در حال ویرایش عبدالرحمان صوفی
هشدار: شما وارد نشدهاید. نشانی آیپی شما برای عموم قابل مشاهده خواهد بود اگر هر تغییری ایجاد کنید. اگر وارد شوید یا یک حساب کاربری بسازید، ویرایشهایتان به نام کاربریتان نسبت داده خواهد شد، همراه با مزایای دیگر.
این ویرایش را میتوان خنثی کرد.
لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که میخواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثیسازی ویرایش را به پایان ببرید.
نسخهٔ فعلی | متن شما | ||
سطر ۳: | سطر ۳: | ||
استاد ریاضی و ستارهشناس برجسته ایرانی سده چهارم بود که در دوران دیلمیان در فارس میزیست. تاریخنویسان گفتهاند که برای زمانی در شیراز به انجام محاسبات نجومی سرگرم بودهاست. حتی ابوریحان بیرونی نیز نوشته که رصد دایره البروج با وسیلهای به قطر ۱۲۳ سانتیمتر در شیراز انجام شده که آن وسیله را در سازه بهدست آمده در شهر گور، کار میگذاشتند. | استاد ریاضی و ستارهشناس برجسته ایرانی سده چهارم بود که در دوران دیلمیان در فارس میزیست. تاریخنویسان گفتهاند که برای زمانی در شیراز به انجام محاسبات نجومی سرگرم بودهاست. حتی ابوریحان بیرونی نیز نوشته که رصد دایره البروج با وسیلهای به قطر ۱۲۳ سانتیمتر در شیراز انجام شده که آن وسیله را در سازه بهدست آمده در شهر گور، کار میگذاشتند. | ||
− | امیرعضدالدوله دیلمی صوفی را به سمت استاد ریاضی و | + | امیرعضدالدوله دیلمی صوفی را به سمت استاد ریاضی و ستارهشناسی شهر گور فیروزآباد منسوب میکند. صوفی در رصدخانه شهر گور پژوهشهای ستارهشناسی ارزندهای انجام میدهد تا جایی که به شهرت فراوانی میرسد. |
به ویژه روی کتاب المجسطی بطلمیوس کار کرد و تصحیحات زیادی را بر روی فهرست ستارگان و تخمینهای مربوط به روشنائی و قدر آنها انجام داد که اغلب آنها با آنچه بطلمیوس محاسبه کرده بود تفاوت چشمگیری داشت. او در سفری که به یمن داشت موفق شد ابر ماژلانی بزرگ را که از اصفهان قابل رویت نبود، ببیند و از آن با نام البکر در آثارش یاد کردهاست. این کهکشان را اروپائیها تا قبل از سفر دریائی ماژلان در قرن شانزدهم، ندیده بودند. | به ویژه روی کتاب المجسطی بطلمیوس کار کرد و تصحیحات زیادی را بر روی فهرست ستارگان و تخمینهای مربوط به روشنائی و قدر آنها انجام داد که اغلب آنها با آنچه بطلمیوس محاسبه کرده بود تفاوت چشمگیری داشت. او در سفری که به یمن داشت موفق شد ابر ماژلانی بزرگ را که از اصفهان قابل رویت نبود، ببیند و از آن با نام البکر در آثارش یاد کردهاست. این کهکشان را اروپائیها تا قبل از سفر دریائی ماژلان در قرن شانزدهم، ندیده بودند. | ||
سطر ۱۱: | سطر ۱۱: | ||
[[پرونده:Book Al Sufi.jpg|400px|thumb|left|]] | [[پرونده:Book Al Sufi.jpg|400px|thumb|left|]] | ||
− | او در زمینه دانش ریاضیات، هندسه و | + | او در زمینه دانش ریاضیات، هندسه و ستارهشناسی کتابهای زیادی دارد و همچنین کتاب صورالکواکب (پیکرهای ستارگان) را هم در زمینهٔ اخترشناسی به نگارش درآورد. این کتاب به چندین زبان ترجمه شدهاست. |
− | صوفی رازی نخستین کسی بود که کهکشان مارپیچی M۳۱ (که درفاصلهٔ ۲٫۹ میلیون سال نوری از ما قرار گرفته) را با چشم غیرمسلح رصد نموده و مورد مطالعه قرار داد. گزارش صوفی از کهکشان زن برزنجیر و همین طور ابر ماژلانی بزرگ، قدیمیترین مدارک موجود از مشاهدهٔ این اجرام هستند. عبدالرحمان در عین حال توانست هفت جرم دیگر را به عنوان اجرام | + | صوفی رازی نخستین کسی بود که کهکشان مارپیچی M۳۱ (که درفاصلهٔ ۲٫۹ میلیون سال نوری از ما قرار گرفته) را با چشم غیرمسلح رصد نموده و مورد مطالعه قرار داد. گزارش صوفی از کهکشان زن برزنجیر و همین طور ابر ماژلانی بزرگ، قدیمیترین مدارک موجود از مشاهدهٔ این اجرام هستند. عبدالرحمان در عین حال توانست هفت جرم دیگر را به عنوان اجرام غیرستارهای ثبت و رصد کند. بدین ترتیب میتوان او را نخستین کسی دانست که فهرستی از اجرام غیر ستارهای ارایه دادهاست. در فهرست صوفی رازی اجرام جالب توجهی چون خوشه دوگانه برساوش یا M۴۴ به چشم میخورد. |
− | عبدالرحمان صوفی با رصدهای پیاپی اعلام کرد که رنگ ستارهٔ شباهنگ (در عربی شعرای یمانی) تغییر نمیکند. پیش از او اخترشناسان یونانی مانند سِنِکا و بطلمیوس گفته بودند که این ستاره را به رنگهای گوناگونی دیدهاند. کتاب صورالکواکب او جدولهایی از قدر | + | عبدالرحمان صوفی با رصدهای پیاپی اعلام کرد که رنگ ستارهٔ شباهنگ (در عربی شعرای یمانی) تغییر نمیکند. پیش از او اخترشناسان یونانی مانند سِنِکا و بطلمیوس گفته بودند که این ستاره را به رنگهای گوناگونی دیدهاند. کتاب صورالکواکب او جدولهایی از قدر ستارهها دارد که با دقت خوبی تنظیم شدهاند. در این کتاب همچنین اصلاحی برروی فهرستهای قدیمی یونانی صورت گرفت و برای اولین بار صورتهای فلکی جدیدی چون صورت فلکی ققنوس شناسایی شد که به دلیل عرض جغرافیایی رصدگران یونانی در فهرستهای آنها نیامده بود. |
بزرگترین مترجم آثار نجومی یونانیان باستان (که در اسکندریه قرار داشت) به زبان عربی است و نخستین کوششها را برای برقراری رابطه میان نامهای کهن ستارگان و صور فلکی در متون نجومی یونانیها و نامهای باستانی ستارگان و صور فلکی عربی انجام داد، کاری که گاهی بسیار نامرتبط و در مواردی دارای اشتراکات پیچیده بود. | بزرگترین مترجم آثار نجومی یونانیان باستان (که در اسکندریه قرار داشت) به زبان عربی است و نخستین کوششها را برای برقراری رابطه میان نامهای کهن ستارگان و صور فلکی در متون نجومی یونانیها و نامهای باستانی ستارگان و صور فلکی عربی انجام داد، کاری که گاهی بسیار نامرتبط و در مواردی دارای اشتراکات پیچیده بود. | ||
سطر ۴۷: | سطر ۴۷: | ||
در کتاب تاریخ نجوم اسلامی نوشتهٔ آلفونسو نلینو و ترجمهٔ احمد آرام تعریفی از اعراب ارائه شدهاست. نویسنده در این کتاب معتقد است که منظور از اعراب، تمام کسانی هستند که در ممالک اسلامی با زبان عربی کار میکردند یعنی مینوشتند، میخواندند و غیره. چه عرب، چه ایرانی، چه اندلسی و چه مسلمان و مسیحی با این تعریف میتوانند از اعراب و عربیزبان محسوب شوند. | در کتاب تاریخ نجوم اسلامی نوشتهٔ آلفونسو نلینو و ترجمهٔ احمد آرام تعریفی از اعراب ارائه شدهاست. نویسنده در این کتاب معتقد است که منظور از اعراب، تمام کسانی هستند که در ممالک اسلامی با زبان عربی کار میکردند یعنی مینوشتند، میخواندند و غیره. چه عرب، چه ایرانی، چه اندلسی و چه مسلمان و مسیحی با این تعریف میتوانند از اعراب و عربیزبان محسوب شوند. | ||
− | از سال ۱۳۸۵ خورشیدی انجمن نجوم ایران-شاخه آماتوری به کوشش پوریا ناظمی رقابتی رصدی را به یاد بود این رصدگر بزرگ ترتیب دادهاست که مشابه با رقابت ماراتن مسیه، رصدگران باید در طول یک شب ۱۲۴ جرم | + | از سال ۱۳۸۵ خورشیدی انجمن نجوم ایران-شاخه آماتوری به کوشش پوریا ناظمی رقابتی رصدی را به یاد بود این رصدگر بزرگ ترتیب دادهاست که مشابه با رقابت ماراتن مسیه، رصدگران باید در طول یک شب ۱۲۴ جرم غیرستارهای از جمله اجرام صوفی (به جز ابر ماژلانی که از ایران قابل رصد نیست) را رصد کنند. |
− | در موزه قاهره، یک کره | + | در موزه قاهره، یک کره ستارهشناسی از جنس نقره که شاهکاری است از صوفی، نگهداری میشود. |
این منجم بزرگ در ۸ محرم سال ۳۷۶ هجری قمری برابر با ۲۵ مه ۹۸۶ میلادی در شهر شیراز دیده از جهان فروبست و در همان شهر به خاک سپرده شد. | این منجم بزرگ در ۸ محرم سال ۳۷۶ هجری قمری برابر با ۲۵ مه ۹۸۶ میلادی در شهر شیراز دیده از جهان فروبست و در همان شهر به خاک سپرده شد. |