قانون هابل: تفاوت بین نسخه‌ها
هانيه اميري (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ي' به 'ی') |
|||
| سطر ۲: | سطر ۲: | ||
| − | انبساط با [[سرعت]] ثابت | + | انبساط با [[سرعت]] ثابت یا شتابدار از چاشنی های اصلی مدل های معروف [[کیهان شناسی]] محسوب می شود. هر مدل جدید در ابتدا انبساط عموم عالم در مقیاس بزرگ را تأیید می كند. هابل اولین كسی بود كه به الگوی خاصی از [[سرعت]] دور شدن توجه كرد. این الگو اكنون نقش خاصی در تمام بررسی های [[کیهان شناسی]] بازی می |
كند. | كند. | ||
| − | [[ادوین هابل]] فاصله تعدادی از [[کهکشان|کهکشان هایی]] را كه [[سرعت]]شان اندازه | + | [[ادوین هابل]] فاصله تعدادی از [[کهکشان|کهکشان هایی]] را كه [[سرعت]]شان اندازه گیری شده بودند، تعیین كرد و دریافت كه ارتباط ساده تعجب آوری بین سرعت دور شدن و فاصله یك [[کهکشان]] وجود دارد. هر چه [[کهکشان]] دور تر باشد سریع تر حركت می كند. |
| − | اندازه | + | اندازه گیری های [[ادوین هابل|هابل]] نشان داد كه رابطه یك نسبت ساده است. |
| − | دو پارامتر سرعت | + | دو پارامتر سرعت گریز و فاصله بر طبق اندازه گیری های هابل با یكدیگر رابطه خطی داشتند یعنی اگر یك [[کهکشان]] دو برابر دیگری از ما دور باشد، در نتیجه با سرعت دو برابر آن [[کهکشان]] از ما دور می شود و اگر سه برابر دور باشد، با سرعت سه برابر دور می شود. |
| − | + | این رابطه بین سرعت گریز و فاصله و تناسب خطی آنها با یك ثابت به تساوی تبدیل شد و اكنون به عنوان '''قانون هابل''' شناخته می شود. | |
| − | V سرعت دور شدن | + | V سرعت دور شدن یك [[کهکشان]] و D فاصله آن از ما باشد، داریم: |
'''V = H.D''' | '''V = H.D''' | ||
| − | كه در رابطه | + | كه در رابطه اخیر H همان '''ثابت هابل''' است. |
| − | ثابت هابل دارای بعد [[سرعت]] بر فاصله است و اغلب بر حسب | + | ثابت هابل دارای بعد [[سرعت]] بر فاصله است و اغلب بر حسب كیلومتر بر ثانیه بر میلیون [[سال نوری]] بیان می گردد. |
مقدار آن 100 کیلومتر بر ثانیه برای هر [[پارسک|مگا پارسک]] است. (یک [[پارسک|مگا پارسک]] یک میلیون [[پارسک]] یا تقریبا 3.25 میلیون [[سال نوری]] است) بنابر این کهکشانی که به فاصله 20 مگاپارسک از [[کهکشان]] ما است با سرعت 2000 کیلومتر در ثانیه از ما دور می شود. | مقدار آن 100 کیلومتر بر ثانیه برای هر [[پارسک|مگا پارسک]] است. (یک [[پارسک|مگا پارسک]] یک میلیون [[پارسک]] یا تقریبا 3.25 میلیون [[سال نوری]] است) بنابر این کهکشانی که به فاصله 20 مگاپارسک از [[کهکشان]] ما است با سرعت 2000 کیلومتر در ثانیه از ما دور می شود. | ||
| − | اگرنمودار سرعت بر حسب فاصله [[کهکشان]] ها در | + | اگرنمودار سرعت بر حسب فاصله [[کهکشان]] ها در یك دستگاه مختصات دو بعدی رسم شود شیب خط بدست آمده بیانگر مقدار ثابت هابل است. |
| − | ثابت هابل | + | ثابت هابل یكی از اساسی ترین كمیت های طبیعت محسوب می شود زیرا بیانگر سرعت انبساط عمومی عالم در مقیاس بزرگ است. |
| − | + | برای تعیین دقیق ثابت هابل نمودارهای سرعت بر حسب فاصله برای تمام [[کهکشان]] هایی كه فاصله شان با دقت نسبتا زیادی اندازه گیری شده است رسم می گردند. با رسم این نمودارها خط راستی بدست می آید كه شیب آن مقدار ثابت هابل را تعیین می كند. | |
| − | ثابت هابل به عنوان اساس | + | ثابت هابل به عنوان اساس كیهانشناخت مطرح می شود. علاوه بر تعیین دقیق مقدار ثابت هابل مسئله دیگری مطرح می شود كه آیا با گذر زمان مقدار ثابت هابل تغییر می كند یا از آغاز خلقت این مقدار ثابت بوده است؟ |
| − | اگر | + | اگر نظریه [[کیهان شناسی]] حالت پایدار صحیح باشد با توجه به پایداری و تعادل ماهیت در تمامی نقاط عالم میزان [[انبساط عالم]] در تمام زمان ها یكسان بوده است و ثابت هابل باید مقداری ثابت داشته باشد. |
| − | حال با فرض | + | حال با فرض درستی نظریه [[کیهان شناسی]] انفجار بزرگ درست پس از لحظه [[انفجار بزرگ]] ، فشارهای داخلی سبب انبساطی با سرعت بسیار زیاد شده اند. به علت اینكه [[گرانش]] به طور مداوم تمام عناصر دور شونده جهان را به عقب می كشد، انبساط آهسته می گردد، لذا باید مقدار ثابت هابل امروزه مقدار كم تری نسبت به گذشته داشته باشد و در آینده نیز كم تر از امروز خواهد بود. بنابر این تعیین مقدار ثابت هابل به طور غیرمستقیم در عمر [[عالم]] و به طور مستقیم در [[سرعت]] گریز مواد از هم در عالم مادی تاثیر می گذارد. |
| − | + | تعیین اینكه ثابت هابل در طول زمان تغییر می كند یا خیر نیز می تواند نگرش بشر را نسبت به دنیا به طور كلی تغییر دهد. | |
==تاریخچه== | ==تاریخچه== | ||
نسخهٔ ۱ سپتامبر ۲۰۱۲، ساعت ۲۲:۳۸
انبساط با سرعت ثابت یا شتابدار از چاشنی های اصلی مدل های معروف کیهان شناسی محسوب می شود. هر مدل جدید در ابتدا انبساط عموم عالم در مقیاس بزرگ را تأیید می كند. هابل اولین كسی بود كه به الگوی خاصی از سرعت دور شدن توجه كرد. این الگو اكنون نقش خاصی در تمام بررسی های کیهان شناسی بازی می كند.
ادوین هابل فاصله تعدادی از کهکشان هایی را كه سرعتشان اندازه گیری شده بودند، تعیین كرد و دریافت كه ارتباط ساده تعجب آوری بین سرعت دور شدن و فاصله یك کهکشان وجود دارد. هر چه کهکشان دور تر باشد سریع تر حركت می كند.
اندازه گیری های هابل نشان داد كه رابطه یك نسبت ساده است.
دو پارامتر سرعت گریز و فاصله بر طبق اندازه گیری های هابل با یكدیگر رابطه خطی داشتند یعنی اگر یك کهکشان دو برابر دیگری از ما دور باشد، در نتیجه با سرعت دو برابر آن کهکشان از ما دور می شود و اگر سه برابر دور باشد، با سرعت سه برابر دور می شود. این رابطه بین سرعت گریز و فاصله و تناسب خطی آنها با یك ثابت به تساوی تبدیل شد و اكنون به عنوان قانون هابل شناخته می شود.
V سرعت دور شدن یك کهکشان و D فاصله آن از ما باشد، داریم:
V = H.D
كه در رابطه اخیر H همان ثابت هابل است.
ثابت هابل دارای بعد سرعت بر فاصله است و اغلب بر حسب كیلومتر بر ثانیه بر میلیون سال نوری بیان می گردد.
مقدار آن 100 کیلومتر بر ثانیه برای هر مگا پارسک است. (یک مگا پارسک یک میلیون پارسک یا تقریبا 3.25 میلیون سال نوری است) بنابر این کهکشانی که به فاصله 20 مگاپارسک از کهکشان ما است با سرعت 2000 کیلومتر در ثانیه از ما دور می شود.
اگرنمودار سرعت بر حسب فاصله کهکشان ها در یك دستگاه مختصات دو بعدی رسم شود شیب خط بدست آمده بیانگر مقدار ثابت هابل است.
ثابت هابل یكی از اساسی ترین كمیت های طبیعت محسوب می شود زیرا بیانگر سرعت انبساط عمومی عالم در مقیاس بزرگ است.
برای تعیین دقیق ثابت هابل نمودارهای سرعت بر حسب فاصله برای تمام کهکشان هایی كه فاصله شان با دقت نسبتا زیادی اندازه گیری شده است رسم می گردند. با رسم این نمودارها خط راستی بدست می آید كه شیب آن مقدار ثابت هابل را تعیین می كند.
ثابت هابل به عنوان اساس كیهانشناخت مطرح می شود. علاوه بر تعیین دقیق مقدار ثابت هابل مسئله دیگری مطرح می شود كه آیا با گذر زمان مقدار ثابت هابل تغییر می كند یا از آغاز خلقت این مقدار ثابت بوده است؟
اگر نظریه کیهان شناسی حالت پایدار صحیح باشد با توجه به پایداری و تعادل ماهیت در تمامی نقاط عالم میزان انبساط عالم در تمام زمان ها یكسان بوده است و ثابت هابل باید مقداری ثابت داشته باشد.
حال با فرض درستی نظریه کیهان شناسی انفجار بزرگ درست پس از لحظه انفجار بزرگ ، فشارهای داخلی سبب انبساطی با سرعت بسیار زیاد شده اند. به علت اینكه گرانش به طور مداوم تمام عناصر دور شونده جهان را به عقب می كشد، انبساط آهسته می گردد، لذا باید مقدار ثابت هابل امروزه مقدار كم تری نسبت به گذشته داشته باشد و در آینده نیز كم تر از امروز خواهد بود. بنابر این تعیین مقدار ثابت هابل به طور غیرمستقیم در عمر عالم و به طور مستقیم در سرعت گریز مواد از هم در عالم مادی تاثیر می گذارد.
تعیین اینكه ثابت هابل در طول زمان تغییر می كند یا خیر نیز می تواند نگرش بشر را نسبت به دنیا به طور كلی تغییر دهد.
تاریخچه
در ۱۹۲۹ (میلادی) ادوین هابل تصاویری که نشان می‌داد انتقال به سرخ کهکشان‌های دوردست همراه با فاصله آنها از ما به طور ثابت در حال افزایش است را منتشر کرد. این معادله بیانگر همان رفتاری است که نسبیت عام برای جهان در حال گسترش پیش بینی می‌کرد.
منابع
دانشنامه رشد
ویکیپدیا فارسی
