در حال ویرایش توان تفکیک
هشدار: شما وارد نشدهاید. نشانی آیپی شما برای عموم قابل مشاهده خواهد بود اگر هر تغییری ایجاد کنید. اگر وارد شوید یا یک حساب کاربری بسازید، ویرایشهایتان به نام کاربریتان نسبت داده خواهد شد، همراه با مزایای دیگر.
این ویرایش را میتوان خنثی کرد.
لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که میخواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثیسازی ویرایش را به پایان ببرید.
نسخهٔ فعلی | متن شما | ||
سطر ۱: | سطر ۱: | ||
== مقدمه == | == مقدمه == | ||
− | توانایی یک [[تلسکوپ]] یا میکروسکوپ دراندازهگیری جدایی زاویهای دو جسم بسیار نزدیک به هم.در واقع توان تفکیک برای یک تلسکوپ همان توانایی تلسکوپ در آشکار کردن جزییات است. قطر دهانه ورودی و طول موج [[نور]] دوکمیت مهم مرتبط با اندازه قدرت تفکیک زاویهای به شمارمی آیند. قدرت تفکیک تلسکوپهابر حسب ثانیه قوسی بیان می شود.هر چه قطر دهانه بیشتر باشدتوان تفکیک هم بیشتر شده | + | توانایی یک [[تلسکوپ]] یا میکروسکوپ دراندازهگیری جدایی زاویهای دو جسم بسیار نزدیک به هم.در واقع توان تفکیک برای یک تلسکوپ همان توانایی تلسکوپ در آشکار کردن جزییات است. قطر دهانه ورودی و طول موج [[نور]] دوکمیت مهم مرتبط با اندازه قدرت تفکیک زاویهای به شمارمی آیند. قدرت تفکیک تلسکوپهابر حسب ثانیه قوسی بیان می شود.هر چه قطر دهانه بیشتر باشدتوان تفکیک هم بیشتر شده ومی توان جزییات ریزتری از جرم را مشاهده نمود. |
قدرت تفکیک هر عدسی یاآینه به دلیل اثر پدیده پراش محدود است با توجه به طبیعت موجی نور امواج نور ورودی به سیستم با هم تداخل کرده و یک گروه پراش به وجودمی آورند. اگردهانه ورودی نور گرد باشد گرته پراش تولید شده هم گرد بوده واندازه آنرا معیار رالی تعیین میکند. <ref>کتاب نجوم دینامیکی / نوشته رابرت تی دیکسون / ترجمه احمد خواجه نصیر طوسی </ref> | قدرت تفکیک هر عدسی یاآینه به دلیل اثر پدیده پراش محدود است با توجه به طبیعت موجی نور امواج نور ورودی به سیستم با هم تداخل کرده و یک گروه پراش به وجودمی آورند. اگردهانه ورودی نور گرد باشد گرته پراش تولید شده هم گرد بوده واندازه آنرا معیار رالی تعیین میکند. <ref>کتاب نجوم دینامیکی / نوشته رابرت تی دیکسون / ترجمه احمد خواجه نصیر طوسی </ref> | ||
سطر ۱۴: | سطر ۱۴: | ||
تلاطم جوی بر فراز رصدخانه دومین عاملی است که توان تفکیک تلسکوپ را محدود می کند. البته چنین محدودیتی در تلسکوپهای واقع بر ایستگاههای فضایی وجود ندارد اما رصدخانه های زمینی مهمترین عامل محدود کننده ی توان تفکیک تلسکوپهای بزرگ است به سبب اختلاف دما و حرکتهای تلاطمی هوا هم در نزدیکی سطح زمین و هم در ارتفاعات بالا حرکتهایی در جو پدید می آید که تصویر ایجاد شده در تلسکوپ را به ویژه هنگام استفاده از درشتنمایی های زیاد محو میکند. | تلاطم جوی بر فراز رصدخانه دومین عاملی است که توان تفکیک تلسکوپ را محدود می کند. البته چنین محدودیتی در تلسکوپهای واقع بر ایستگاههای فضایی وجود ندارد اما رصدخانه های زمینی مهمترین عامل محدود کننده ی توان تفکیک تلسکوپهای بزرگ است به سبب اختلاف دما و حرکتهای تلاطمی هوا هم در نزدیکی سطح زمین و هم در ارتفاعات بالا حرکتهایی در جو پدید می آید که تصویر ایجاد شده در تلسکوپ را به ویژه هنگام استفاده از درشتنمایی های زیاد محو میکند. | ||
− | هرکسی که ماه را با تلسکوپی که توان درشتنمایی زیادی دارد نگاه کرده باشد با این مسئله اشناست. اغلب تصویر ماه به ارامی می رقصد و در نتیجه جزئیات آن به طور نامشخصی دیده می شود. این حالت در شبهای مختلف به طور متفاوتی بروز می کند گاه تصویری تقریبا ثابت و کامل | + | هرکسی که ماه را با تلسکوپی که توان درشتنمایی زیادی دارد نگاه کرده باشد با این مسئله اشناست. اغلب تصویر ماه به ارامی می رقصد و در نتیجه جزئیات آن به طور نامشخصی دیده می شود. این حالت در شبهای مختلف به طور متفاوتی بروز می کند گاه تصویری تقریبا ثابت و کامل می توان به دست آورد و گاه تصویری بسیار بد.اخترشناسان این شرایط جوی رصد را دید می نامند و حل مسائل نجومی بسیار مهمی در گرومیسر شدن دید مطلوب است . <ref name="multiple2">کتاب ساختار ستارگان کهکشان ها / نوشته پاول هاج / ترجمه توفیق حیدرزاده </ref> |
== توان تفکیک رصدخانهها == | == توان تفکیک رصدخانهها == | ||
− | رصدخانه های معینی در جهان وجود دارند که دید آنها بهتر از رصدخانه های دیگر است. از میان بهترین آنها این دو رصدخانه را میتوان نام برد :رصدخانه شیلی (که مشترکا توسط ایالات متحد امریکا و شیلی در ارتفاع 2400 متری دامنه آند در سرو تولولو در شیلی ساخته شده ) و رصدخانه مونت کی ( که توسط دانشگاه هاوایی در ارتفاع 4100 متری کوه اتشفشانی کی بنا شده است ) در رصد خانه ای که دید متوسط دارد مشاهده جزئیات تصویر به حدود دو ثانیه قوسی محدود | + | رصدخانه های معینی در جهان وجود دارند که دید آنها بهتر از رصدخانه های دیگر است. از میان بهترین آنها این دو رصدخانه را میتوان نام برد :رصدخانه شیلی (که مشترکا توسط ایالات متحد امریکا و شیلی در ارتفاع 2400 متری دامنه آند در سرو تولولو در شیلی ساخته شده ) و رصدخانه مونت کی ( که توسط دانشگاه هاوایی در ارتفاع 4100 متری کوه اتشفشانی کی بنا شده است ) در رصد خانه ای که دید متوسط دارد مشاهده جزئیات تصویر به حدود دو ثانیه قوسی محدود میشود این معادل است با اندازه ی یک سکه ی 5 ریالی که بدون تلسکوپ از فاصله 3 کیلومتری مشاهده شود. |
− | سومین عامل محدود کننده ی توان تفکیک تلسکوپ را باید در ماهیت نور جست. چون نور از بعضی جهات خواص موج را دارد در کناره های محیطی که از آن می گذرد مانند امواج اب می شکند. این پدیده را تفرث یا پراش می گویند که در تلسکوپ سبب محدودیت وضوخ تصویر | + | سومین عامل محدود کننده ی توان تفکیک تلسکوپ را باید در ماهیت نور جست. چون نور از بعضی جهات خواص موج را دارد در کناره های محیطی که از آن می گذرد مانند امواج اب می شکند. این پدیده را تفرث یا پراش می گویند که در تلسکوپ سبب محدودیت وضوخ تصویر میشود و به قطر شیئی تلسکوپ و طول موج نور بستگی دارد به سبب این محدودیت تلسکوپهایی با دهانه بزرگ در نوری با طول موج کوتاهتر فواصل کوچکتری را میتوانند تفکیک کنند. <ref name="multiple2">کتاب ساختار ستارگان کهکشان ها / نوشته پاول هاج / ترجمه توفیق حیدرزاده </ref> |
سطر ۲۹: | سطر ۲۹: | ||
یک تلسکوپ 5 اینچی میتواند دو ستاره را در فاصله یک ثانیه قوسی از هم قرار دارند تفکیک کند در حالی تفکیک نظری تلسکوپ 200 اینچی 200 تقسیم بر 5 یعنی 40 بار بیشتر است ( معادل 025/0 ثانیه قوسی ). | یک تلسکوپ 5 اینچی میتواند دو ستاره را در فاصله یک ثانیه قوسی از هم قرار دارند تفکیک کند در حالی تفکیک نظری تلسکوپ 200 اینچی 200 تقسیم بر 5 یعنی 40 بار بیشتر است ( معادل 025/0 ثانیه قوسی ). | ||
− | این ارقام در نور مرئی است اما در نور فرابفش فواصل کوچکتر از این را هم | + | این ارقام در نور مرئی است اما در نور فرابفش فواصل کوچکتر از این را هم می توان تفکیک کرد. |
− | حال اگر همین دو ستاره را در طول موجهای بلندتر مثلا در نور قرمز یا فروسرخ بررسی کنیم توان تفکیک کاهش می یابد و به زحمت | + | حال اگر همین دو ستاره را در طول موجهای بلندتر مثلا در نور قرمز یا فروسرخ بررسی کنیم توان تفکیک کاهش می یابد و به زحمت می توان آنها را از هم تمیز داد در مورد امواج رادیویی که طول موجشان میلیونها برابر طول موج نور مرئی است توان تفکیک تسلکوپ مورد نظر نیز میلیونها بار کاهش می یابد. به عنوان مثال در طول موج 50 سانتی متر تلسکوپ 200 اینچی قادر به تفکیک دو منبع رادیویی است که 20000ثانیه از هم فاصله دارند. <ref name="multiple2">کتاب ساختار ستارگان کهکشان ها / نوشته پاول هاج / ترجمه توفیق حیدرزاده </ref> |