در حال ویرایش سیارک
هشدار: شما وارد نشدهاید. نشانی آیپی شما برای عموم قابل مشاهده خواهد بود اگر هر تغییری ایجاد کنید. اگر وارد شوید یا یک حساب کاربری بسازید، ویرایشهایتان به نام کاربریتان نسبت داده خواهد شد، همراه با مزایای دیگر.
این ویرایش را میتوان خنثی کرد.
لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که میخواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثیسازی ویرایش را به پایان ببرید.
نسخهٔ فعلی | متن شما | ||
سطر ۱: | سطر ۱: | ||
− | == توضیحات کلی == | + | {{تکمیلی}}== توضیحات کلی == |
سیارکها گروه بزرگ و پراکنده از اجسامی را تشکیل میدهند که دور خورشید میچرخند. قدیمیترین و شناختهشدهترین آنها، کمربند اصلی سیارکها بین مریخ و مشتری با فاصلهی 2.2AU تا 3.3AU از خورشید میباشد. مدار دورترین سیارکها، بسیار فراتر از پلوتون قرار دارد؛ در حالی که برخی از آنها از زمین هم به خورشید نزدیکتر میشوند. قطر سیارکها از صدها متر تا صدها کیلومتر متغیر است. بزرگترین سیارک، سِرس، در گروه سیارههای کوتوله جای میگیرد. مرز بین سیارک و شهابواره مشخص نیست. ساختمان و ترکیب سیارکها بسیار متفاوت است؛ از تودههای یخی شبهدنبالهدار و مواد سست گرفته، تا اجسام جامد سخت صخرهای یا آهنی-نیکلی. | سیارکها گروه بزرگ و پراکنده از اجسامی را تشکیل میدهند که دور خورشید میچرخند. قدیمیترین و شناختهشدهترین آنها، کمربند اصلی سیارکها بین مریخ و مشتری با فاصلهی 2.2AU تا 3.3AU از خورشید میباشد. مدار دورترین سیارکها، بسیار فراتر از پلوتون قرار دارد؛ در حالی که برخی از آنها از زمین هم به خورشید نزدیکتر میشوند. قطر سیارکها از صدها متر تا صدها کیلومتر متغیر است. بزرگترین سیارک، سِرس، در گروه سیارههای کوتوله جای میگیرد. مرز بین سیارک و شهابواره مشخص نیست. ساختمان و ترکیب سیارکها بسیار متفاوت است؛ از تودههای یخی شبهدنبالهدار و مواد سست گرفته، تا اجسام جامد سخت صخرهای یا آهنی-نیکلی. | ||
سطر ۲۷: | سطر ۲۷: | ||
در دههی 1950، جرارد کویپر پیشنهاد کرد که ممکن است بقایایی شبه دنبالهدار، که از زمان تشکیل منظومه شمسی به جا ماندهاند، در ورای مدار نپتون وجود داشته باشد؛ و این بقایا، علاوه بر ابر اورت که در فاصلهی دورتری قرار دارد، منبعی برای دنبالهدارها باشد. پس از این، شبیهسازیهای رایانهای از چگونگی تشکیل منظومه شمسی نشان داد که باید قرصی از بقایای خرد، در لبهی بیرونی منظومه شمسی بهوجود آمده باشد. این قرص را امروزه به کمربند کویپر میشناسند. | در دههی 1950، جرارد کویپر پیشنهاد کرد که ممکن است بقایایی شبه دنبالهدار، که از زمان تشکیل منظومه شمسی به جا ماندهاند، در ورای مدار نپتون وجود داشته باشد؛ و این بقایا، علاوه بر ابر اورت که در فاصلهی دورتری قرار دارد، منبعی برای دنبالهدارها باشد. پس از این، شبیهسازیهای رایانهای از چگونگی تشکیل منظومه شمسی نشان داد که باید قرصی از بقایای خرد، در لبهی بیرونی منظومه شمسی بهوجود آمده باشد. این قرص را امروزه به کمربند کویپر میشناسند. | ||
− | [[پرونده:Kuiper belt.png|قاب|وسط| | + | [[پرونده:Kuiper belt.png|قاب|وسط|]] |
نخستین سیارک فرانپتونی، 1992 QB1، در سال 1992 کشف شد. تا آغاز سال 2006، هزار سیارک مشابه را شناسایی کردهاند. برآورد میشود که تعداد اجسام کمربند کویپر با قطر بیش از 100Km، بیشتر از70000 باشد. برخی از آنها ممکن است حتی از پلوتون نیز بزرگتر باشند. اجسام کمربند کویپر از مراحل اولیهی برافزایش منظومه شمسی باقی ماندهاند. تعدادی از اجسام فرانپتونی، در تشدید دوره تناوب مداری 3:2 با اورانوس هستند؛ یعنی شبیه به تشدید پلوتون. | نخستین سیارک فرانپتونی، 1992 QB1، در سال 1992 کشف شد. تا آغاز سال 2006، هزار سیارک مشابه را شناسایی کردهاند. برآورد میشود که تعداد اجسام کمربند کویپر با قطر بیش از 100Km، بیشتر از70000 باشد. برخی از آنها ممکن است حتی از پلوتون نیز بزرگتر باشند. اجسام کمربند کویپر از مراحل اولیهی برافزایش منظومه شمسی باقی ماندهاند. تعدادی از اجسام فرانپتونی، در تشدید دوره تناوب مداری 3:2 با اورانوس هستند؛ یعنی شبیه به تشدید پلوتون. | ||
− | برای مدتهای طولانی، اندازهی سیارکها را نمیدانستند. ادوارد اِ بارنارد از رصدخانهی لیک در دهه 1980 به صورت دیداری، قطر سِرس، وِستا، جونو و پالاس (Ceres, Vesta, Juno, and Pallas ) را تعیین کرد. عملاً تا پیش از دههی 1960، زمانی که شیوههای غیرمستقیم نورسنجی و طیفنگاری بهکار گرفته شد، هیچ نتیجه قابل اعتماد دیگری وجود نداشت. علاوه بر این، از دههی 1980، چندین اختفای | + | برای مدتهای طولانی، اندازهی سیارکها را نمیدانستند. ادوارد اِ بارنارد از رصدخانهی لیک در دهه 1980 به صورت دیداری، قطر سِرس، وِستا، جونو و پالاس (Ceres, Vesta, Juno, and Pallas ) را تعیین کرد. عملاً تا پیش از دههی 1960، زمانی که شیوههای غیرمستقیم نورسنجی و طیفنگاری بهکار گرفته شد، هیچ نتیجه قابل اعتماد دیگری وجود نداشت. علاوه بر این، از دههی 1980، چندین اختفای ستارهای نیز که عامل آنها سیارکها بودهاند، مشاهده شده است. |
− | |||
− | |||
نخستین تصاویر سیارکها به اوایل دههی 1990 باز میگردد. در سال 1991، فضاپیمای گالیله از کنار سیارک گاسپرا عبور کرد. این فضاپیما، در مسیر طولانی خود تا مشتری، در سال 1993 از کنار سیارک ایدا گذشت. بالاخره در سال 2001، فضاپیمای نییِر (NEAR) پس از یک سال گردش بهدور اِروس روی آن فرود آمد. | نخستین تصاویر سیارکها به اوایل دههی 1990 باز میگردد. در سال 1991، فضاپیمای گالیله از کنار سیارک گاسپرا عبور کرد. این فضاپیما، در مسیر طولانی خود تا مشتری، در سال 1993 از کنار سیارک ایدا گذشت. بالاخره در سال 2001، فضاپیمای نییِر (NEAR) پس از یک سال گردش بهدور اِروس روی آن فرود آمد. | ||
سطر ۴۹: | سطر ۴۷: | ||
تعبیر و رمزگشایی از طیف این اجسام با ابهام صورت میگیرد، و احتمالاً این طیفها ترکیب کل جسم را روشن نمیکنند. سطح آنها را تابش شدید، باد خورشیدی، و شهابسنگهای ریز، تغییر میدهد، و ممکن است بین لایههای زیرین و سنگپوشهی رویین تفاوت زیادی باشد. | تعبیر و رمزگشایی از طیف این اجسام با ابهام صورت میگیرد، و احتمالاً این طیفها ترکیب کل جسم را روشن نمیکنند. سطح آنها را تابش شدید، باد خورشیدی، و شهابسنگهای ریز، تغییر میدهد، و ممکن است بین لایههای زیرین و سنگپوشهی رویین تفاوت زیادی باشد. | ||
− | احتمالاً اجسام کوچک فرانپتونی از مخلوطی از سنگ و یخ، با مقداری مادهی آلی در سطح، ساخته شدهاند. ترکیب آنها مشابه دنبالهدارها است. چگالی بالای برخی از اجسام بزرگ (2000 تا 3000 کیلوگرم بر متر مکعب) نشان میدهد که مانند پلوتون، درصد بالایی از محتوای آنها غیر یخی است. | + | احتمالاً اجسام کوچک فرانپتونی از مخلوطی از سنگ و یخ، با مقداری مادهی آلی در سطح، ساخته شدهاند. ترکیب آنها مشابه دنبالهدارها است. چگالی بالای برخی از اجسام بزرگ (2000 تا 3000 کیلوگرم بر متر مکعب) نشان میدهد که مانند پلوتون، درصد بالایی از محتوای آنها غیر یخی است.[1] |
== تاریخچه == | == تاریخچه == | ||
− | در سال ۱۷۷۲ که رابطه [[ | + | در سال ۱۷۷۲ که رابطه [[قاعده ی تیتوس-بد|بوده-تیتوس]] برای اولین بار منتشر شد، ظاهرا وجود یک جرم ناشناخته که باید در مداری به شعاع 2/8 [[واحد نجومی]][[خورشید]] را دور بزند پیشگویی شد.از اینکه سایر ارقام مندرج در رابطه بوده-تیتوس با فواصل واقعی سیارات شناخته شده توافق بسیار نزدیکی داشت، ظن قوی این بود که فاصله این جرم نیز 2/8 [[واحد نجومی]] است. تحقیقات در این زمینه آغاز شد. اما تا سال 1801 بی ثمر باقی ماند. در این سال کاملا به طور تصادفی جوزپه پیاتسی مدیر [[رصدخانه]] پالرمو جرم ستاره مانند کوچکی را مشاهده کرد که در نقشه ستارگان وی ثبت نشده بود. پیاتسی طی چند شب رصد متوالی متوجه شد که موضع این جسم در میان ستارگان اندکی جابه جا می شود.وی نخست تصور کرد که این جسم، [[دنبالهدار]] است اما با ادامه رصد و محاسبه مشخص شد که این جسم کوچک در مداری به شعاع متوسط 2/76 واحدنجومی خورشید را دور می زند. او پنداشت که سیاره گمشده را یافته است و آن را،الهه کشت و کار([[سرس]])نامید. یک سال بعد، هاینریش آلبر اخترشناس آلمانی، جسم دیگری در مدار شبیه به سرس یافت و آن را [[پالاس]] نامید. کشف دومین جرم آسمانی، این تصور را که سرس [[سیاره]] گمشده است، زائل کرد، اما سررشته ای به دست داد مبنی بر اینکه شاید اجرام دیگری از همین گونه وجود داشته باشد. کشف سرس و پالاس آغاز یک رشته اکتشافات سیارک ها بود.[2] |
+ | |||
== نامگذاری سیارک ها == | == نامگذاری سیارک ها == | ||
− | همینکه مدار سیارکی مشخص میگردد، عددی به ترتیب زمان کشف بدان نسبت داده میشود و به دنبال آن نامی میآورند که نام را معمولاً کاشف بر میگزیند مثلاً ۱ سرس. در آغاز نامهای زنانه از اسطوره های یونان و روم انتخاب میشد.بعدها نامهایی از نمایشنامههای شکسپیر و اپراهای واگنر برگزیده شدند. بسیاری از سیارکها را کاشفان به نامهای زنان، دوستان و حتی سگها و گربههای خود نامیدند. همواره نامهایی مونث به کار رفتهاست، جز در مورد چند سیارک که مدارهایی نامتعارف دارند نامهای مذکر نهاده شدهاست. | + | همینکه مدار سیارکی مشخص میگردد، عددی به ترتیب زمان کشف بدان نسبت داده میشود و به دنبال آن نامی میآورند که نام را معمولاً کاشف بر میگزیند مثلاً ۱ سرس. در آغاز نامهای زنانه از اسطوره های یونان و روم انتخاب میشد.بعدها نامهایی از نمایشنامههای شکسپیر و اپراهای واگنر برگزیده شدند. بسیاری از سیارکها را کاشفان به نامهای زنان، دوستان و حتی سگها و گربههای خود نامیدند. همواره نامهایی مونث به کار رفتهاست، جز در مورد چند سیارک که مدارهایی نامتعارف دارند نامهای مذکر نهاده شدهاست.[3] |
== پیدایش سیارک ها == | == پیدایش سیارک ها == | ||
− | + | پیدایش سیارک ها به صورت زیر تبیین شده است: پیش سیاره بسیار پر جرم مشتری بیشتر موادی را که در فضای بین مریخ و خودش قرار داشت جذب کرد انچه باقی ماند فقط برای تشکیل چند جرم کوچک کفایت میکرد.بعد ها یک یا چند جفت از این اجرم کوچک با یکدیگر برخورد کردند و بسیاری از سیارک ها و شهابسنگ های امروزی را به وجود اوردند.[3] | |
− | |||
− | |||
== منابع == | == منابع == | ||
− | + | 1. کتاب [[مبانی ستاره شناسی|مبانی ستارهشناسی]]/هانو کارتونن و همکاران/ مترجم: غلامرضا شاهعلی [http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8)] [http://astronomy2012.blogfa.com] | |
− | + | <br/>2. تی.دیکسون- ترجمه احمد خواجه نصیر طوسی چاپ سوم 1387 . | |
− | + | 3. دگانی، مایر. نجوم به زبان ساده. ترجمهٔ محمدرضا خواجهپور. چاپ سوم. اردیبهشت 1387. | |
[[Category:علوم سیارهای|علوم_سیارهای]]<br/>[[Category:اجرام کوچک منظومه شمسی|اجرام_کوچک_منظومه_شمسی]]<br/>[[Category:منظومه شمسی|منظومه_شمسی]] | [[Category:علوم سیارهای|علوم_سیارهای]]<br/>[[Category:اجرام کوچک منظومه شمسی|اجرام_کوچک_منظومه_شمسی]]<br/>[[Category:منظومه شمسی|منظومه_شمسی]] |