح شدن قطبها (پخی) و بادکردگی یا تورم نواحی استوایی در آن، کمتر از دیگر سیارات رخ می دهد.
این سیاره را جزء سیارههای زمین گونه (داخلی) و متراکم طبقه بندی کردهاند که دارای آتشفشانهای فعال، «ناهیدلرزه» و کوهواره است. ناهید در مداری تقریباً دایرهوار به فاصله میانگین ۱۰۸ میلیون کیلومتر از خورشید، به دور آن میگردد. هنگامی که در نزدیکترین وضعیت نسبت به زمین قرار میگیرد، فاصله آن با زمین ۴۲ میلیون کیلومتر می شود و در دورترین حالت ۲۵۷ میلیون کیلومتر با آن فاصله دارد.
زمان لازم برای یکبار گردش این سیاره به دور خورشید ۲۲۵ روز زمینی میباشد. تفاوت بزرگ ناهید با زمین، جو آن است که بیشتر آنرا دیاکسید کربن تشکیل داده و در ابرهای فوقانی آن قطرات ریز اسید سولفوریک وجود دارد. وجود دیاکسید کربن در جو این سیاره دمای آنرا به مقدار بسیار چشمگیری افزایش دادهاست (۴۶۴ درجه سانتیگراد نزدیک سطح سیاره).
نور آفتاب پس از نفوذ در جو این سیاره و جذب شدن توسط سطح آن، بهصورت گرما از سطح بازتابیده می شود. اما انبوه دیاکسید کربنِ جو ناهید، این گرمای بازتابیده را به دام انداخته و از رها شدن آن در فضا جلوگیری میکند. این جذب اضافی گرما، که به پدیده گلخانهای معروف است، میانگین گرمای ناهید را بیش از هر سیاره دیگری حتی سیاره تیر در سامانه خورشیدی بالا بردهاست بهطوریکه این حرارت برای ذوب کردن فلز سرب کافیست. از اینرو پیدایش زندگی در این سیاره، غیر ممکن است.
در اوایل سال ۱۹۶۰ راداری را بهسوی ناهید نشانهروی کردند که سیگنالهای آن از ابرهای این سیاره عبور کرده و پس از برخورد با سطح جامد سیاره، منعکس گردید. برای اولین بار دانشمندان اطلاع جالبی را درباره سطح ناهید بهدست آوردند، که نشان میداد ناهید دارای حرکت چرخشی در جهت معکوس نسبت به زمین است. چرخش آن از شرق به غرب است و آفتاب از مغرب طلوع و در مشرق غروب میکند.
نام لاتین این سیاره، ونوس، برگرفته از نام خدای رومی عشق و زیبایی است. در یونان باستان، نام خدای آفرودیته بر آن نهاده شد و ایرانیان در زمان هخامنشیان، خدای مونث آناهیتا (ایزد باروری و آبها) را با این سیاره مرتبط میدانستند که در پارسی میانه، به اَناهید و در فارسی امروزی به ناهید تغییر یافتهاست.
کاوش های رباتیک
سفینه مارینر ۲، که در اوت ۱۹۶۲ پرتاب شد، در دسامبر ۱۹۶۲ از ۳۵۰۰۰ کیلومتری ناهید گذشت. مشاهدات این سفینه نشان داد که زهره را ابرهای سفید رنگ مایل به زردی، کاملاً پوشاندهاست و شکافی در این ابرها نیست که از راه آن بتوان نظری به سطح جامد این سیاره افکند. سفینه مارینر ۱۰ در فوریه ۱۹۷۴ از ارتفاعی کمتر از ۶۵۰۰ کیلومتری، زهره را مورد پژوهش قرار داد و معلوم شد که این ابرها حرکت منطقهای دارند و با سرعتی بیش از ۲۴۰ کیلومتر در ساعت سیاره را دور میزنند و در مناطقی از زهره که رو به خورشید است، برهمکنشی میان جریانهای بزرگ مقیاس همرفتی با این حرکت منطقهای وجود دارد. در ۲۲ اکتبر ۱۹۷۵ وسیلهای از سفینه بدون سرنشین ونرا ۹ متعلق به اتحاد جماهیر شوروی سابق، بر زهره فرود آمد و علی رغم شرایط فوق العاده سخت دما و فشار توانست به مدت ۲ ساعت عکسهایی از چشم انداز این سیاره بگیرد و اطلاعات گستردهای از سطح زهره بفرستد. سه روز بعد وسیله مشابهی از سفینه ونرا ۱۰ در ۲۲۰۰ کیلومتری محل فرود وسیله ونرا ۹ به زهره نشست و یافتههای خود را به مدت ۶۵ دقیقه ارسال کرد. این عکسها، نخستین عکسهایی بودند که تا آن زمان از سطح سیارهای دیگر گرفته شده بود. کاوشگر مداری ونوساکسپرس، یازدهم آوریل سال ۲۰۰۶ میلادی وارد مدار سیاره ناهید گشت و تنها پس از یک روز موفق شد اولین تصویر را از قطب جنوب این سیاره برداشت و به زمین مخابره کند. این اولین باری بود که تصویری از قطب جنوب سیاره ناهید برداشته میشد.
حرکتها
تقریبا چرخش دایره ای ( e= 0.0068)مدار زهره نسبت به دایره البروج 3.39 درجه شیب دارد و دارای نیم محور بلند 0.7233 AU و دوره تناوب مداری نجومی 224.70 روز می باشد مطالعات انتقال دوپلری راداری نشان می دهد که سیاره با یک دوره تناوب نجومی 243.01 شبانه روز با حرکت برگشتی می چرخد و شیب صفحه مدار نسبت به استوایش فقط سه درجه است ( و طبق رسوم سنتی این شیب به صورت +177 یا -87 برای نشان دادن حرکت برگشتی آن نوشته شده است .)
گذر زهره
در هر 120 سال دو بار، و به فاصلۀ 8 سال از یکدیگر، گذر زهره از مقابل خورشید دیده میشود. (در قرن 21، سالهای 2004 و 2012.) این گذرها از لحاظ تاریخی بسیار مهم بودند؛ زیرا روشی را برای محاسبۀ فاصلۀ زهره، و به دنبال آن و براساس قانون سوم کپلر، اندازهگیری واحد نجومی فراهم میآوردند. کشف استرالیا توسط کاپیتان کوک به دنبال سفر علمی وی به جزیره تاهیتی (Tahiti)، جزیرهای واقع در جنوب اقیانوس آرام، جهت رصد گذر سال 1768 زهره اتفاق افتاد.
منبع
- ویکی بدیا
- کتاب درآمدی بر نجوم و کیهانشناسی/ نویسنده: ایان موریسون/ مترجم: غلامرضا شاهعلی[۱]