شاتل اندور
فضاپیمای اِندِور (به انگلیسی: Space Shuttle Endeavour) نام یکی از فضاپیماهای ناوگان شاتل در سازمان هوانوردی و فضایی ملی آمریکا (ناسا) بود.شاتل اندور اولین ماموریت خود را در سال 1992(اس تی اس-49) و آخرین ماموریت خود را در مه 2011(اس تی اس-134)که یکی مانده به آخر از برنامه فضایی شاتل آمریکا بود، به انجام رساند.
یک سال پس از فاجعه انهدام شاتل چلنجر در سال ۱۹۸۶، کار ساخت فضاپیمایی برای جایگزینی چلنجر آغاز شد. برای اولین بار بود که برای نامگذاری یک وسیله ی فضایی در بین دبستان ها و دبیرستان های آمریکا مسابقه گذاشتند و در نهایت نام اندور را در سال ۱۹۸۹ بر روی این فضاپیمای بازگشتی گذاشتند. ساخت این فضاپیما در سال ۱۹۹۱ به پایان رسید و سپس در همان سال، برای تحویل به ناسا به پایگاه فضایی کندی در فلوریدا منتقل شد. نخستین پرواز شاتل فضایی اندور در سال ۱۹۹۲ انجام شد که طی آن خدمه شاتل٬ ماهواره‌ای مخابراتی به نام Intelsat VI F-3 را در مدار تعمیر نمودند. در هفتم ماه مه ۱۹۹۲ زمانیکه شاتل فضایی اندور برای نخستین بار راهی مدار زمین گردید کمی کمتر از دو سال از پرتاب ناموفق ماهواره مخابراتی Intelsat VI F-3 می‌گذشت. موتور مرحله سوم این ماهواره روشن نشده بود و بنابراین ماهواره همچنان در مدار پارکینگ خود در ارتفاع حدود ۳۰۰ کیلومتری به دور زمین می‌چرخید و نتوانسته بود خود را به مدار مدار کلارک در ۳۶۰۰۰ کیلومتری سطح زمین برساند. سه فضانورد از هفت خدمه ماموریت STS49 به مدت ۸ ساعت و در قالب چندین راهپیمایی فضایی موفق شدند موتور مرحله سوم این ماهواره را تعویض و مجددا آن را در مدار رها کنند تا راهی مقصد نهایی خود در مدار کلارک شود.
مشخصات فضاپیمای اندور
اندور از نظر تجهیزات و وسایل مدرن ترین شاتل ناسا می‌باشد. البته در دوره بررسی دوباره ی شاتل این امکانات به دو فضاپیمای دیگر اضافه شد. کامپیوترهای قوی تر و همچنین سیستم پیشرانه ی آن در نوع خود منحصر به فرد بودند. بازوی رباتیک که مجهز به یک دوربین پیشرفته و لیزر بود، شاتل را برای پیدا کردن هرگونه صدمه‌ای بر بال‌ها و دماغه شاتل بازرسی می‌کرد.
مأموریت‌های اندور
شاتل فضایی اندور در دوران خدمت ۲۰ ساله خود و در طی بیست و پنج ماموریت فضایی این شاتل جمعا ۱۴۸ فضانورد را به فضا برده است (برخی از فضانوردان چندین بار سفر با شاتل‌های فضایی را تجربه می‌کنند) و ۴۴۲۹ بار زمین را دور زده است و می‌توان گفت که حدود ۲۸۰ روز از این ۲۰ سال را در فضا سپری کرده است. اندور یک بار در کنار ایستگاه فضایی میر و ۱۰ بار در کنار ایستگاه فضایی بین‌المللی پهلو گرفته است و جمعا سه ماهواره را در مدار رها کرده است. اندور همچنین در کارنامه خود یک ماموریت ویژه برای تعمیر تلسکوپ فضایی هابل را نیز دارد.
آخرین ماموریت
این فضاپیما برای آخرین بار در تاریخ ۱۶ مه ۲۰۱۱ برای ماموریتی ۱۶ روزه به فضا پرتاب شد. این پرواز قرار بود روز ۲۹ آوریل صورت گیرد اما تنها سه ونیم ساعت پیش از به پایان رسیدن شمارش معکوس، کارشناسان در یکی از سیستم‌های پیشران این فضاپیما نقصی فنی را تشخیص دادند و بدین صورت بود که اجازه پرواز این فضاپیما لغو شد. پنجره بعدی پرواز هم به دلیل ترافیکی که در برنامه پروازهای فضایی دیگر به مقصد ایستگاه فضایی بین‌المللی بود از دست رفت و ایندیور تا دوشنبه بعد بر سکوی پرواز باقی ماند تا سرانجام راهی آخرین ماموریت خود شد.
شش فضانورد این شاتل فضایی عبارت بودند از:
"مارک کلی"٬ فرمانده٬ چهارمین سفر فضایی٬ ناسا
"جرج هانسون"٬ خلبان شاتل٬ دومین سفر فضایی٬ ناسا
"مایکل فینک"٬ متخصص و فضانورد٬ سومین سفر فضایی٬ ناسا
"روبرتو ویتوری"٬ متخصص و فضانورد٬ سومین پرواز فضایی٬ آژانس فضایی اروپا
"اندرو فوستل"٬ متخصص و فضانورد٬ دومین پرواز فضایی، ناسا
"گرگوری کامیتوف"٬ متخصص و فضانورد٬ دومین پرواز فضایی٬ ناسا
