در حال ویرایش اریس
هشدار: شما وارد نشدهاید. نشانی آیپی شما برای عموم قابل مشاهده خواهد بود اگر هر تغییری ایجاد کنید. اگر وارد شوید یا یک حساب کاربری بسازید، ویرایشهایتان به نام کاربریتان نسبت داده خواهد شد، همراه با مزایای دیگر.
این ویرایش را میتوان خنثی کرد.
لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که میخواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثیسازی ویرایش را به پایان ببرید.
نسخهٔ فعلی | متن شما | ||
سطر ۱: | سطر ۱: | ||
− | [[پرونده:Animation_showing_movement_of_2003_UB313-2-.gif|thumb|300px|left| در این پویانمایی حرکت اریس دیده میشود. این سه عکس پیاپی در | + | [[پرونده:Animation_showing_movement_of_2003_UB313-2-.gif|thumb|300px|left| در این پویانمایی حرکت اریس دیده میشود. این سه عکس پیاپی در درازای سه ساعت گرفته شده که از کنار گذاشتن آنها حرکت جسمی در بالا سمت چپ تصویر به دست آمده و اریس یافته شد.]] |
− | '''اریس''' (الهه جنگ در یونان و معادل ایرانی آن '''ایندره''') یا «اریس ۱۳۶۱۹۹» که پیشتر با نام «۲۰۰۳ یو بی ۳۱۳» خوانده میشد، یک [[سیاره کوتوله]] است که در ۵ ژانویه ۲۰۰۵ توسط | + | '''اریس''' (الهه جنگ در یونان و معادل ایرانی آن '''ایندره''') یا «اریس ۱۳۶۱۹۹» که پیشتر با نام «۲۰۰۳ یو بی ۳۱۳» خوانده میشد، یک [[سیاره کوتوله]] است که در ۵ ژانویه ۲۰۰۵ توسط ستارهشناسان مشاهد شد و در ۲۹ ژوئیه همان سال خبر کشف آن انتشار یافت. |
− | این کشف سر و صدای زیادی در مجامع علمی برپا کرد. اریس (۲۰۰۳یو بی۳۱۳) از [[پلوتون]] بزرگتر بود و به همین دلیل، یابندگان بر [[سیاره]] | + | این کشف سر و صدای زیادی در مجامع علمی برپا کرد. اریس (۲۰۰۳یو بی۳۱۳) از [[پلوتون]] بزرگتر بود و به همین دلیل، یابندگان بر [[سیاره]]بودن این سیارک پافشاری میکردند. جرم سیاره هم ۲۷٪ بیشتر از [[پلوتون]] ارزیابی شد. سرانجام رایگیری در مورد سیارهبودن خود پلوتون انجام شد؛ پلوتون را از فهرست سیارهها کنار گذاشتند و ردهٔ تازهای به نام [[سیاره کوتوله]] پدید آمد. |
== کشف == | == کشف == | ||
− | اریس در ۵ ژانویه سال ۲۰۰۵ به دست یک گروه از اخترشناسان با نامهای [[مایک براون]]، [[چاد توریجیلو]] و [[دیوید رابینو ویتز]] با استفاده از عکسهایی که در [[۲۱ اکتبر]] ۲۰۰۳ گرفته شده بود پیدا شد. این گروه سالها به شیوهٔ برنامهریزی شده برای یافتن چیزهای نو در [[ | + | اریس در ۵ ژانویه سال ۲۰۰۵ به دست یک گروه از اخترشناسان با نامهای [[مایک براون]]، [[چاد توریجیلو]] و [[دیوید رابینو ویتز]] با استفاده از عکسهایی که در [[۲۱ اکتبر]] ۲۰۰۳ گرفته شده بود پیدا شد. این گروه سالها به شیوهٔ برنامهریزی شده برای یافتن چیزهای نو در [[سامانه خورشیدی]] کار کرده بود و پیش از آن، چند جسم دیگر مانند [[سدنا]] را هم یافتهبود. |
== طبقهبندی == | == طبقهبندی == | ||
سطر ۲۲: | سطر ۲۲: | ||
== مدار == | == مدار == | ||
− | دورهٔ گردش اریس به دور | + | دورهٔ گردش اریس به دور خورشید ۵۵۶٫۷ سال است و هماکنون در دورترین نقطه ممکن از خورشید جای گرفتهاست. به جز دنبالهدارهای بسیار دور، اریس و ماهش دورترین پیکرههای آسمانی هستند که در سامانه خورشیدی یافت شدهاند. |
− | بیشینه فاصلهٔ آن از خورشید تقریباً ۹۷ [[واحد نجومی]] و کمینهٔ فاصلهاش، ۳۸ واحد نجومی است. این نشان میدهد که اریس گاهی نزدیکتر از | + | بیشینه فاصلهٔ آن از خورشید تقریباً ۹۷ [[واحد نجومی]] و کمینهٔ فاصلهاش، ۳۸ واحد نجومی است. این نشان میدهد که اریس گاهی نزدیکتر از پلوتون و گاهی دورتر از آن نسبت به زمین است. |
[[پرونده:2006-16-a-full-1-.jpg|thumb|300px|left| نمایی هنری از اریس و ماه آن [[دیسنومیا]]. دیسنومیا نقطهٔ مایل به سرخ بالای اریس است.]] | [[پرونده:2006-16-a-full-1-.jpg|thumb|300px|left| نمایی هنری از اریس و ماه آن [[دیسنومیا]]. دیسنومیا نقطهٔ مایل به سرخ بالای اریس است.]] | ||
سطر ۳۱: | سطر ۳۱: | ||
== جو و پوسته == | == جو و پوسته == | ||
− | گروه یابنده سیاره کوتوله پس از یافت اریس کار را با [[بینابنمایی]] ادامه دادند و با آشکارسازی نور [[ | + | گروه یابنده سیاره کوتوله پس از یافت اریس کار را با [[بینابنمایی]] ادامه دادند و با آشکارسازی نور [[فروسرخ]] در ۲۵ ژانویه ۲۰۰۵، [[یخ]] و [[متان]] را در آن شناسایی کردند که نشاندهندهٔ همانندی آن با [[پلوتون]] بود. |
به خاطر مدار اریس دمای آن میان (۲۴۳- تا ۲۱۷-) درجهٔ سلسیوس است. سطح اریس از پوستهٔ بسیار نازکی از [[متان]] که منشا آن احتمالاً از درونش است احاطه گردیده. ولی در مورد پلوتون احتمالاً تحت دگرگونیهای شیمیایی و پرتوهای خورشیدی، متان سطح کمی به رنگ قرمز گرویده و نمایی اخرایی رنگ به وجود آوردهاست. اما متان سطح اریس بشتر به زرد تمایل دارد و علت این موضوع فاصلهٔ بیشترش از خورشید است . | به خاطر مدار اریس دمای آن میان (۲۴۳- تا ۲۱۷-) درجهٔ سلسیوس است. سطح اریس از پوستهٔ بسیار نازکی از [[متان]] که منشا آن احتمالاً از درونش است احاطه گردیده. ولی در مورد پلوتون احتمالاً تحت دگرگونیهای شیمیایی و پرتوهای خورشیدی، متان سطح کمی به رنگ قرمز گرویده و نمایی اخرایی رنگ به وجود آوردهاست. اما متان سطح اریس بشتر به زرد تمایل دارد و علت این موضوع فاصلهٔ بیشترش از خورشید است . | ||
سطر ۴۰: | سطر ۴۰: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
ویکی پدیای فارسی [[http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%B3 1]] | ویکی پدیای فارسی [[http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%B3 1]] | ||
− |