اثر دوپلر
|
|
اثر دوپلر تغییر در طول موج(و در نتیجه در بسامد) است که میتواند از حرکت منبع و یا از حرکت ناظر یا هر دو نشات بگیرد.
این امواج می توانند:
امواج آب( آشفتگی مکانیکیای که مثلا با انداختن یک سکه کوچک در ظرف آب ایجاد می شود، موجی دایرهای بوجود میآورد که از آن نقطه به اطراف گسیل میشود. تعدادی سکه که بطور متوالی در یک نقطه انداخته شوند، یک رشته فیزیک امواج دایرهای هممرکز ایجاد میکنند. اما وقتی چشمه حرکت میکند، برای مثال هنگامی که سکهها از دستی رها میشوند که بر فراز ظرف حرکت میکند، فیزیک امواج دایرهای حاصل دیگر هممرکز نیستند.)
فشار_ صوت(خفاشها ، برای اینکه با استفاده از پژواک جای یکدیگر و همچنین جای حشرات و شکار خود را تشخیص دهند، از طریق گسیل فیزیک امواج صوتی بسیار ریزی که معمولا برای گوش انسان قابل شنیدن نیست، به اثر دوپلر وابستهاند).
یا نور باشند.
اثر دوپلر در نجوم کاربرد بسیار دارد زیرا در جهان همه چیز در حال حرکت است.
همانند مثال اتومبیل، زمانی که ستاره ای از ناظر دور می شود طول موج های طیف ستاره بلند تر شده در نتیجه به سوی سرخ طیف جا به جا شده(انتقال به سرخ) و اگر ستاره به ناظر نزدیک شود طول موج ها به سوی آبی طیف جا به جا میشوند(انتقال به آبی). تغییر طول موج فقط به سرعت نسبی ستاره بستگی دارد.نقش بارز این پدیده وقتی آشکار می شود که بدانیم تقریبا همه ی کهکشان ها انتقال به قرمز دارند و نتیجه بگیریم که جهان ما در حال انبساط است.